In een artikel van LINDA wordt beweerd dat te veel prikkels van je telefoon kunnen leiden tot een burn-out. De telefoon zou volgens arbeidspsycholoog Marina Wakker bijdragen aan overbelasting door constante bereikbaarheid, wat de werk-privébalans verstoort. Hoewel deze claim enige grond heeft, is het volgens experts, zoals Jan Jaap Verolme, gespecialiseerd in vitaliteit en stresspreventie, belangrijk om de bredere context van burn-out in acht te nemen.
Deze factcheck is geschreven op 27-09-2024 met de kennis van dat moment.
In het artikel van de LINDA wordt gesteld dat de moderne technologie, met name smartphones, een bron van voortdurende prikkels is. Het idee is dat deze prikkels, zoals meldingen van werk gerelateerde berichten, een negatief effect kunnen hebben op je mentale gezondheid. Vooral het gevoel altijd bereikbaar te moeten zijn, zowel tijdens als buiten werktijd, zou de grenzen tussen werk en privé kleiner maken, wat uiteindelijk kan leiden tot overspanning en mogelijk een burn-out.
Werk gerelateerd
Jan Jaap Verolme nuanceert deze bewering. Hij legt uit dat burn-outs bijna altijd werk gerelateerd zijn en het resultaat zijn van langdurige stress. Een burn-out ontwikkelt zich in drie fases: eerst zijn er stressklachten, gevolgd door overspannenheid, en als deze klachten na zes maanden nog niet verdwijnen, kan er sprake zijn van een burn-out. In deze fase is iemand emotioneel ontregeld, extreem uitgeput en neemt hij of zij mentale afstand van het werk.
Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vermeld dat een burn-out een lange periode van extreme stress ervaring waar je lichaam niet zo makkelijk van tot rust kan komen. Zo kunnen burn-outs een heftige impact hebben op je gezondheid en kan het zelfs leiden tot hart- en vaatziekten als extreme stress langdurig aanhoud. Maar dragen teveel prikkels van je telefoon hieraan bij?
Verband met telefoon?
Jan Jaap Verolme, specialist in vitaliteit en stresspreventie twijfelt of de constante prikkels van een telefoon een directe oorzaak van een burn-out kunnen zijn. “Iedereen heeft tegenwoordig een telefoon, en het brengt inderdaad meer prikkels, maar daar passen we ons als mensheid op aan,” zegt hij. Het is natuurlijk niet zo dat iedereen die een telefoon heeft ook een burn-out krijgt. Hij wijst er op dat de oorzaak van een burn-out vaak tweeledig is. Enerzijds gaat het om de werkdruk: “Als je als mens te veel gas geeft op je werk en de signalen zoals vermoeidheid en prikkelbaarheid negeert, dan heb je meer kans op overspannenheid.” Anderzijds speelt de aard van het werk een rol, waarbij sommige beroepen meer druk en stress opleveren dan andere.
Werk–privé balans
Verolme benadrukt daarnaast het belang van een gezonde werk-privébalans, waarbij je na werk de tijd neemt om te ontspannen. “Natuurlijk is het cruciaal om naast je werk een plek te hebben om af te koelen,” zegt hij. Het beantwoorden van een enkel werk gerelateerd bericht buiten werktijd zal echter volgens hem niet direct leiden tot een burn-out. De kern ligt in het bewaken van persoonlijke grenzen en het optijd herkennen van stresssignalen.
De werk-privébalans speelt een grote rol bij het ontstaan van burn-outklachten. Wanneer werk en privé in elkaar overlopen door constante bereikbaarheid, wordt de kans op langdurige stress groter. Het recht op onbereikbaarheid, zoals genoemd in het LINDA-artikel, kan helpen om deze balans te beschermen. Wetten die werknemers het recht geven om buiten werktijd niet bereikbaar te hoeven zijn, zoals in Frankrijk, kunnen een stap zijn om burn-out te voorkomen. Maar het is vooral de verantwoordelijkheid van de persoon zelf om deze grenzen te bewaken, en te herkennen wanneer ze een stapje terug moeten doen voor hun eigen welzijn.
Conclusie
De claim dat te veel prikkels van je telefoon kunnen leiden tot een burn-out bevat een kern van waarheid, maar is te makkelijk. Zoals je net hebt gelezen zijn burn-outs vooral werk gerelateerd en het gevolg van langdurige stress, waarbij persoonlijkheid en werkdruk een grote rol spelen. Smartphones en constante bereikbaarheid kunnen bijdragen aan verhoogde stress, maar vormen zelden de hoofdoorzaak van een burn-out. Een gezonde werk-privébalans en het tijdig herkennen van de stressklachten die je ervaart zijn cruciaal om een burn-out te voorkomen, en het gaat daarbij om veel meer dan alleen het gebruik van je telefoon.
