Duurzaamheid en circulaire economie worden steeds vaker genoemd als dé oplossing voor de klimaatcrisis. Maar hoe effectief is circulair ondernemen echt? Volgens Hak van Nispen, directeur van SME, ligt de kracht van circulariteit vooral in het begin van het proces: ‘‘Het mooie in de term circulair vind ik, is dat je in het ontwerpproces van producten al rekening houdt met de afvalfase zodat je die grondstoffen weer opnieuw kunt gebruiken, en dat maakt circulair heel sterk.’’
Toch is de circulaire economie geen wondermiddel. Van Nispen wijst op de bredere, structurele problemen waar we als samenleving mee te maken hebben: ‘‘De klimaatcrisis is een wicked problem, er is niet één oplossing die dat allemaal kan oplossen. Als je kijkt naar uitingen als een stikstofcrisis en de PFAS-problematiek en al dat soort zaken, dat zijn voorbeelden van systeemfouten waar we nu op dit moment inzitten.’
Dat betekent dat circulaire innovaties alleen werken als ze onderdeel zijn van een groter geheel. Naast bedrijven die duurzame producten ontwerpen, zijn er ook veranderingen nodig in beleid, wetgeving en consumentengedrag. Initiatieven zoals de Utrechtse Circulaire Innovatie Top laten zien dat er ondernemers zijn die hier serieus werk van maken. Maar de vraag blijft: kunnen deze circulaire innovaties op zichzelf echt een verschil maken, of is er meer nodig om de systeemfouten te doorbreken?
De Utrechtse Circulaire Innovatie Top laat zien dat er vooruitgang wordt geboekt. Ondernemers ontwikkelen nieuwe, herbruikbare producten en zoeken naar manieren om verspilling te verminderen. Maar om écht impact te maken, is een fundamentele verandering nodig, waarbij circulaire principes de norm worden in plaats van een uitzondering.
