De berichtenapp Signal was de afgelopen tijd veel in het nieuws. In Nederland stappen steeds meer mensen over van WhatsApp naar Signal, vooral vanwege privacy en anonimiteit. Toch blijven de meeste overstappers WhatsApp ook nog steeds gebruiken, blijkt uit analyses van Newcom. Momenteel zijn zo’n 900.000 Nederlanders actief op Signal. Het aantal mensen dat WhatsApp volledig achter zich laat en alleen nog Signal gebruikt, is echter klein: slechts 2 procent. Wel gebruiken deze overstappers de app relatief vaak dagelijks.
Door heel Nederland ontstonden discussies over groepschats: moesten hele WhatsApp-groepen overstappen op Signal, of niet? Dit speelde ook bij de Utrechtse inwoner Matthijs Zeman, in wiens vriendengroep een discussie ontstond.
Signal tegenover Whatsapp
Signal is een berichtenapp, vergelijkbaar met bekendere apps zoals WhatsApp en Telegram. De app werd opgericht door Moxie Marlinspike, een expert op het gebied van privacy en beveiliging, en Brian Acton, medeoprichter van WhatsApp. Acton verliet WhatsApp in 2017 vanwege onenigheid over Facebooks plannen voor advertenties en dataverzameling. In 2018 steunde hij Signal met een donatie van 50 miljoen dollar en hielp hij bij het oprichten van de Signal Foundation, met als doel een platform te creëren zonder commerciële belangen, waarbij privacy centraal staat. Signal verzameld dus zo min mogelijk Data. WhatsApp verzamelt wel degelijk metadata, zoals je contactpersonen, je gebruikspatronen, en de frequentie van je communicatie. Bovendien is WhatsApp eigendom van Meta (voorheen Facebook), wat betekent dat de gegevens die via WhatsApp worden verzameld, deels kunnen worden gedeeld met Meta voor gerichte advertenties en andere commerciële doeleinden.
weinig mensen stappen helemaal over
Hoewel Signal de laatste tijd veel aandacht heeft gekregen, blijkt uit verschillende onderzoeken dat de overstap naar de app in Nederland nog steeds relatief klein is. Slechts een klein percentage van de WhatsApp-gebruikers besluit volledig over te stappen naar Signal, ondanks de nadruk op privacy en veiligheid. Volgens een analyse van Newcom zijn er momenteel ongeveer 900.000 actieve Signal-gebruikers in Nederland. Dat lijkt veel, maar in verhouding tot het aantal WhatsApp-gebruikers, dat volgens recente cijfers meer dan 10 miljoen Nederlanders telt, is dit slechts een klein percentage. Slechts 2% van de gebruikers heeft ervoor gekozen om WhatsApp volledig achter zich te laten en alleen Signal te gebruiken. Dit toont aan dat hoewel Signal populairder wordt, de daadwerkelijke overstap vaak beperkt blijft tot een beperkte groep. Signal werkt alleen goed als een meerderheid van een groep overstapt. Veel gebruikers geven aan dat ze alleen willen overstappen als hun vrienden, familie of collega’s hetzelfde doen. Dit zorgt ervoor dat het voor veel mensen eenvoudiger is om WhatsApp te blijven gebruiken, vooral omdat het platform al zo wijdverspreid is.

foto gemaakt door Thara Klaus
“Iedereen downloadde Signal, maar we gebruiken de app nauwelijks”
“De app zorgde voor een hevige discussie,” vertelt de Utrechtse bewoner Zeman. “Wij hebben hier in Utrecht een grote vrienden-groepsapp op WhatsApp. Toen een paar mensen over Signal hoorden, stapten zij meteen over.”
Zeman hoorde via zijn vrienden voor het eerst van Signal. “Pas toen mijn vrienden overstapten, ben ik me erin gaan verdiepen,” vertelt hij. In eerste instantie vond hij het maar onzin. “Op Instagram en Facebook hebben ze toch al mijn gegevens, en eerlijk gezegd was ik ook te lui om het te downloaden.” Uiteindelijk besloot hij de app toch te installeren, maar sommige van zijn vrienden bleven gewoon WhatsApp gebruiken.
“Dat zorgde voor discussie in de groep. De vrienden die alleen nog Signal gebruikten, vonden dat wij de app ook moesten downloaden. Maar de vrienden die WhatsApp bleven gebruiken, vonden Signal overbodig. Ik ben zelf ook een keer opgebeld door een vriendin zij zei ‘matthijs download het nou gewoon’. Uiteindelijk installeerde iedereen Signal, zodat de groep toch bij elkaar bleef. “Maar wat wel grappig is: na al die ophef die twee maanden geleden ontstond wordt de Signal-groepschat nauwelijks gebruikt. Iedereen zit toch weer op WhatsApp. Ik denk dat het weinig zin heeft zolang niet iedereen overstapt.”
“mensen die ik niet via Signal kan bereiken, bel ik gewoon of ik stuur een mailtje”
Een andere Utrechtse gebruiker, Marion Saschowa, heeft WhatsApp wél volledig achter zich gelaten. “Veel contacten heb ik nu niet meer op WhatsApp, omdat veel mensen niet zijn overgestapt,” vertelt ze. Toch mist ze het niet. “Mensen die ik niet via Signal kan bereiken, bel ik gewoon of stuur ik een mailtje.”
Saschowa vindt dat iedereen moet kiezen voor de app waar hij of zij zich prettig bij voelt. “Ik krijg geen goed gevoel bij de algemene voorwaarden van WhatsApp, dus daarom ben ik overgestapt.”