Ruzies, drama en romantiek op tropische stranden: realityshows zoals Ex on the Beach blijven kijkcijferhits. Toch klinkt de kritiek steeds luider. Achter de schermen blijkt de glitter en glamour vaak minder onschuldig dan gedacht.

In de documentaire Terug naar Reality (BNNVARA, 2021) vertellen oud-deelnemers openhartig over mentale druk, sociale isolatie en het gebrek aan begeleiding tijdens en na deelname. Sommigen kregen na de uitzending te maken met online haat, burn-outs en depressies. De roem was tijdelijk, de gevolgen langdurig.

Ook wetenschappelijk onderzoek benadrukt de risico’s. Volgens een studie van Wardle & Baranowski uit 2019 kunnen realityformats het gedrag van jongeren beïnvloeden. Vooral jongeren die zich identificeren met deelnemers, nemen makkelijker negatieve communicatie- en relatievormen over. De normalisering van manipulatie, verbaal geweld en overmatig alcoholgebruik roept vragen op over de rol van media in het vormen van sociale normen.

Toch ligt de verantwoordelijkheid niet alleen bij de makers. Mediawetenschappers stellen dat kijkers kritischer moeten zijn over hun mediagebruik. Het is makkelijk om te lachen om ‘domme’ tv, maar als je blijft kijken, houd je het format in stand.

Reality-tv is daarmee meer dan oppervlakkig vermaak. Het beïnvloedt hoe we kijken naar relaties, succes en identiteit. De vraag is dan niet alleen waarom we kijken, maar ook: wat doet het met ons, en met de deelnemers?

Bekijk hier de videoreportage met mediapsycholoog Mischa Coster