In de week van Nieuwe Buren is er in Utrecht een reeks activiteiten georganiseerd om aandacht te vragen voor mensen in kwetsbare posities, waaronder asielzoekers, daklozen en personen zonder geldige verblijfsvergunning. Het doel van deze week is om inwoners van Utrecht in contact te brengen met deze groepen en hen meer inzicht te geven in hun dagelijkse realiteit. De week wordt afgesloten met een demonstratie en een festival. 

Een van de locaties die gedurende deze week toegankelijk was, is de woonkamer van inloophuis Ubuntu. Dit inloophuis, dat van maandag tot en met woensdag openstaat, biedt een plek voor mensen die te maken hebben met dakloosheid, armoede, sociaal isolement of het ontbreken van een verblijfsvergunning. Bij binnenkomst valt direct de huiselijke sfeer op. Vrijwilligers verwelkomen bezoekers hartelijk en zijn bezig met verschillende activiteiten, zoals het bieden van een luisterend oor, het ontvangen van nieuwe gasten of het verzorgen van de inrichting, waaronder het opzetten van een kerstboom. 

De bezoekers van Ubuntu hebben vaak geen toegang tot reguliere voorzieningen. Sommige mannen liggen op de bank om uit te rusten, terwijl anderen bezig zijn in de keuken. De geur van een kruidige curry vult de ruimte. Sommigen kijken ontspannen naar een video op hun telefoon, genietend van een moment van rust in deze veilige omgeving. Door de woonkamer heen zijn geluiden te horen van mensen in gesprek en muziek die wordt geluisterd.
Volgens een van de vrijwilligers, Zobida, is het een plek waar bezoekers zich kunnen ontspannen, wat elders zelden het geval is. “Als ik ’s avonds in mijn bed lig, vraag ik me af waar deze mannen slapen en of ze het veilig hebben,” vertelt ze. “Soms hopen de bezoekers zelfs opgepakt te worden, omdat ze dan in ieder geval een plek hebben om te slapen en eten krijgen.” 

De bezoekers van Ubuntu geven de voorkeur aan privacy en staan geen interviews toe. Vrijwilliger Hetty legt uit dat ze bang zijn dat het noemen van hun naam hen in problemen kan brengen. Dit benadrukt de kwetsbare situatie waarin zij verkeren. Daarnaast komt uit gesprekken naar voren dat er vooroordelen bestaan over mensen zonder paspoort. Zobida merkt op dat er een verschil is in hoe mensen zonder paspoort worden behandeld, afhankelijk van hun achtergrond. “Personen met een niet-westerse achtergrond ervaren vaak meer discriminatie dan mensen met een westerse achtergrond in een vergelijkbare situatie.” 

Tijdens de week van Nieuwe Buren wordt ook aandacht gevraagd voor de problemen rondom het ontbreken van een identiteitsbewijs. Dit belemmert mensen in hun mogelijkheden om bijvoorbeeld werk te vinden. Er wordt gereflecteerd op bredere maatschappelijke en politieke kwesties, zoals de bejegening van mensen zonder verblijfsvergunning. Verschillende sprekers wijzen op de rol van zogeheten zondebokpolitiek, waarbij bepaalde groepen worden aangewezen als oorzaak van maatschappelijke problemen. Een voorbeeld hiervan is de standpunten van de PVV, die vaak kritisch is ten aanzien van migratie en asielzoekers. De PVV-gemeenteraadsfractie van Utrecht wilde geen vragen beantwoorden over de week of de demonstratie. 

Geef haat geen macht! Dat is de boodschap van de “stop de zondebok politiek” demonstratie. Verslaggeefster Minoe Kan geeft een rapotage van deze demonstratie.

Zij spreekt hierin woordvoerder Ewout van den Berg van de organisatie Platform Stop Racisme. En de muziek is van @rian.reversed en @farzad.omidi.