Elk jaar, met de start op de 11e van de 11e, begint in Limburg de opmaat naar de “vastelaovend,” zoals carnaval in Limburg wordt genoemd. Dit was afgelopen maandag dan ook weer het geval. Hoewel carnaval ook nog in andere provincies gevierd wordt, zit er veel verschil in de manier waarop het gevierd wordt tussen de provincies. Het Limburgse carnaval bestaat niet alleen maar uit feesten, want ook de tradities en de cultuur zijn heel belangrijk tijdens de vastelaovend.
In Limburg draait vastelaovend om de lokale gemeenschap en de trots op de eigen cultuur. Elk dorp en elke stad heeft zijn eigen carnavalsvereniging en rituelen, en het feest wordt overal in het Limburgs dialect gevierd. Alle festiviteiten, inclusief de zang en toespraken, zijn in het dialect, waardoor het feest voor de inwoners een heel persoonlijk karakter krijgt.
Muziek
Een van de belangrijkste kenmerken van het Limburgse carnaval is de muziek. Anders dan de vrolijke carnavalsliederen elders in Nederland, zijn Limburgse carnavalsliedjes vaak melancholisch en gaan ze over afscheid, saamhorigheid en liefde voor de regio. Van Lieshout en Arts, winnaars van het LVK 2023 (Limburgs Vastelaovend Konkour), erkennen het belang van de muziek. “De muziek tijdens de vastelaovend is natuurlijk ontzettend belangrijk voor het behoudt van het dialect, maar het is ook één van de belangrijkste dingen tijdens de vastelaovend zelf; het maakt het feest echt een feest van de Limburgers zelf, want van alle onbelangrijke dingen in het leven is de vastelaovend het allerbelangrijkste.”
Tradities
Tijdens de vastelaovend zijn er ook veel verschillende tradities, die ook weer per stad of dorp kunnen verschillen. Eén van die gebruiken is het hebben van een carnavalsprins, die tijdens het carnavalsseizoen het gezicht van het feest en van zijn of haar regio is. Ook trekken er bijvoorbeeld grote optochten met praalwagens door de straten, waarbij maatschappelijke en politieke thema’s subtiel en ironisch worden aangesneden. Zo zijn er nog veel meer tradities, zoals bijvoorbeeld het verkleden en het schminken tijdens de vastelaovend, het hebben van vastelaovesgebak en het vieren van kindercarnaval. Allemaal voorbeelden van tradities die de vastelaovend onderscheiden van carnaval in andere delen van het land.
In onderstaande reportage ging redacteur Jacey Zelissen tijdens de “elfde van de elfde” op pad, om de Limburgse vastelaovend zelf eens mee te maken.