Uit onderzoek van het Nibud in samenwerking met de Mobiliteitsalliantie blijkt dat een steeds grotere groep Nederlanders het openbaar vervoer niet meer kan betalen. Dit probleem raakt vooral gezinnen met een modaal inkomen. Maandelijks komen deze gezinnen geld tekort om gebruik te maken van het openbaar vervoer, wat gevolgen heeft voor hun mobiliteit.
Gezinnen met modaal inkomen getroffen
Tussen 2015 en 2023 is de prijs van vervoer met 30 procent gestegen, deze stijging was hoger dan de inflatie van 26 procent. Dit betekent dat zowel reizen met het openbaar vervoer als reizen met de auto voor veel mensen te duur is geworden. Vooral gezinnen met een modaal inkomen kunnen de kosten niet meer betalen en komen maandelijks tussen de 200 en 900 euro tekort voor mobiliteit, blijkt uit het onderzoek. “Veel gezinnen zijn een stuk minder mobiel door deze prijsstijgingen, hierdoor gaat ook de bereikbaarheid van deze gezinnen achteruit”, zegt Rob van der Bijl, stedenbouwkundig ingenieur.
Afname aantal reizigers
Veel gezinnen met een modaal inkomen zullen door deze prijsstijging dus minder gebruik maken van het openbaar vervoer. De afname in het aantal reizigers in het ov is al langer zichtbaar. Volgens Rob van der Bijl is deze trend al ongeveer tien jaar aan de hand: “Ongeveer acht jaar geleden kon zes procent van de Nederlanders het openbaar vervoer niet betalen, maar deze groep is door de jaren heen alleen maar groter geworden. Steeds meer Nederlanders krijgen hiermee te maken”.
Het zoeken naar een oplossing
Een oplossing? Dat is volgens Rob van der Bijl een lastige opgave. “Los van het openbaar vervoer is er toenemende armoede in Nederland, veel mensen kunnen niet rondkomen en dus al helemaal geen gebruik maken van het openbaar vervoer”, aldus Van der Bijl. Het zoeken naar oplossing voor het probleem is een politieke kwestie: “De algemene oplossing is het minimumloon verhogen, maar hier is geen politieke meerderheid voor”. Andere oplossingen zorgen volgens Rob van der Bijl alleen maar voor nog meer nadelen: “Het openbaar vervoer gratis maken kost teveel geld, andere oplossingen door lokale overheden, zoals kortingspasjes en seniorkaarten zijn simpelweg lapmiddelen”.
Verslaggever Fenna Toet ging in gesprek met Erik Verhoef, hoogleraar ruimtelijke economie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en Wilco Bos, adviseur op het terrein van openbaar vervoer over de oorzaak van het probleem.
