“We hebben gewoon te weinig plek voor mensen met verward gedrag”, beweerde Joost Eerdmans dinsdag 4 februari tijdens de talkshow Renze. Dit beweerde Eerdmans naar aanleiding van het steekincident in Nieuwegein, waarbij een 11-jarig meisje om het leven kwam door een verwarde man. In de talkshow is hier verder niet op de bewering ingegaan.

Oordeel: Waar, maar er zijn geen exacte cijfers die de bewering bevestigen.

Bron van de bewering

Dennis van ’t Wel, persvoorlichter van Joost Eerdmans, vertelt waar Eerdmans zijn informatie over de bewering vandaan heeft: “Joost Eerdmans beweert dat er te weinig plekken voor mensen met verward gedrag zijn op basis van een brief van het ministerie van Justitie en Veiligheid van vorig jaar november. In de brief geeft het ministerie een reactie op de aanbevelingen uit de Parlementaire Verkenning verward/onbegrepen gedrag en Veiligheid.” In hoofdstuk 6 staat het volgende:

“Momenteel woont een grote groep personen met verward/onbegrepen gedrag zelfstandig, terwijl die regelmatig niet goed in staat is voor zichzelf te zorgen. Voor sommigen geldt dat zij helemaal niet zelfstandig kunnen wonen. Zijzelf en omwonenden ondervinden hiervan veel hinder. Voor een deel van deze personen met verward gedrag is een andere passende vorm van wonen nodig.”

Nederlandse GGZ

Amber Kampstra, woordvoerder van de Nederlandse GGZ, vertelt: “Er zijn momenteel geen cijfers bekend over het aantal verwarde mensen in Nederland die geen geschikte plek hebben. Dat komt omdat de ministeries van Volksgezondheid en Justitie en Veiligheid nu bezig zijn met een onderzoek naar de vraag en het aanbod voor de mensen die nu tussen wal en schip vallen.”

Amber vertelt dat de Nederlandse GGZ wel het belang van opvangplekken benadrukt: “De Nederlandse GGZ benadrukt de dringende behoefte aan meer woonvoorzieningen met toezicht en begeleiding voor mensen met verward gedrag. Aanleiding hiervoor zijn recente dodelijke incidenten, zoals in Nieuwegein, die de kwetsbaarheid van deze groep en de ontoereikendheid van het huidige zorgsysteem blootleggen.”

De Nederlandse GGZ geeft in een nieuwsbericht aan dat het ondanks inspanningen van verschillende partijen nog niet goed lukt om mensen met verward gedrag op te vangen. Er is namelijk vaak sprake van verschillende problemen tegelijk.

Hoewel er al enkele succesvolle initiatieven bestaan in steden als Heiloo, Den Bosch, Hilversum en Amsterdam, is de capaciteit onvoldoende. Amber vertelt: “In elke gemeente vallen tientallen mensen tussen wal en schip, wat landelijk neerkomt op honderden extra benodigde plekken. Zonder deze voorzieningen dreigen deze mensen op straat te belanden, met risico’s voor zowel henzelf als de samenleving.”

Stijging overlast verwarde personen

Hoewel er geen cijfers te vinden zijn over het aantal verwarde personen dat een plek tekortkomt, zijn er wel cijfers bekend over het aantal geregistreerde incidenten van overlast door verwarde personen. Deze cijfers komen uit een jaarverslag van het dataportaal van de politie. Het aantal geregistreerde incidenten waarbij een persoon met verward gedrag betrokken is, vertoont al jarenlang een stijgende lijn. Deze cijfers suggereren indirect dat de opvang en zorg voor verwarde personen tekortschieten, omdat het aantal incidenten blijft stijgen.

Complex onderwerp

Michel Planije, wetenschappelijk medewerker Zorg & Participatie bij het Trimbos instituut, geeft aan dat het een complex onderwerp is: “Er wordt veel beweerd rondom dit thema, helaas niet allemaal even goed onderbouwd. Ergens ook wel begrijpelijk want het is complex en eenvoudige antwoorden of verklaringen zijn er niet. Er zijn ook geen cijfers over het aantal plekken voor verwarde personen in Nederland.” Michel Planije verwijst wel naar een reader van de commissie van Justitie en Veiligheid in de Tweede Kamer. “In de reader geeft het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) aan dat er capaciteitsproblemen in de opvang en hulpverlening zijn. Het CCV zegt dat er een tekort is aan opvang en personeel voor ambulante hulpverlening, crisisplekken en beschermd wonen. Hierdoor kunnen situaties ontstaan waarbij voor mensen die eigenlijk opgenomen moeten worden, of een andere woonvorm nodig is, geen plek gevonden kan worden, waardoor de overlast blijft voortduren”, aldus Michel. 

Conclusie

Aangezien zowel de GGZ als het ministerie van Justitie en Veiligheid als het CCV aangeven dat er een tekort is aan geschikte opvang voor personen met verward gedrag, kan geconcludeerd worden dat de bewering van Joost Eerdmans waar is. Echter zijn er geen exacte cijfers te vinden of er daadwerkelijk te weinig plek is, maar Eerdmans benoemde zelf ook geen cijfers in zijn bewering.