De afgelopen week waren er in Nederland meerdere gewelddadige incidenten waarin jongeren een grote rol speelden. Zoals bij de steekpartij waarbij een 13-jarige jongen om het leven kwam door een leeftijdsgenoot. Hoewel in deze zaken waarschijnlijk geen sprake is van radicalisering, roept het wel de vraag op hoe jongeren in gewelddadige situaties terechtkomen en of radicalisering hier een rol bij kan spelen.
‘Wanneer spreek je over radicalisering? Je zou eigenlijk moeten spreken over ongewenste radicalisering. Want het hebben van activistische of radicale ideeën, betekent ook dat jongeren zich betrokken voelen bij de samenleving’, zegt Ron van Wonderen, onderzoeker bij het Verwey-Jonker Instituut. Daarnaast staat ook op de website van de NCTV, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, dat links-extremisme zich bijna nooit uit in geweld. Van Wonderen noemt hierbij ook het voorbeeld van Extinction Rebellion, die vooral activistisch bezig zijn.
Radicalisme uit zich soms wel in geweld, maar er spelen dan meerdere factoren mee. Van Wonderen vertelt dat er onder de radicale uitingen vaak andere problemen meespelen. Daarom hebben ze bij het Verwey-Jonker Instituut ook richtlijnen opgezet voor de preventie van ongewenste radicalisering, waarbij dit zich dus richt op mogelijk geweld. ‘Kies een pedagogische aanpak. Ga niet meteen uit van een veiligheidsdreiging, behalve als je daar hele sterke aanwijzingen voor hebt, maar dat komt bijna nooit voor. Dus laat de jongeren hun verhaal vertellen, en kijk wat er allemaal speelt en of je deze jongeren kunt doorverwijzen naar hulpverlening.’
De Raad voor de Kinderbescherming gaf afgelopen september aan dat ze een toename zien in het aantal jongeren dat te maken krijgt met deze ongewenste radicalisering, vooral door hun online gedrag. Ook de NCTV geeft aan dat ongewenste radicalisering zich veel in online omgevingen afspeelt, maar dat het vaak lastig is om vast te stellen of deze mensen ook echt overgaan tot geweld.
In onderstaande reportage wordt er samen met criminoloog Jasper van der Kemp en psycholoog Marijke Uithol antwoord gezocht op de vraag of dat de geweldsincidenten een trend bevatten, hoe het kan dat jongeren hiermee in aanraking komen en of er iets aan gedaan kan worden zodat het niet meer gebeurd.
