Wat hunebedden ons vertellen over het oudste Nederland

Wat hunebedden ons vertellen over het oudste Nederland

Dolmen made of large Glacial erratic rock.

Lang voor Nederland Nederland was, stonden ze er al: reusachtige stenen grafkamers, gebouwd met niets anders dan spierkracht, boomstammen en slim inzicht. De hunebedden zijn de oudste monumenten van ons land, en tot op de dag van vandaag roepen ze verwondering op. “Ze zijn zo’n 5400 jaar oud,” vertelt Ceesjos Verbeek van het Hunebedcentrum in Borger.

De bouwers waren leden van de Trechterbekercultuur, de eerste boeren die zich hier vestigden. Ze brachten landbouw, maar dus ook een indrukwekkende vorm van rouwritueel. “Hunebedden waren grafkamers, plekken waar mensen generaties lang hun doden begroeven,” legt Verbeek uit. “De stenen beschermen iets heiligs.”

Hoe die stenen – sommige zwaarder dan een stadsbus – ooit op elkaar zijn gestapeld blijft fascinerend. Met touwen, houten rollers en brute wilskracht, denkt men. En met reden: het grootste hunebed van Nederland, D27, ligt in Borger en bevat stenen van meer dan 20 ton per stuk. “Kom daar nu nog maar eens om, zonder kraan,” lacht Verbeek.

In Nederland zijn nog 53 hunebedden over, vrijwel allemaal in Drenthe. Het Hunebedcentrum staat er letterlijk naast. “Je loopt hier het verleden in,” zegt Verbeek. Toch denken veel bezoekers nog dat het ‘huisjes’ waren. “Of dat ze door reuzen zijn gebouwd. Dat soort fabels houden de magie levend.”

Volgens het Rijksmuseum van Oudheden zijn hunebedden “het indrukwekkendste prehistorische erfgoed van Nederland” (RMO). Bodemonderzoek wijst uit dat ze vaak onderdeel waren van grotere ceremoniële landschappen (Kennislink, 2023).

Verbeek: “Hunebedden laten zien dat ook mensen in de prehistorie liefhadden, rouwden en verbonden waren met elkaar. Ze maken duidelijk: geschiedenis is niet ver weg – ze ligt hier, letterlijk onder onze voeten.”

Hieronder zie je mijn explainer over de Hunebedden voor onze laatste TV-show, “De Slimste Student”! De volledige show is ook te kijken op onze site.

Over de auteur

Brecht van Groen

Mijn doel is om ongehoorde verhalen aan het licht te brengen, en de diepgang in te gaan. Ik werk vrijwillig bij Haarlem105, daar kun je producties van mij terug zien. Ik schrijf daar voornamelijk sfeerverhalen/reportages.