In een radio-uitzending van De Nieuws BV van maandag 21 april, claimt presentatrice Natasja Gibbs dat Nederland zich niet aan het VN-verdrag voor rechten van personen met een handicap houdt. De uitspraak is gedaan als introductie voor een interviewstuk met Nick Bootsman over het conceptverslag STOER van Mona Keijzer, minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening dat begin april 2025 uitkwam. De benoemde uitspraak is waar, maar door De Nieuws BV op een compleet andere manier benoemd dan in het interview werd besproken.
Claim: Nederland houdt zich niet aan het VN-verdrag voor rechten van personen met een handicap
Oordeel: Gefundeerd maar uit context getrokken
VN-Verdrag rechten handicap
Het verdrag rechten voor personen met een handicap is in 2006 opgericht door de Verenigde Naties om gelijke kansen te creëren voor mensen met allerlei vormen van handicaps. Inmiddels hebben 185 van de 193 VN-leden het verdrag (CPRD) geratificeerd, met ook Nederland dat in 2016 haar handtekening zette. Xandra Koster is projectleider implementatie van het VN-verdrag handicap voor de Alliantie. Volgens haar is het heel normaal dat landen wellicht nog niet aan de eisen voldoen als ze zo’n verdrag ratificeren. ‘Met een handtekening spreken ze eigenlijk uit dat ze de intentie hebben om wetgeving en alles rondom het onderwerp in lijn te brengen met het VN-verdrag. Daar staat een bepaalde tijd voor na het tekenen om dat op orde te krijgen.’ Dat een land in de eerste aantal maanden of soms jaren het verdrag schendt, is dus vrij gewoon. Maar er moeten wel zichtbaar stappen ondernomen worden om op langer termijn naar het verdrag toe te werken.
Evaluatie september 2024
In september van 2024 heeft de Verenigde Naties verschillende landen, waaronder Nederland, geëvalueerd om te kijken waar ze staan ten opzichte van de rechten van mensen met een handicap en het CRPD-verdrag. Xandra Koster was bij deze evaluatie aanwezig. ‘Wat duidelijk werd uit de evaluatie en het daaropvolgende rapport van het VN-comité, is dat Nederland sinds de invoering van het CRPD in 2016 alleen maar achteruit is gegaan met betrekking tot de rechten van mensen met een beperking.’ Volgens het rapport maakt het comité zich zorgen over het gebrek aan systematische vooruitgang in Nederland op het gebied van het CRPD, en mist er een omvangrijk plan met bijbehorende wetten. Ook zouden er te weinig mensen met een handicap betrokken zijn bij de pogingen tot nieuwe beleidsvorming, en zou er structureel te weinig geld vrijgemaakt worden om mensen met een handicap maatschappelijk te betrekken.
Conceptrapport STOER Mona Keijzer
Mona Keijzer, Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, heeft eind oktober 2024 het Schrappen van Tegenstrijdige en Overbodige Regelgeving, oftewel STOER bekendgemaakt. Het doel van dit programma is om de regeldruk binnen de woningmarkt te verlagen om zo goedkoper, sneller en makkelijker te kunnen bouwen. Twee april 2025 kwam het eerste STOER-conceptverslag naar buiten. In dit verslag werd echter duidelijk dat Mona Keijzer een groot deel van de toegankelijkheidsregels, bedacht voor personen met een handicap, wilt schrappen. Nick Bootsman is GroenLinks commissielid in Dordrecht en zit zelf in een rolstoel. Hij maakt zich ernstige zorgen over de effecten van dit conceptverslag, mocht deze geïmplementeerd worden zoals het nu is gepresenteerd. ‘Het VN-Verdrag Handicap gaat uit van een samenleving waarin het normaal is dat mensen met een handicap bestaan, en dat deze mensen volwaardig onderdeel van de samenleving zijn. Het schrappen van toegankelijkheidsregels valt daar totaal niet mee te rijmen’, legt hij uit. Op basis van zijn ervaring zowel als persoon met een handicap en als expert op het VN-verdrag, schoof hij bij De Nieuws BV aan om te vertellen over de mogelijke gevolgen van het STOER-conceptrapport.
Conclusie:
De claim dat Nederland zich niet aan het VN-verdrag voor mensen met een handicap houdt is gegrond volgens projectleider implementatie VN-verdrag Handicap Xandra Koster en het VN-comité. Echter zijn Nick Bootsman zijn uitspraken gebaseerd op ‘De conceptplannen STOER, niet het Nederlandse woningbouwbeleid aan zich’, vertelt hij over de mail. Dat Nederland in haar huidige beleid het VN-verdrag Handicap schendt is niet wat hij gezegd heeft, en daar gaat zijn interview ook niet over. Ondanks dat de uitspraak zelf dus volledig gegrond is vanuit de juiste bronnen, heeft de redactie van De Nieuws BV, waar Nick te gast was, het onderwerp uit context getrokken en iets als waarheid gepresteerd wat hij niet gezegd heeft. De claim is dus waar, maar de manier waarop het gepresenteerd is klopt niet met de context van het interview.
