Warschau, april 2025 – Sinds dit schooljaar zijn schietlessen verplicht voor Poolse scholieren van 14 tot 16 jaar. Deze maatregel is onderdeel van het vak ‘Veiligheidsonderwijs’ (Edukacja dla bezpieczeństwa) en is ingevoerd als reactie op de aanhoudende oorlog in Oekraïne en de verhoogde spanningen aan de oostgrens van Polen.​

De lessen omvatten het veilig hanteren van wapens, het in- en uit elkaar halen van vuurwapens en het oefenen van schietvaardigheden. Om de veiligheid van de leerlingen te waarborgen, wordt gebruikgemaakt van lasergeweren en replica’s in plaats van echte munitie. Daarnaast leren scholieren basisvaardigheden zoals eerste hulp, overlevingstechnieken en cyberveiligheid. ​

Het Poolse ministerie van Onderwijs heeft bevestigd dat ongeveer 18.000 scholen in het hele land bezig zijn met de implementatie van deze trainingen. Scholen met toegang tot de benodigde faciliteiten zijn begonnen met de lessen in het schooljaar 2022/2023, terwijl andere scholen de lessen vanaf het huidige schooljaar verplicht aanbieden. ​

De invoering van deze lessen heeft geleid tot discussies binnen en buiten Polen. Voorstanders benadrukken het belang van voorbereiding op mogelijke bedreigingen, terwijl tegenstanders zich zorgen maken over de militarisering van het onderwijs en de psychologische impact op jongeren.​

De Nederlandse pedagoog Kees van Overveld, auteur van het boek ‘Scholen op scherp’, uit zijn zorgen over deze ontwikkeling: “We zien in Nederland al een toename van jongeren die wapens bij zich dragen. Het normaliseren van wapengebruik op scholen, zoals in Polen gebeurt, kan bijdragen aan een cultuur waarin geweld als acceptabel wordt gezien.”  Ondanks de controverse blijft de Poolse regering vasthouden aan het beleid, met als doel de weerbaarheid van de jeugd te vergroten in een tijd van verhoogde geopolitieke spanningen.

In Polen zijn ze op dit moment aan het nadenken over een dienstplicht. Benieuwd hoe jongeren en militairen hierover denken, beluister dan deze reportage:

“Wat als ik straks wél moet?” – Poolse jongeren en militairen over dienstplicht