Bewering: 

Sport is een belangrijk onderdeel van ons leven, en een oefening die de meeste mensen wel kennen is de plank, waarbij je op de ellebogen leunt en jezelf omhoog houd. Over deze oefening plaatste het blad Elle op 5 april een artikel op hun website. Deze is tevens ook geplaatst op de Engelse website Men’s Health. Over deze oefening wordt in dit artikel beweerd dat het doen van de plank voor langer dan twee minuten in het ergste geval schadelijk kan zijn. Maar, aangezien het record van het langste een plank vasthouden meer dan negen uur is, klopt dit wel?

Oordeel: 

Ongefundeerd

Onderzoek: 

Ik heb contact gezocht met de mensen die in het artikel worden genoemd en de schrijfster van het artikel zelf. Ik kreeg een reactie van Dan John, die in het artikel wordt gequote. Hij is een gewichtheffer en doet dit op hoog niveau, ook heeft hij een aantal boeken geschreven en traint hij mensen. In zijn reactie op mijn vraag of hij het met de claim eens is en of er daarvoor wetenschappelijk bewijs is, zegt hij dat hij in zijn ervaring heeft gezien dat de plank na een tijd weinig meer doet voor het lichaam. Op de vraag of het ook schadelijk is, zegt hij dat er geen goede of slechte oefeningen zijn om te doen. Maar hij geeft bij zijn antwoorden geen onderzoeken, en is hij van mening dat in zijn vakgebied ervaring en gezond verstand vaak worden genegeerd. Van Kevin Carr en Alyssa Sparacino heb ik geen reactie gehad op mijn vragen. 

Onderzoek vinden over deze kwestie was lastig, omdat er over de vraag of planken voor een bepaalde tijd schadelijk is, geen onderzoek is gedaan. Het gaat vooral over de effecten van het planken op het lichaam, of er verschil is in ondergrond en of er verschil is bij de verschillende soorten versies van planken. 

Er is wel een onderzoek gedaan door het BMC Sport, Science, Medicine and Rehabilitation in China. Hier hebben verschillen onderzocht tussen het planken aan een stuk door voor drie minuten lang en het planken in drie keer één minuut met een minuut rust ertussen. Hieruit kwam dat drie minuten aan elkaar door planken wel intensiever is, maar dat het planken met rust ertussen beter kan zijn voor minder gezonde mensen omdat het minder intensief is dan aan één stuk door planken. 

Sportwetenschapper Bas van Hooren geeft, hoewel hij geen tijd had voor een interview, aan dat hij geen bewijs kent dat planken voor langer dan twee minuten schadelijk kan zijn. Ook Hans Zwerver, Sportarts en Hoogleraar Sport- en Beweeggeneeskunde aan het UMCG in Groningen, vertelt dat er voor zover hij weet geen onderzoek naar is gedaan. Maar hij snapt de bewering wel; “Als je vermoeid wordt, ga je de oefening technisch minder goed uitvoeren. Dus dat geeft meer kans op klachten. Dan kom je meer in het gebied van overbelasting of verkeerd planken met een risico op blessures.”

Wel heb ik een artikel van Mayo Clinic gelezen dat het planken juist ook positief kan zijn bij het verhelpen van verschillende soorten pijn. Als je namelijk moeilijkheden hebt met bewegen, door bijvoorbeeld een blessure of een verwonding, kan je met de plank oefening wel je spieren trainen zonder veel te bewegen. Zwerver geeft dit ook aan. “Veel blessures aan schouders, armen en benen hebben te maken met de onvoldoende stabiliteit van je romp. En die train je met een plank wel goed. En de oefening kan ook helpen bij rugklachten.” Maar, vertelt Zwerver, het is niet nodig om de oefening langer dan twee minuten te doen. Korte sets helpen daarin juist beter. 

Als je het op die manier doet kan het zelfs blessures voorkomen, hierbij geeft Zwerver als voorbeeld het Fifa 11 Injury Prevention Program. Een programma van oefeningen waarbij het risico op blessures volgens het onderzoek dertig procent minder wordt. Bij dit programma wordt het planken ook als een van de oefeningen gedaan. Maar ook hierbij zijn het korte sets van tussen de twintig en de dertig seconden. 

Zwerver geeft concluderend aan: “Ik denk dus dat het risico van de plank langer dan twee minuten doen, de kans op blessures geeft. En dus net als met andere sportoefeningen klachten kan geven.”

Conclusie: 

Naar de vraag of langer dan twee minuten planken op zijn ergst schadelijk is, is dus geen onderzoek gedaan. Met zekerheid is ook niet te zeggen of dit klopt of niet. Wel zegt Hans Zwerver dat er wel een risico kan zijn, doordat je door de inspanning de juiste houding niet zou kunnen vasthouden. Maar aangezien dit niet te bewijzen is, blijft deze bewering dus ongefundeerd.