In het publieke debat rondom Marine Le Pen en haar partij Rassemblement National speelt de media een grote rol in de manier waarop de rechtelijke macht wordt neergezet. Vooral in rechtspopulistische media wordt het beeld versterkt dat de Franse justitie “links” zou zijn en dat ze zich actief tegen Le Pen zouden keren. Het lijkt erop dat deze framing bij draagt aan een groeiend wantrouwen in de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht.
Rassemblement National zelf spreekt namelijk regelmatig van een “gepolitiseerde justitie” die zich structureel keert tege bewegingen die zich verzetten tegen het opkomend nationalisme in Frankrijk. De conservatieve Franse krant Valeurs Actuelles stelde in 2024 dat “linkse rechters hun ideologie doordrukken via het rechtssysteem” — een uitspraak die door verschillende RN-politici werd herhaald op sociale media.
Framing een krachtig mechanisme waarmee media het publiek beïnvloeden door nadruk te leggen op bepaalde interpretaties van feiten. In dit geval: rechters worden niet meer gepresenteerd als neutrale uitvoerders van het recht, maar als spelers in een politiek spel. Dit ondermijnt het vertrouwen in instituties.Tegelijkertijd laten onderzoeken van o.a. Le Monde en France Info zien dat het overgrote deel van de Franse bevolking nog steeds gelooft in de basisprincipes van een onafhankelijke rechtspraak. Toch is er een gevaarlijke trend: wanneer politici en media samen blijven posten over twijfel, wordt de rechtstaat op lange termijn ondermijnd.
Maeva Béguinot is communicatiestudent in Frankrijk en richt zich op sociale media. Ze merkt op dat er veel sprake is van framing, niet alleen rond Le Pen, maar ook bij andere rechtse partijen. Volgens haar draagt dit ertoe bij dat de rechterlijke macht in een negatief daglicht komt te staan. “Mensen geloven vrijwel alles wat ze online tegenkomen. Zeker wanneer je je in een rechtse bubbel bevindt, is het lastig om nog zelfstandig een mening te vormen, omdat je continu wordt overspoeld met berichten op X, Instagram en TikTok. Mensen nemen informatie snel klakkeloos over, en dat kan behoorlijk gevaarlijk zijn,” aldus Béguinot.
In deze explainer leg ik uit wat Le Pen precies heeft gedaan, en wat datgeen heeft gedaan met de franse kijk op de rechtelijke macht.
