De Universiteit Utrecht gaat gebukt onder toenemende kritiek vanwege haar samenwerkingen met Israëlische Universiteiten. In veel grote Nederlandse steden wordt gedemonstreerd tegen schending van mensenrechten door Israël.
Op 7 oktober vinden er demonstraties plaats in heel Nederland, waarbij honderden actievoerders samenkomen. In het Centrum van Utrecht zijn er meerdere protesten te zien, hoewel de datum van het protest ophef veroorzaakt. Op deze dag, precies een jaar geleden, vond er een verassingsaanval van Hamas op Israël plaats tijdens de viering van een Joodse feestdag (Simchat Torah). Hierbij zijn 1200 burgers, van baby’s tot grootouders, vermoord en zijn er nog steeds mensen in gijzeling.
Vele actievoerders benadrukken dat de protesten niet alleen op 7 oktober gehouden worden. ‘We hebben eigenlijk het hele jaar en ook daarvoor gedemonstreerd’, zegt Kathrine van den Bogert (37), universitair docent aan de Universiteit Utrecht en de woordvoerder van het protest dat ook op 8 oktober nog gehouden wordt. Er worden spandoeken gemaakt waarop geschilderd wordt, Palestijnse vlaggen worden gewapperd en er is een spreker met een megafoon aanwezig. ‘We vinden toch belangrijk dat er aandacht is voor Palestijnse slachtoffers, dit is omdat het geweld tegen Palestijnen niet vorig jaar is begonnen. Dit is 76 jaar geleden al begonnen en dit bleef een aanhoudende genocide’, aldus van den Bogert.
De achtergrond van het conflict gaat terug naar 1948, het jaar van de oprichting van de staat Israël. Na de tweede Wereldoorlog kwamen de Verenigde Naties met het verdelingsplan om de Joden een eigen staat te geven. Dit uitte zich in de oprichting van de staat Israël, wat op dat moment nog grondgebied was van de streek Palestina. Het verdelingsplan stelde voor om Palestina op te delen in een Joods en een Arabisch deel. En Jeruzalem, de hoofdstad van het huidige Israël, kreeg een onafhankelijke status onder internationaal bestuur, zonder bij een van de twee delen te behoren. De eerste dag na het uitroepen van de staat door David Ben-Gurion, de eerste president van Israël, werd Israël meteen aangevallen door Egypte, Transjordanië, Irak en Syrië. De spanningen zijn sindsdien aanhoudend en zijn er nog steeds conflicten.
De samenwerking tussen Nederlandse universiteiten, waaronder de Universiteit Utrecht, en Israëlische universiteiten ligt gevoelig. Dit is omdat sommige van deze universiteiten volgens activisten betrokken zijn bij projecten die de Israëlische bezettingen van Palestijnse gebieden ondersteunen. ‘Wij staan hier omdat we vinden dat de Universiteit Utrecht zegt dat ze heel erg achter mensenrechten staan. Maar als je kijkt naar eigen beleid, dan hebben ze intensieve samenwerkingen met Israëlische universiteiten waarvan bekend is dat ze bijdragen aan het schenden van mensenrechten in Palestina’, vertelt van den Bogert.
De demonstratie trekt aandacht van voorbijgangers, mensen blijven staan om spandoeken te lezen en maken foto’s van de demonstranten met Palestijnse vlaggen waarvan velen met bedekte gezichten. De demonstranten staan dicht op elkaar terwijl ze luisteren naar de toespraken en meescanderen met de woorden die door de megafoon geroepen worden. Palestijnse vlaggen wapperen in de wind en de teksten op de spandoeken roepen op tot solidariteit en rechtvaardigheid. Ondanks de kreten die klinken uit de megafoon blijft het protest vreedzaam, zelfs met de aanwezigheid van twee heren die geen naam wilden noemen met een Israëlische vlag om hun nek die iets verderop stonden. ‘Wij staan hier om een tegensignaal af te geven, dat zeven oktober niet een dag is om Hamas te vieren maar om achter Israël te staan. Ik vind het smakeloos en kwaadaardig,’ Zegt één van hen.
Verschillende universiteiten zoals Amsterdam, Delft, Nijmegen en Rotterdam hebben gesprekken gevoerd met actievoerders. De actievoerders zetten zich in om een einde maken aan de samenwerking met Israëlische universiteiten. Deze gesprekken zijn vaak op niets uitgelopen. Dit is omdat de actievoerders een volledige boycot van Israël eisen. Op dit moment heeft de Universiteit Utrecht nog geen officiële reactie gegeven op de protesten van 7 en 8 oktober en is er dus nog geen duidelijkheid over hun standpunt in deze kwestie.
Hugo van Kooten heeft een interview gehouden met Kathrine van den Bogert over wat de demonstranten nou eisen van de universiteit Utrecht.
