Sahand Sahebdivani won in 2014 de titel “Storyteller of the Year” met zijn theatervoorstellingen en stond op 11 en 12 maart in Theater de Kikker met zijn nieuwe voorstelling, genaamd Verzet. De voorstelling gaat onder andere over zijn ouders, die verzetsstrijders waren tijdens de Iraanse revolutie van 1979, en de impact die dit op zijn leven heeft tot op de dag van vandaag. Hij houdt zich veel bezig met de oorlogen die nu spelen en stelt de vraag hoe wij daar verzet tegen kunnen tonen, ik sprak hem na de voorstelling over Verzet, en zijn visie over de oorlogen die nu spelen.
In de kleine theaterzaal van Theater de Kikker stond Sahand Sahebdivani zijn voorstelling vol passie te geven, samen met zijn Duitse drummer en pianist Henning Luther. Henning zorgt met zijn muziek voor meer spanning in de zaal, waardoor iedereen op het puntje van zijn stoel zit. Op de muur achter hen werden meerdere foto’s geprojecteerd, waardoor je echt meegetrokken werd in het verhaal van Sahand.
Na afloop van de voorstelling sprak ik met Sahand over hoe zijn optreden was gegaan. ‘Ik kijk echt nog of ik sommige stukken niet te heftig speel, en of ik daarmee bepaalde tragische stukken in het begin van de voorstelling voorspel. Maar dit is de derde keer dat we het spelen, en voor de derde keer ging het heel goed,’ zegt Sahand, terwijl hij geniet van zijn biertje in de bar boven het theater.
Sahand verklaart dat de naam Verzet komt van het verhaal van zijn vader; zijn vader was namelijk een Iraanse verzetsstrijder tijdens de Iraanse revolutie. Zijn vorige voorstelling ging eigenlijk alleen maar over wat zijn ouders hebben meegemaakt tijdens de Iraanse revolutie van 1979. ‘Mijn wens was om nu een voorstelling te maken die dit in een breder perspectief plaatst. Deze voorstelling gaat niet alleen over Iran, maar ook over het heden, en stelt überhaupt de vraag: wat is verzet?’
Met deze voorstelling wil Sahand ons aan het denken zetten en de vraag stellen wanneer verzet geoorloofd is, en wanneer je wel of juist niet geweld moet gebruiken. ‘Ik ben niet iemand die eendimensionaal wil roepen: je mag geen geweld gebruiken of je moet wel geweld gebruiken. Ik wil meer vraagtekens oproepen,’ legt Sahand uit over het idee van zijn voorstelling. ‘Ik vind het veel interessanter om de vraag te stellen dan deze te beantwoorden.’
Sahand vindt niet dat geweld altijd de oplossing is tijdens verzet, maar dit betekent niet dat het nooit nodig is. In sommige situaties, heb je volgens hem simpelweg geen keuze. ‘Mijn vader is uiteindelijk heel blij dat hij geen geweld heeft gebruikt. Dit is voor hem een van de enige redenen dat hij zichzelf nog in de ogen kan aankijken.’
Dit is waarom hij verzet belangrijk vindt, maar de manier waarop we verzet tonen is niet altijd eenduidig.
Omdat Sahand zijn voorstelling draait om het thema verzet, en er momenteel vele actuele oorlogen zijn die steeds dichterbij komen, wilden wij hem graag spreken over zijn visie op deze oorlogen en hoe wij als gewone burgers dit tegengaan.
Met verzet?
‘De wereld is heel klein, en zelfs al bereikt de oorlog Nederland niet, heb ik er al persoonlijk mee te maken,’ maakt Sahand duidelijk. Sahands vrouw is Palestijns; zij heeft vrienden in Gaza, een land dat zij niet meer haar land mag noemen. ‘Mijn beste vriendin is Russisch; zij is zelf tegen de oorlog, maar haar neef zit in het leger. Ze is het politiek niet met haar neef eens, maar ze wil niet dat hij sterft, alleen omdat hij de verkeerde keuze maakt.’
Sahand is van mening dat Poetin een dictator is die weggedreven moet worden. Alleen weet hij niet wat hij als Nederlander moet doen om hem te stoppen. ‘Veel van mijn Russische vrienden zijn doodsbang voor Poetin.’
‘Ik verwacht niet dat deze oorlog nu al Nederlands grondgebied gaat bereiken,’ suggereert Sahand. Maar dit maakt het voor Sahand niet minder erg. ‘Europa is piepklein, en de oorlog is zo in Polen, en dat zijn onze buurlanden,’ verduidelijkt Sahand. Om het niet zover te laten komen, moeten wij als burgers verzet gaan tonen volgens Sahand, maar in welke vorm en maten weet hij niet. Sahand zegt wel dat we niet te lang kunnen blijven dansen op een vulkaan.
Sahand vertelt dat verzet ook klein en symbolisch kan zijn, zoals kinderen maken; kinderen op de wereld zetten is volgens Sahand al een vorm van verzet. ‘Alle “klootzakken” maken toch grote families. Als dan alle “leuke mensen” geen kinderen willen, sterven wij uit. Misschien is mijn verzet dat ik bepaalde waarden overdraag naar de volgende generatie.’
Sahand dacht vroeger dat de rol van theater in de politiek groter was dan dat hij nu vindt. Hij was idealistischer ingesteld. Hij hoopte dat hij met zijn theater mensen in hun hart kon raken en vervolgens hun meningen kon veranderen. Helaas is de wereld in de tijd dat Sahand theater maakt, er niet beter op geworden, en dit ziet hij zelf ook in. ‘Toch vind ik het belangrijk dat ik theater maak. Dit gaat nu veel meer om mijzelf en mijn eigen rust en vrede.’ Sahand noemt theater ook wel zijn uitlaatklep, waarmee hij zichzelf geestelijk gezond houdt in deze bizarre tijden.
