Terwijl het Nationaal Hitteplan deze week opnieuw werd afgekondigd vanwege tropische temperaturen, is het in veel steden nog warmer dan op het platteland. Door het zogenaamde hitte-eilandeffect kunnen stedelijke gebieden tot wel 7 graden heter worden dan omliggende buitengebieden. De gevolgen daarvan zijn duidelijk zichtbaar in stedelijke wijken, waar hitte steeds vaker leidt tot gezondheidsproblemen.

Volgens gegevens van het KNMI stijgt de temperatuur in Nederland al jaren, maar in stedelijke gebieden loopt die stijging extra hard op. Dat komt vooral door het vele beton, asfalt en gebrek aan groen. Hitte blijft daardoor langer hangen tussen gebouwen, vooral in dichtbebouwde wijken. In steden als Rotterdam, Utrecht en Arnhem zijn inmiddels kaarten gemaakt van ‘hittestresszones’ waar bewoners extra kwetsbaar zijn.

Voor wijkverpleegkundige Lisa Rameijer, werkzaam in Rotterdam-Zuid, is het een zorgwekkende ontwikkeling. “Ik was deze week bij een cliënt van 82, die op de bovenste etage van een flat woont. Binnen was het 34 graden, en er kon nauwelijks een raam open. Hij had geen ventilator, geen airco. Dan voel je gewoon: dit is niet meer veilig.” Rameijer vertelt dat ze en haar collega’s in periodes van hitte extra huisbezoeken doen, vooral bij ouderen en chronisch zieken. “We letten op uitdrogingsverschijnselen, vermoeidheid, verwardheid. Maar we kunnen het probleem niet oplossen. De woningen blijven heet, soms dagenlang.”

Uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat juist in armere wijken de kans op hittestress het grootst is. Die buurten hebben vaak weinig groenvoorzieningen, kleine woningen en bewoners met minder financiële middelen om bijvoorbeeld een airco aan te schaffen. Veel mensen slapen daarom met natte doeken of op de bank in de woonkamer, waar het net iets koeler is.

Hoewel het Nationaal Hitteplan voorziet in voorlichting en tijdelijke maatregelen, zoals water uitdelen en kwetsbaren waarschuwen, groeit de roep om structurele oplossingen. Wijkverpleegkundige Rameijer pleit voor meer actie vanuit gemeenten. “Zorg voor schaduwplekken, zorg dat woningen geventileerd kunnen worden. Als dit het nieuwe normaal is, moeten we daarop voorbereid zijn.”

Met temperaturen boven de 30 graden stond het Nationaal Hitteplan deze week weer aan. Maar als hete zomers de nieuwe norm worden, hoe bereiden we ons daar dan op voor? Wil je hier meer over weten, bekijk dan onderstaande reportage: