‘Arbeiders van pakketbedrijven tillen te veel en te zwaar en bukken met een te hoog werktempo’, dit zegt de arbeidsinspectie over de zes grootste pakketbedrijven. De arbeidsinspectie heeft gecontroleerd op 35 depots het afgelopen jaar en heeft vooral fysieke belasting van het handmatig bewerken van de pakketten geregistreerd. Dit zegt een artikel van de NOS op 8 oktober 2024.

Let op: deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.   

Bewering 

‘Verkeerde werkhoudingen veroorzaakt gezondheidsschade en overbelasting’. Dit is een heel brede bewering, daarom ga ik vooral focussen op de gevolgen van het tillen van zware dingen en de gevolgen van verschillende bewegingen die worden gedaan in de pakketbedrijven. 

Wat gebeurt er in de bedrijven met de arbeiders? 

‘De arbeidsinspectie heeft een jaar lang inspecties gedaan bij depots van pakketbezorgdiensten op het terrein van veilig en gezond werken’, dit staat in het rapport van de Nederlandse Arbeidsinspectie gezond en veilig werken in depots van pakketbezorgdiensten. Dit rapport is oktober 2024 uitgekomen. 

Als je in een depot van een pakketdienst gaat werken krijg je een lijst met taken die je waarschijnlijk moet gaan doen. Volgens uitzendbureau Manschap horen deze taken bij een medewerker in een magazijn: 

• Het verpakken van producten 

• Bestellingen klaarmaken voor verzending 

• De controle van producten en bestellingen (kwaliteitscontrole) 

• Het opslaan en verplaatsen van goederen, in sommige gevallen met een heftruck 

• Het opruimen en schoonmaken van een magazijn 

• Laden en lossen van vrachtauto’s en bestelbussen 

• Voorraden bijhouden 

• Producten sorteren 

• Orders picken 

• Logistieke processen beheren 

• Administratieve taken 

• Retouren verzorgen en administreren 

 Dit is een lange lijst met verschillende taken, die niet altijd fysiek zwaar zijn. Maar volgens de rapportage van de arbeidsinspectie moeten de arbeiders meer fysieke dingen doen. Dit zijn de taken volgens de rapportage van de arbeidsinspectie: 

• Lossen van vrachtwagens 

• Opgooien van pakketten op de lopende band 

• Uitsorteren van afwijkende pakketten en opvoeren in een andere sorteerlijn 

• Richten van pakketten die verkeerd op de lopende band liggen  

• Verdelen van pakketten over rolcontainers, zakken of pallets  

• Verplaatsen van rolcontainers met pakketten 

• Het laden van vrachtwagens 

Het werk bij de depots is dus zwaarder dan van tevoren wordt aangegeven.   

Er zijn dus veel verschillende taken die de arbeiders hebben, hiervan is het grootste deel ook handwerk. Dit betekent dat het niet met robots of machines wordt gedaan, maar moeten de medewerkers van de pakketdiensten zelf de pakketten optillen en na een aantal stappen in het bedrijf weer neerzetten.  

Het werktempo in de depots ligt ook erg hoog, per dag zijn er ongeveer tienduizenden tot meer dan honderdduizend pakketten die worden verwerkt. Dat zegt een artikel van de arbeidsinspectie over het rapport. Een vrachtwagen met nieuwe pakketten wordt door één persoon gelost in 45-75 minuten. In de depots staat er een sorteermachine, aan het einde hiervan worden de pakketjes weer op pallets en rolcontainers gelegd om weer vervoerd te worden.  

Gevolgen 

In de depots komen verschillende soorten pakketten voorbij op snel tempo. Volgens de rapportage van de arbeidsinspectie zijn er vaak geen weegschalen in de depots en ook zijn de pakketten vaak ook niet gemarkeerd. Het inschatten van het gewicht van de pakketten is dus op gevoel. ‘Kleine pakketten kunnen juist heel zwaar zijn, door bijvoorbeeld fitnessgewichten erin en grote pakketten kunnen heel licht zijn’. Wat al eerder is genoemd is dat het werktempo erg hoog ligt. Hierdoor is het voor de arbeiders weinig tijd om in te schatten of het pakket zwaar is. Volgens Xcelsior, een expertisecentrum op beweging, verklein je de kans op blessures door het gewicht van de pakketten gelijkmatig te verdelen en een goede houding aan te nemen. ‘Door je rug recht te houden, je knieën te buigen en je beenspieren te gebruiken bij het tillen, kan je het gewicht gelijkmatig verdelen en het risico op letsel minimaliseren’. Alleen als dit in een te snel tempo gebeurt is er kans op letsel. 

 Volgens bewegingsexpert Michel van Gaalen is het lastig te beantwoorden wat voor impact dit heeft op een lichaam. Het onverwachte gewichtstoename of –afname van de pakketjes is niet het probleem, maar vooral hoe het lichaam van een arbeider gesteld is speelt mee in het antwoord op de vraag of het slecht is voor een lichaam om veel pakketjes te tillen. ‘Een lichaam dat klaagt is een lichaam dat te weinig aankan of een lichaam dat te veel doet en meer vraagt dan dat hij aankan’. Hiermee bedoelt Michel dat als er klachten ontstaat bij een lichaam dit komt doordat het lichaam dit niet gewend is of dat het teveel is. Hij vergelijkt het met een sporter: ‘kijk bijvoorbeeld naar voetballers, zij zijn fit maar als zij 7 dagen per week een wedstrijd hebben, gaat dit mis’.  

Conclusie  

Het klopt dus deels dat het werk in pakketbedrijf depots voor arbeiders gevolgen heeft op de fysieke gesteldheid van hen. Maar fysieke klachten ontstaan vaak door een verkeerde balans tussen belasting en belastbaarheid. Dus de balans tussen wat de activiteit is vergeleken met wat het persoon maximaal aankan. Conclusie hier geven is erg lastig, zeker omdat heel veel verschillende factoren meespelen. Fysieke klachten kunnen niet alleen komen van de zware pakketten en de verschillende gewichten van de pakketten, maar er spelen meer dingen mee zoals hoge werkdruk, weinig rust en vermoeidheid. Dus, uiteindelijk is er niet een ja-nee antwoord op de bewering, maar er kan overbelasting en gezondheidsschade ontstaan bij arbeiders door verkeerde houdingen en te zwaar werk? Ja, maar dit heeft verschillende factoren en is per persoon verschillend.