Bewering

Op 4 april 2025 plaatste Leef Bewust Nederland een video op TikTok waarin wordt beweerd dat dagelijks parfumgebruik ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengt, zoals verstoring van de hormoonhuishouding, verlaging van testosteron, een verhoogde kans op borstkanker en aantasting van het immuunsysteem. De video bevatte echter geen concrete bronnen om deze claims te onderbouwen, hoewel de video inmiddels bijna 70.000 keer bekeken is.

Oordeel

Onnauwkeurig

Onderzoek*

Leef Bewust Nederland is een gezondheidsplatform dat holistisch gezondheidsadvies geeft aan haar klanten. Ook bieden ze verschillende diensten aan om, naar eigen zeggen, “Nederland het gezondste land ter wereld te maken.” Het platform is opgezet door Mike Verest en Gretha Adriana Martina en Mike is ook degene die in de video aan bod komt.

Leef Bewust Nederland heeft in een reactie laten weten dat de informatie in hun video is gebaseerd op verschillende onderzoeken** die zij via generatieve AI hebben verkregen. Welke specifieke informatie zij uit de onderzoeken hebben gebruikt is niet duidelijk en toegang tot de inhoud van deze onderzoeken is ook beperkt.

Hormoonhuishouding

Parfums bevatten vaak synthetische geurstoffen zoals ftalaten en musks, die endocriene disruptoren kunnen zijn. Deze stoffen kunnen de hormonale balans verstoren, met name bij vrouwen, door de werking van oestrogeen te beïnvloeden. Dit kan gevolgen hebben voor de menstruatiecyclus, vruchtbaarheid en de ontwikkeling van oestrogeen-afhankelijke ziekten.

Er is wetenschappelijk bewijs dat veel geurstoffen in parfums xeno-oestrogeen eigenschappen bezitten, wat betekent dat ze zich binden aan oestrogeenreceptoren en de natuurlijke hormoonwerking kunnen verstoren (Ashcroft et al., 2024). Het Nederlandse consumentenprogramma Kassa (BNNVARA) waarschuwde ook dat populaire parfums stoffen bevatten die door internationale instanties als hormoonverstorend worden aangemerkt, en dat zelfs lage concentraties van deze stoffen effect kunnen hebben bij dagelijks gebruik.

Testosteron

Niet alleen vrouwen kunnen gevoelig zijn voor hormoonverstorende stoffen in parfum; ook mannen zouden hierdoor problemen kunnen ondervinden, zoals een lagere testosteronproductie. Sommige geurstoffen, zoals ftalaten, kunnen de aanmaak en werking van testosteron verstoren.

Onderzoek van Sikka & Bartolome (2018) toont aan dat geurstoffen in dierproeven de kwaliteit van sperma en de hoeveelheid testosteron beïnvloeden. Echter, er is nog geen direct bewijs dat dagelijks parfumgebruik bij mensen dezelfde effecten heeft. Majorie van Duursen, hoogleraar milieu en gezondheid aan de UvA, waarschuwt wel dat zelfs kleine hoeveelheden van deze stoffen effecten kunnen hebben: “Doordat deze stoffen hormonen kunnen nabootsten kunnen ze je lichaam eigenlijk voor de gek houden en tegelijkertijd veel schade toe doen.”

Borstkanker

Leef Bewust Nederland waarshuwt in hun video ook op een link tussen parfumgebruik en borstkanker. Oud onderzoek van Darbre (2006) vond parabenen in borsttumoren en suggereerde dat deze stoffen de groei van oestrogeengevoelige borstkankercellen kunnen bevorderen.

Recente studies, zoals die van Ashcroft et al. (2024), bevestigen dat geurstoffen zoals synthetische musks en ftalaten in staat zijn oestrogeenreceptoren te activeren, wat invloed kan hebben op de ontwikkeling van borstweefsel. Deze link is door dierproeven bewezen, dus meer onderzoek is nodig om de verbanden met het menselijk lichaam beter te begrijpen.

Immuunsysteem

Synthetische geurstoffen in parfums, zoals nitromusks en polycyclische musks, kunnen mogelijk het immuunsysteem verstoren. Onderzoek van Anwer et al. (2016) suggereert dat hormoonverstorende stoffen, waaronder geurstoffen, oxidatieve stress kunnen veroorzaken, wat cellen beschadigt en het immuunsysteem verzwakt. Dit kan op lange termijn bijdragen aan chronische ontstekingen of allergieën.

De studie wijst erop dat stoffen zoals polycyclische musks zich kunnen ophopen in het lichaam en immunotoxische effecten kunnen veroorzaken, zoals het verstoren van cytokinebalansen die betrokken zijn bij immuunreacties. Hoewel dit onderzoek grotendeels is uitgevoerd op proefdieren, benadrukt het de noodzaak om de langetermijneffecten van geurstoffen op de menselijke gezondheid verder te onderzoeken.

Ook van Duursen benadrukt de noodzaak van meer onderzoek en betere regelgeving: “Het effect van langdurige, gecombineerde blootstelling aan deze stoffen is moeilijk te meten, maar we kunnen wél degelijk zeggen dat die invloed hebben op het menselijk lichaam. Zoals op de vruchtbaarheid, ontwikkeling van kinderen en het hormonaal evenwicht bij volwassenen.”

Conclusie

Er is wetenschappelijk bewijs dat bepaalde stoffen in parfum, zoals ftalaten, musks en parabenen, de hormoonhuishouding kunnen verstoren en invloed kunnen hebben op het immuunsysteem. Echter, de bewering van Leef Bewust Nederland dat parfum ‘verwoestende’ gezondheidseffecten heeft, is overdreven. De risico’s zijn voornamelijk gebaseerd op dierstudies en laboratoriumonderzoek, en de mate van schade hangt af van factoren zoals gebruik, blootstellingsniveaus en de specifieke stoffen in het parfum. De stelling van Leef Bewust Nederland klopt in grote lijnen, maar meer bewijs is nodig om vast te kunnen stellen dat parfum inderdaad op dagelijkse basis gevaar vormt voor ons als mensen. De stelling is dus onnauwkeurig.

*Deze onderzoeken zijn nagetrokken met behulp van Google Scholar en ChatGPT.

**De onderzoeken die Leef Bewust Nederland in zijn geheel aanhaalde in hun reactie zijn die van Johansen JD, et al. (2003), Dodson RE, et al. (2012), Steinemann A. (2016), Soni MG, et al. (2005) en Bickers DR, et al. (2003). Aangezien de leeftijd en de beperkte toegang tot de inhoud van deze bronnen, is er gebruik gemaakt van recentere en openbare studies.