Utrecht – Oktober staat dit jaar in het teken van de Maand van de Geschiedenis, en het Spoorwegmuseum doet daar op unieke wijze aan mee. Onder het thema ‘Feit of Fabel’ worden bezoekers meegenomen op een reis door de geschiedenis van de Nederlandse spoorwegen. Via boeiende verhalen, interactieve bordjes en QR-codes kunnen zij ontdekken welke verhalen waar zijn, en welke simpelweg mythen of misverstanden zijn.

Bij aankomst in het Spoorwegmuseum wordt de sfeer direct duidelijk. In de ruime hal van de ingang, waar treinen door de jaren heen hebben stilgestaan, worden de bezoekers opgewacht door niemand minder dan meneer Van der Rooij, het contactpersoon van het museum. Hij deelt met zichtbaar enthousiasme hoe het museum door de jaren heen is uitgegroeid tot een ware cultuurstuk van de Nederlandse spoorweggeschiedenis.

De bezoekers worden uitgenodigd om via verschillende bordjes langs de tentoonstelling te wandelen, waar telkens een verhaal wordt gepresenteerd. Door middel van een QR-code kunnen ze ontdekken of het verhaal echt is gebeurd of dat het een fabel is. Deze interactieve aanpak zorgt ervoor dat zowel jong als oud spelenderwijs meer leert over de geschiedenis en tegelijkertijd kritisch leert nadenken.

Tijdens de rondleiding vertelt Van der Rooij vol passie over de gedachte van het thema. “We willen mensen bewust maken van de hoeveelheid nepnieuws die tegenwoordig in omloop is. Wat je op het eerste gezicht gelooft, kan soms helemaal niet waar zijn. Daarom hebben we ervoor gekozen om verhalen uit de spoorweggeschiedenis te presenteren waarvan de echtheid niet altijd vanzelfsprekend is. Via de QR-codes kunnen bezoekers zelf ontdekken of een verhaal feit of fabel is.”

De verhalen variëren van indrukwekkende gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog, toen treinen een cruciale rol speelden in de oorlogsinspanningen, tot minder bekende verhalen over vergeten treinroutes en over de biertrein van de prins. Elk verhaal zet de bezoekers aan tot nadenken: wat is de waarheid, en wat is door de jaren heen veranderd in een mooie verhaal dat niet waar is.

De combinatie van geschiedenis en hedendaagse thema’s slaat duidelijk aan bij de bezoekers. We spraken met mevrouw De Groot, die samen met haar kinderen het museum bezocht. “Ik vind het echt geweldig hoe ze dit hebben opgezet,” vertelt ze enthousiast. “Mijn kinderen zijn gek op treinen en geschiedenis, maar dit thema voegt echt iets extra’s toe. Ze rennen van bordje naar bordje om te kijken of ze goed hebben geraden of het verhaal waar is of niet. Het maakt het leerzaam en leuk tegelijkertijd.”

Ook andere bezoekers lijken te genieten van de interactieve ervaring. “Je denkt soms dat je de geschiedenis wel kent, maar dan kom je hier en leer je ineens dingen die je nog nooit eerder had gehoord,” zegt een andere bezoeker. “Het is fascinerend om te ontdekken hoeveel verhalen je hoort die eigenlijk niet waar blijken te zijn.”

Meneer Van der Rooij benadrukt dan ook dat dit niet de laatste keer is dat het museum een dergelijk thema aansnijdt. “We willen blijven vernieuwen en aansluiten bij de actualiteit. Het thema Feit of Fabel was een mooie manier om onze bezoekers een nieuwe ervaring te bieden, maar in de toekomst zullen we nog meer van dit soort interactieve elementen integreren. We geloven erin dat geschiedenis tastbaar en relevant moet blijven voor alle generaties.”

Voor jong en oud is het Spoorwegmuseum tijdens de Maand van de Geschiedenis een aanrader. De combinatie van oude treinen, indrukwekkende verhalen en het thema Feit of Fabel maakt het bezoek een unieke en leerzame ervaring. Niet alleen word je meegenomen in de rijke historie van de Nederlandse spoorwegen.

De Feit of Fabel borden en de QR-codes hebben hen uitgedaagd om hun kennis van de geschiedenis te testen en na te denken over de manier waarop verhalen door de tijd heen veranderen. Zoals een bezoeker het mooi verwoordde: “Het Spoorwegmuseum laat zien dat geschiedenis niet alleen in de boeken zit, maar overal om ons heen, en het is aan ons om de waarheid ervan te ontdekken.”

Hieronder vind u de audioreportage van Emily Vos.