DEN HAAG | Het, op plat Haags, zogenoemde ‘fènste avondsje kuns en kultuâh’ is weer achter de rug. Wie nog geen beeld heeft van de Museumnacht Den Haag, denkt misschien dat je een nachtje door een museum kunt struinen waar een fossiele T-rex en miniatuurcowboys en -Romeinen je het leven zuur maken. In werkelijkheid is het jaarlijkse evenement iets minder ludiek, hoewel het niet heel veel scheelt.
Na het ophalen van mijn polsbandje begon mijn avond met een belangrijke beslissing: het evenement telt tientallen locaties verspreid over de hele stad. Het is onmogelijk om alles op één avond te zien. De website benoemt zogenaamde clusters, gebieden waar verschillende locaties relatief dicht bij elkaar liggen, zodat je snel van de ene naar de andere plek kunt. Ik koos ervoor om in het centrum te blijven.
De eerste locatie die ik bezocht was het Mauritshuis. De ontvangsthal was bezaaid met paarse en blauwe lampen, en er was een bar die speciaal voor de Museumnacht was geïnstalleerd. De hal werd gevuld met het geluid van een zanger die een repertoire van jazz, swing en klassieke popnummers ten gehore bracht; hij leek bij de meeste gasten wel in de smaak te vallen. Bij de entree naar de collectie werd ik opgevangen door een enthousiaste gids die een soort highlighttour aanbood van ongeveer een halfuur. Natuurlijk mocht ik ook zelf rondlopen. Ik koos voor de tour. De gids benadrukte dat deze tour ons de middelen zou geven zodat wij vervolgens met een beter besef op eigen houtje de collectie kunnen ontdekken, maar het voelde ook zeker als een manier voor het museum om de drukte te handhaven. Dit is wel verklaarbaar: de Museumnacht is een beetje een parade van de Haagse pareltjes. De parade komt alleen niet in een stoet voorbij; de stoet zijn in dit geval de bezoekers zelf. Als het publiek meerdere locaties gaat bezoeken, kun je ze maar beter het gevoel geven dat je op elke locatie het beste hebt voorgeschoteld. Aan de reacties te horen van de groep waarin ik mij bevond, was dit redelijk goed gelukt.
Vervolgens bezocht ik de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief. Verspreid over deze locatie waren tal van plekjes waar je dingen kon doen, zoals bijvoorbeeld: Turkse sieraden maken, wijn proeven, arcade spelletjes spelen, en misschien nog wel het gekste: bieryoga. Yoga met bier. Of althans, een humoristische satirische kijk op yoga, die gecentreerd was rondom bier. ‘Oooooohm’ werd ‘Prooooooost’ en de Downward Dog was omgedoopt tot de Downward Dancing Dog, om maar wat voorbeelden te noemen. Deze activiteit is ooit ontstaan op Lowlands en heeft zijn weg gevonden naar de krochten van het Nationaal Archief, waar het in een zaaltje, met niet één maar twee discoballen, met veel plezier werd ontvangen door de dorstige deelnemers. Zo heeft Nederland deze Aziatische meditatieve work-out toch een beetje haar eigen gemaakt.
Je zou misschien denken dat het niet veel gekker kan dan bieryoga, dat dacht ik zelf ook. Tot ik bij de volgende locatie, namelijk het stadhuis, aankwam. Het atrium, waar normaal mensen in de rij wachten om hun scheiding aan te geven of hun paspoort aan te vragen, was nu omgetoverd tot een rollerdisco. Honderden mensen, van gracieuze gazellen tot pasgeboren giraffen, trotseerden de tegels van dit normaliter bureaucratische bestuursgebouw. Absoluut een unieke ervaring.
Ik sloot de avond af met een concertfilm van de Talking Heads (in silent disco-vorm, vraag me niet waarom) in het Filmhuis en ging met de benenwagen weer naar huis.
Gelukkig heb ik het privilege dat ik elk jaar voor kerst een museumjaarkaart van mijn oma krijg, maar de kans is heel reëel dat mijn oma daar binnenkort wat dieper voor in de buidel moet tasten. De cultuursector heeft, op zijn zachtst gezegd, niet de hoogste prioriteit voor het huidige kabinet. Door de btw-verhoging en de bezuinigingen zit de cultuursector in zwaar weer.
De Museumnacht was uitverkocht en op Ticketswap waren er nog ruim duizend mensen op zoek naar een kaartje. Ik vermoed dat het evenement zich een prijsstijging wel kan veroorloven; die vraag is er. Maar dat geldt misschien niet voor alle locaties die meedoen, die zijn niet één nacht actief, maar het hele jaar. En denk vooral ook aan de mensen voor wie deelname aan culturele activiteiten nu al een hoge drempel heeft. Het Mauritshuis zal zich wel redden en Vermeer heeft geen subsidie nodig. Maar misschien de volgende Vermeer wel. Cultuur is wat mensen verbindt, wat een land een land maakt. Het nieuwe kabinet is naar eigen zeggen trots op het Nederlands cultureel erfgoed. Ik vraag mij dan af waarom het zo evident is dat door de nieuwe plannen juist dat erfgoed onder het mes gaat. De Museumnacht toont haar veelzijdigheid en daarmee ook het belang en plezier van kunst en cultuur, om nog maar te zwijgen over het belang van toegankelijkheid van sport en bewegen (wat dus ook onder drukt ligt van de nieuwe kabinetsplannen). De cultuursector is essentieel voor het geluk van de mens, laat het waarborgen daarvan een wat hoger plekje krijgen op de politieke agenda.
