Claim: ‘Wanneer AOW’ers willen samenwonen, worden ze stevig gekort op hun AOW, dus blijven ze apart wonen.’, door Ralf Dekker (FvD)

Oordeel: Juist

Vrijdag 14 februari plaatste de politieke partij Forum voor Democratie een fragment uit een kamerdebat eerder die week. Het ging hierin over de wet betaalbare huur, en het vrijmaken van woningen voor woningzoekenden. FvD kamerlid Ralf Dekker stelde hierin dat er wellicht veel woningen vrij zouden komen als 65+’ers samen zouden wonen, maar dat ze hierin worden tegengehouden door regelgeving. ‘Wanneer AOW’ers gaan samenwonen worden ze stevig gekort op hun AOW, dus blijven ze liever apart wonen’, aldus Dekker. Echter benoemt hij hierin niet de financiële voordelen die samenwonen met zich meebrengen, een splitsing van de huurlasten en gas-, water- en elektrakosten. Is samenwonen voor ouderen nadelig, en blijven ze hierdoor liever apart wonen? Studio Vrijdag zocht het voor je uit!

Minder AOW

Ouderen krijgen vanaf 67-jarige leeftijd AOW. De hoogte hiervan is afhankelijk van wat het minimumloon op dat moment is. Samenwonende ouderen ontvangen elk 50% (€ 1.081,50 bruto per maand), en alleenstaande ouderen 70% van het minimumloon (€ 1.580,92 bruto per maand), zo is te vinden op de site van Rijksoverheid. Een ouder stel krijgt samenwonend 2.163 euro bruto per maand, maar als zij los zouden wonen zouden ze bruto € 3.161,84 ontvangen. Een verschil van € 998,84.

Voordelen van samenwonen

Uit onderzoek van het NIBUD blijkt dat woonlasten van alleenstaande, en samenwonende ouderen nagenoeg gelijk zijn. Ze hebben allebei een badkamer, woonkamer en keuken nodig. Dit is niet verschillend voor 1- of 2-persoonshuishoudens. De woonlasten van alleenstaande ouderen kunnen dus nagenoeg gehalveerd worden als zij besluiten samen te gaan wonen. Volgens Senior-econoom van de Rabobank, Leontine Treur, halveren alleen de elektriciteitskosten niet. ‘Gasverbruik gaat om de grootte van je huis, elektriciteit, om de hoeveelheid personen in je huishouden’. Volgens haar is het grootste voordeel als een van de samen-gaan-wonende ouderen een koophuis verlaat. ‘Dan kan één van de huizen verkocht worden met eventueel ook nog een ruime overwaarde, dat kan een flink bedrag zijn’. Dit zou volgens Treur in veel van de gevallen om meer geld gaan dan het misgelopen AOW.

Een oplossing voor het woningprobleem?

Zoals Ralf Dekker stelde, kan het financieel aantrekkelijker maken van samenwonen voor vrijkomende woningen zorgen. Een onderzoek van SEO in 2020 wees uit dat 9% van de ouderen (66-75 jaar) een partner heeft. Van deze 9% zou 17% wél gaan samenwonen als de AOW-uitkering gelijkgesteld zou worden. Er zijn geen recentere data, maar er zijn geen redenen om aan te nemen dat dit in de tussentijd veranderd is. Volgens het CBS waren er in 2024 984.164 eenpersoonshuishoudens in de leeftijd van 68 jaar of ouder. Leontine Treur liet hier voor ons de bevindingen van het SEO op los. 9% van deze eenpersoonshuishoudens heeft een relatie (88.575), 17% hiervan heeft de wens om samen te wonen als de AOW gelijk wordt getrokken (15.058). De vrijkomende woningen zijn logischerwijs de helft van dit aantal, dus 7.529. Dit is een relatief kleine hoeveelheid, in vergelijking met een totaal woningtekort van 401.000 woningen (2024).

Conclusie

Volgens Treur is samenwonen meestal financieel voordelig, ook als je daardoor gekort wordt op je AOW. ‘Maar niet financiële motieven zijn bij niet willen samenwonen vaker doorslaggevend’. Toch zijn er ruim 7.500 stellen die om financiële redenen  niet samen gaan wonen. De uitspraak van de heer Dekker is daarom feitelijk correct, er is zeker een groep (volgens de berekeningen ongeveer 15.058 mensen) die door de inkorting op het AOW niet samen gaat wonen. Dat betekent echter niet dat het voor hen financieel nadelig zou zijn. Ook zou het financieel stimuleren van samenwonen maar een heel erg klein deel van het woningprobleem oplossen.