Nederland wordt steeds voller en dat zorgt voor minder natuur, terwijl blijkt dat dit juist helpt tegen astma en allergieën. In Finland spelen kinderen meer buiten in de natuur en daar daalt het aantal astma- en allergieklachten. Hoe kunnen we Finland volgen, terwijl Nederland steeds meer volgebouwd raakt? Volgens hoogleraar geneeskunde Onno van Schayck gespecialiseerd in astma ligt een belangrijke oorzaak in onze leefomgeving en levensstijl.

Sterker immuunsysteem opbouwen

Een schone leefomgeving is belangrijk, maar te veel hygiëne kan ook nadelen hebben. Van Schayck verwijst naar de ‘hygiënehypothese’: het idee is dat kinderen een sterker immuunsysteem opbouwen door in contact te komen met bacteriën en allergenen. “In zijn algemeenheid is dat gewoon waar, we weten dat al honderden jaren.” Hij benadrukt wel dat dit in balans moet gebeuren. “Het beste is om een hele lage dosering van blootstelling te hebben aan die vervuiling of die allergenen en dat langzaam op te voeren.”

Meer voordelen

Volgens Van Schayck is de oplossing deels te vinden in de omgeving waarin kinderen opgroeien. “Het is ontzettend goed om in de natuur te zijn. Wij doen onderzoek naar vergroening van schoolpleinen, waarbij je dus kinderen lekker laat rotzooien buiten op het schoolplein. Dus niet op een asfaltplek waar kinderen gewoon schoon met een balletje bezig zijn.” Hij legt uit dat spelen in de natuur niet alleen goed is voor het immuunsysteem, maar ook voor de algemene ontwikkeling. “Hoe meer beweging, hoe beter. En de leerprestaties nemen nog eens toe ook.”

De oplossing volgens Van Schayck

Om de toename van astma te stoppen, moeten kinderen vaker naar buiten en in aanraking komen met natuurlijke prikkels. Maar dat is niet altijd makkelijk. “Het is makkelijk om tegen ouders te zeggen dat ze veel met hun kinderen in de natuur bezig moeten zijn. Maar als je in Amsterdam woont of in een andere grote stad, dan is dat niet zo makkelijk.” Daarom pleit hij voor natuurlijke oplossingen. “Wat is dan natuurlijker dan een schoolplein? Want daar zijn de kinderen iedere dag.” Volgens Van Schayck moeten kinderen weer meer ontdekken en leren in de natuur. “Ga gewoon naar buiten toe en laat kinderen ook uitgraven. Laat kinderen de beestjes uit de grond graven.” Het advies is dus: “Kinderen moeten weer in bomen klimmen, in de aarde graven en met dieren spelen. Alleen zo kunnen we de groei van astma en allergieën echt afremmen.”

Luister deze audioreportage met Floor Woortman van Natuurmonumenten. Ook spreken we Bas Holverda van Longfonds, zij financierde jarenlang internationaal onderzoek naar astmapreventie en presenteerde recent de resultaten op een symposium. Op dit symposium werden de resultaten van dit internationale onderzoek en het Finse programma gepresenteerd. Er wordt dieper ingegaan op het Finse onderzoek en of dit onderzoek wel haalbaar is voor Nederland.