Bewering:

Mensen die geen zuivel kunnen verdragen, lopen een groter risico op darmkanker

Oordeel:

Deels-onwaar

Bron van de bewering:

Op 10 februari 2025 publiceert het AD een interview met voedings- en kankerdeskundige Ellen Kampman. In deze publicatie beweert Kampman dat mensen met een lactose-intolerantie/mensen die zuivel niet kunnen verdragen een groter risico lopen op darmkanker.

Er wordt door Kampman een studie genoemd waaruit dit zou blijken, maar er staat nergens vermeld om welke dit gaat. Ook benoemt Kampman niet of er via andere bronnen van calcium (de stof in zuivel waarover het gaat) eventueel een vergelijkbare hoeveelheid calcium hetzelfde effect zou hebben als bij reguliere zuivel.

Waarom dit correct is:

Het is ontzettend relevant waar Kampman haar informatie vandaan haalt. Aangezien er in het artikel geen bron benoemd wordt, heb ik bij Kampman nagevraagd waar de informatie vandaan komt. Ze laat weten: ‘‘De studie waar het over gaat is een studie van de Universiteit van Oxford onder leiding van dokter Keren Papier. In dit onderzoek wordt onderzocht welk effect bepaalde voedingsmiddelen en stoffen hebben op het risico op darmkanker.”

Laten we beginnen bij het uitzoeken van de uitspraak: Zuivel verlaagt het risico op darmkanker. Er zijn genoeg studies en wetenschappelijke onderzoeken gedaan naar het effect van zuivelproducten (en dan vooral het bijbehorende calcium) en het risico op darmkanker. Dit onderzoek van het World Cancer Research Fund (WCRF) laat bijvoorbeeld vanaf pagina 45 zien wat de gevolgen van het nuttigen van zuivel zijn met betrekking tot darmkanker.  Ook Nederlandse organisaties en sites melden dat zuivel het risico op darmkanker verlaagt.

Uit een onderzoek van Ir. Angela Severs blijkt dat het risico van dikke darmkanker zo’n 13% lager is per 400 gram zuivelconsumptie per dag.

Het onderzoek, waar overigens voedings- en kankerdeskundige Ellen Kampman ook aan mee heeft gewerkt, benoemt verder dat er bij melk een 6% lager risico op dikke darmkanker gevonden is, per consumptie van 200 gram per dag. 

En mensen die geen zuivel verdragen dan? Lopen die echt een hoger risico op darmkanker?

Helaas wordt er in het eerdergenoemde onderzoek van Ir. Severs weinig tot niets benoemd over mensen die gebruik maken van zuivelvervangers en calciumsupplementen. Ook in de studie waar het AD-artikel op gebaseerd is staat niet veel over alternatieven. Ellen Kampman:

“Wat betreft zuivelvervangers en andere bronnen van calcium: dat wordt niet echt specifiek vermeld in de studie van Oxford. Maar misschien is het niet goed genoeg nagevraagd en niet lang genoeg gebruikt. Het duurt echt 20-30 jaar voordat we een (on)gunstig effect kunnen oppikken.”

Om de voedingswaarden tussen reguliere zuivel en de plantaardige tegenhanger te bepalen, heb ik de voedingswaarden van 2 A-Merken (Campina en Alpro) onderling vergeleken. Het blijkt bijvoorbeeld dat 100ml reguliere melk 120 mg calcium bevat. Dan zal dat wel een stuk minder in plantaardige-zuivel zijn toch? Niets is minder waar. In vrijwel alle zuivelvervangers van Alpro zit minstens evenveel calcium als in normale melk: ook zo’n 120mg per 100ml.

Andere voedingsmiddelen waar veel calcium in zit zijn bijvoorbeeld boerenkool (231mg per 100gr) en kikkererwten (105mg per 100g).

Gemma van den Boog, woordvoerder van KWF Kankerbestrijding, laat aan Upd8 weten: ‘’Van calcium weten we dat het een positief effect heeft in het beschermen tegen darmkanker. Mensen die last hebben van lactose-intolerantie, of zuivel niet goed kunnen verdragen, moeten dus uit andere voedingsbronnen hun calcium verkrijgen.

 Alhoewel er in weinig voedingsbronnen zo veel calcium zit als in zuivel, zit er in zuivelvervangers tegenwoordig ook veel calcium, al is dat wel toegevoegd. Eventuele andere bronnen, zoals bijvoorbeeld noten, peulvruchten en andere calcium-rijke etenswaren hebben in principe hetzelfde effect.

Conclusie:

 De uitspraak ‘mensen die geen zuivel verdragen lopen een groter risico op darmkanker’ is moeilijk te beoordelen, omdat er in de uitspraak weinig rekening wordt gehouden met zuivelvervangers. Als mensen geen zuivelvervangers eten lijkt statistisch gezien het risico inderdaad groter, omdat er dan minder calcium binnenkomt dan bij iemand die wel zuivel eet. Maar in de meeste zuivelvervangers zit ongeveer evenveel calcium als in normale zuivel, dus lijkt de uitspraak deels onwaar.