Van frikandel tot QR-grafsteen: de uitvaart wordt steeds persoonlijker

Van frikandel tot QR-grafsteen: de uitvaart wordt steeds persoonlijker

Foto: Post Mortem

De traditionele uitvaart maakt plaats voor een persoonlijk afscheid. Zwarte kleding wordt steeds vaker ingeruild voor kleding in de lievelingskleur van de overledene, en in plaats van koffie met cake wordt er een borrel met frituursnacks geserveerd. Deze ontwikkeling laat zien dat de behoefte aan een uniek en persoonlijk afscheid steeds groter wordt.

Marion Horvers, zelfstandig uitvaartverzorger bij De Uitvaartwens, en uitvaartspecialist Dennis Vrolijk delen hun inzichten over de uitvaarttrends onder jongeren. “De belangrijkste reden dat jongeren tegenwoordig andere wensen voor hun uitvaart hebben, is dat zij zich minder aantrekken van wat ‘sociaal wenselijk’ is. Ze hebben niets met verplichte condoleancerijen, handen schudden en een plak cake. Ze willen juist zelf kunnen bepalen wat ze willen.”

Daarnaast spelen ook de ontwikkelingen in de branche een grote rol, want er is tegenwoordig veel meer keuze. Denk aan technologische innovaties en duurzamere opties waaruit gekozen kan worden.

“Het persoonlijk vormgeven van de uitvaart zie ik niet echt als een trend. Dit is een beweging die al geruime tijd geleden in gang is gezet”, vertelt Vrolijk. De uitvaart van André Hazes in 2004 was destijds het begin van grootschalige en anders-dan-anders uitvaarten. “Sindsdien durven we meer buiten de kaders te denken, en dat vind ik mooi. Het leven mag namelijk gevierd worden. Tegelijkertijd is het onze taak om traditie en respect te bewaken.”

Feestelijke uitvaart

De sfeer binnen de uitvaarten veranderd door de jaren heen. Vroeger was een uitvaart een droevige aangelegenheid waarbij iedereen in het zwart gekleed ging. Tegenwoordig is dat vaak anders. Vooral de jongere generatie wil vaker een uitvaart die voelt als een toost op het leven. “Steeds meer mensen willen een feestelijk afscheid, waarbij het leven wordt gevierd met vrienden en familie. Geen auladiensten, maar een afscheid dat echt over hen gaat,” vertelt Horvers.

Daarnaast wordt de catering steeds vaker afgestemd op de voorkeuren van de overledene. “Ik verzorgde een uitvaart voor zevenhonderd gasten waar alleen mini-frikandellen met mayonaise werden geserveerd, omdat de overledene daar dol op was. Vervolgens ging de kist daarna op een bierfiets de hele stad door. Dit zal je bij ouderen niet snel meemaken.”

Ook de locaties voor het afscheid en de condoleance veranderen. “Ik zie steeds vaker dat er een thema wordt gekozen voor een uitvaart. Dit gebeurt vaak in de buitenlucht, bijvoorbeeld als festival, en dan staat iedereen te dansen op harde muziek”, zegt Horvers. Mensen beseffen dat een uitvaart meer is dan een moment van verdriet; het is ook een gelegenheid om het leven te vieren en herinneringen te koesteren.

Duurzaamheid als belangrijke trend

Naast gepersonaliseerde ceremonies worden ook duurzame begrafenis- en crematieopties populairder. Natuurbegraven, een lijkwade (soort doek) in plaats van een kist en volledig elektrische crematies winnen aan populariteit. “De jongere generatie heeft steeds meer oog voor duurzaamheid. Dit vertaalt zich in de branche naar duurzame materialen en alternatieven. Ook organische doodskisten, duurzaam rouwvervoer en digitale rouwkaarten worden steeds vaker gekozen, waarbij de rouwkaart via e-mail of WhatsApp wordt verstuurd”, beaamd de uitvaartspecialist.

Marion Horvers merkt dat duurzaam rouwvervoer, zoals de volledig elektrische Tesla rouwauto’s, populair is onder jongere generaties. “Ouderen kiezen liever voor traditioneel chique vervoer zoals een Mercedes.” Dat duurzaamheid een opkomende trend is binnen de uitvaart ziet Horvers niet alleen bij de jongere generatie, maar ook bij de oudere generaties. “Ik merk dat men hier in het algemeen steeds meer mee bezig is”, zegt ze.

Resomeren in plaats van cremeren

Cremeren is al jaren populairder dan begraven, en elk jaar stijgt het percentage van mensen dat wordt gecremeerd. Toch lijkt hierin verandering te komen, want resomeren wordt mogelijk een nieuwe methode van lijkbezorging. Bij resomeren, ook wel alkalische hydrolyse genoemd, wordt het lichaam opgelost in een vloeistof tijdens een chemisch proces. Het kabinet wil deze methode toestaan, omdat het milieuvriendelijker zou zijn dan andere methoden, aldus een artikel van de NOS.

Technologie in opkomst

Nieuwe technologische ontwikkelingen spreken vooral jongere generaties aan. Zo kan een dienst digitaal worden vormgegeven door een QR-code te delen, waarmee foto’s en video’s van de overledene kunnen worden geüpload. “Jongeren willen graag zelf het afscheid vormgeven met digitale beelden. Grafstenen met een QR-code waarmee je beelden van de overledene kunt bekijken of toevoegen, spreekt hen aan”, legt Horvers uit.

Op sociale media zoals Instagram en TikTok is er ook een opkomst van content over de uitvaartbranche. Steeds vaker worden behind-the-scenes beelden gedeeld door professionals in de uitvaartsector. Een voorbeeld hiervan is de 21-jarige Nathalia Bouwhuis, die met haar openhartige video’s op sociale media een inkijkje geeft in het werk van een overledenenverzorger. Volgens Nathalia is hier veel behoefte aan. Via de onderstaande video krijg je een uniek inkijkje in haar beroep en vertelt ze meer over het sociale media gebruik.

Over de auteur