Er heerst grote bezorgdheid over de dalende vaccinatiegraad in stedelijke gebieden zoals Den Haag. Naarmate deze graad daalt, neemt het risico op ernstige infectieziekten bij kinderen toe. Deze claim werd ook bevestigd in een artikel van het NRC. Uit de nieuwste cijfers van GGD Haaglanden blijkt dat het onderzoek de bewering ondersteunt dat een lage vaccinatiegraad kinderen in gevaar brengt voor ernstige infectieziekten.

Oorspronkelijke claim: https://www.nrc.nl/nieuws/2024/09/16/vaccinatiegraad-in-haagse-wijken-daalt-verder-gemeente-neemt-maatregelen-a4865905?t=1726654720

Het rapport Het rapport waar hier over gesproken wordt is een rapport van het rijksvaccinatieprogramma (RVP) in Den Haag. Het geeft een uitgebreide analyse van de vaccinatiegraad onder kinderen in Den Haag. In dit onderzoek zijn gegevens verzameld uit de registraties van het rijksvaccinatieprogramma. Deze gegevens zijn, in samenwerking met de lokale en nationale gezondheidsinstanties en de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD), geanalyseerd op stadsdeel- en wijkniveau. Daarnaast zijn ouders ondervraagd over hun vaccinatiegedrag. Uit de resultaten blijkt dat de vaccinatiegraad in sommige wijken aanzienlijk lager is dan gemiddeld.

Vaccinatiegraad

Doordat steeds meer ouders ervoor kiezen hun kinderen niet te vaccineren, is de vaccinatiegraad in sommige stadsdelen van de gemeente Den Haag gezakt naar onder de 50%. De Tweede kamer maakt zich zorgen en vindt dat er actie ondernomen moet worden. Veel ouders voelen zich onder druk gezet door het vaccinatiebeleid en baseren hun beslissing op onjuiste, misleidende informatie of twijfelen aan de veiligheid van vaccins, mede als gevolg van de corona pandemie. Dit zouden mogelijke oorzaken kunnen zijn voor de gedaalde vaccinatiegraad.

Hoogleraar Celbiologie en Immunologie Huub Savelkoul, bevestigt dit: “Mensen, waaronder ook artsen, herkennen de symptomen van sommige ernstige infectieziekten niet meer, tenzij er een grote uitbraak is. Hierdoor denken veel mensen dat bijvoorbeeld mazelen niet zo ernstig is en dat je er hoogstens een beetje ziekjes van wordt. Voor veel mensen is dit wellicht zo, maar voor kinderen jonger dan anderhalf jaar geldt dit niet. Zij kunnen zich nog niet laten beschermen tegen het mazelenvirus, wat voor hen ernstige complicaties kan veroorzaken, zoals oogontstekingen of hersenvliesontsteking. Dit kan er uiteindelijk toe leiden dat kinderen komen te overlijden. Mensen weigeren steeds vaker vaccinaties, dit omdat mensen met een lage sociaaleconomische status niet goed begrijpen waar het over gaat. Het zorgt ervoor dat ze informatie van sociale media gaan halen. “Deze informatie is vaak incorrect waardoor mensen vanuit verkeerde overtuigingen de beslissing maken om niet te vaccineren.”

Groepsimmuniteit

Het is van belang om groepsimmuniteit te creëren om de kans op de verspreiding van bepaalde ziektes te verkleinen. Door vaccinatie kan voorkomen worden dat ziektes worden overgedragen, waardoor de ziekte uiteindelijk kan verdwijnen. Dit is vooral belangrijk voor kinderen die nog niet gevaccineerd kunnen worden, zoals baby’s. Dankzij groepsimmuniteit worden zij indirect beschermd, omdat de ziekte zich niet meer kan verspreiden.

“Het hangt sterk af van de infectie,” legt Huub Savelkoul uit. “Neem bijvoorbeeld het mazelenvirus, dat zich zeer effectief via de lucht verspreidt en extreem besmettelijk is. Eén besmet persoon met mazelen kan gemiddeld vijftien anderen infecteren, wat betekent dat de R0-waarde 15 is. De R0-waarde geeft aan hoeveel mensen gemiddeld besmet raken door één persoon. Om te berekenen hoeveel mensen gevaccineerd moeten zijn voor groepsimmuniteit, wordt de volgende formule gebruikt: Groepsimmuniteit = (R0 − 1)/ R0. Voor mazelen komt dat neer op: (15 − 1)/ 15, wat 93% betekent. Dit houdt in dat minimaal 93% van de bevolking gevaccineerd moet zijn om voldoende bescherming te bieden tegen mazelen. Als de vaccinatiegraad lager is, zoals in Den Haag, zijn er te weinig gevaccineerde, wat een potentieel groot risico vormt.”

Conclusie

Een lage vaccinatiegraad zorgt ervoor dat meer kinderen risico lopen op besmetting met ernstige infectieziekten. De claim is dan ook juist: zonder voldoende immuniteit is de kans veel groter dat een kindje dat nog niet gevaccineerd kan worden, besmet raakt met een ernstige infectieziekte.