Utrecht – Ondanks alle artikelen over een personeelstekort in de zorg, blijkt het voor jonge mensen bijzonder lastig om aan een baan te komen. Rokarja Rabe(22), net afgestudeerd met een mbo op niveau 4 in Maatschappelijke Zorg, met specialisatie in Specifieke doelgroepen. Is sinds februari actief op zoek naar werk maar in plaats van directe kansen die je zou verwachten door het personeelstekort ervaart ze vooral strenge sollicitatieprocedures, lange wachttijden en soms ook afwijzingen vanwege een gebrek aan ervaring. Ervaring die zij niet heeft kunnen opdoen aangezien stages en bijbaantjes niet meetellen.  

Tekort aan zorgpersoneel, maar niet voor starters 

De zorgsector roept al jaren een tekort te hebben aan gekwalificeerd personeel. Overal wordt geroepen dat extra handjes hard nodig zijn, maar tegelijkertijd lijken veel instellingen, organisaties en stichtingen vooral te zoeken naar medewerkers met meerdere jaren ervaring. ‘Je zou denken dat de zorgsector nieuwe professionals met open armen zou ontvangen, maar in de praktijk word je door een hele strenge selectieprocedure gehaald’ vertelt Rabe. Dit maakt het voor net afgestudeerden erg lastig om gelijk aan een baan te komen. ‘Hoe moeten starters ervaring opdoen als niemand hun daadwerkelijk een kans geeft?’ vraagt ze zich af. 

Daarnaast zijn de sollicitatieprocedures vaak langdurig en streng. ‘Je moet verschillende referenties aanleveren, meerdere gesprekken voeren en wordt compleet binnenstebuiten gekeerd om te kijken of je wel geschikt bent,’ vertelt Rabe. ‘Het is een zware procedure, die soms weken of maanden duurt.’ 

Een moeizame sollicitatie bij een zorgorganisatie in Utrecht 

Recent solliciteerde Rokarja bij een zorgorganisatie in Utrecht. De eerste selectie op basis van haar cv verliep soepel: ze werd uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, waarin werd gekeken of haar normen en waarden aansloten bij die van de organisatie. Dit gesprek ging goed, en de volgende stap was een proefdag. 

‘Ik was enthousiast, want ik dacht: dit is mijn kans om te laten zien wat ik kan,’ vertelt ze. Maar al snel werd duidelijk dat de proefdag geen kennismaking was, maar eerder een test onder hoge druk. ‘Ik werd direct in het diepe gegooid. Er was nauwelijks begeleiding, en het voelde alsof ik al volledig moest presteren zonder enige ondersteuning.’

Tijdens de proefdag werd ze beoordeeld op haar functioneren, maar er was weinig ruimte voor leren of groei. ‘Ik had gehoopt op een leerzame ervaring en dat er goed gekeken werd naar mijn kwaliteiten’

Lange procedures en afwijzingen: een structureel probleem? 

Het verhaal van Rabe staat niet op zichzelf. Veel jonge starters in de zorg lopen tegen dezelfde problemen aan. Terwijl de sector roept om personeel, blijven starters vaak misgrijpen door strenge eisen en langdurige sollicitatieprocedures. 

‘Ik ken meerdere mensen die in dezelfde situatie zitten. Ze willen graag in de zorg werken, maar lopen keer op keer tegen hetzelfde probleem aan,’ zegt Rabe. Dit leidt tot frustratie en in sommige gevallen zoeken ze zelfs naar werk in een andere sector, Simpelweg omdat de zorgsector ze geen kans geeft.’ 

Daarnaast duren veel sollicitatietrajecten zo lang dat kandidaten afhaken. ‘Soms moet je maanden wachten op een antwoord, terwijl je ondertussen geen inkomen hebt. Dat is voor de meeste mensen niet haalbaar,’ legt ze uit. ‘Je wordt vaak geconfronteerd met een ‘nee’, of de procedure duurt zo lang dat je allang ergens anders hebt gesolliciteerd.’ 

De zorgsector moet anders kijken naar starters 

Als de zorgsector het personeelstekort echt wil oplossen, zal er volgens Rabe iets moeten veranderen in de manier waarop jonge mensen worden behandeld. ‘Er moet meer aandacht komen voor motivatie en potentie, en minder focus op jarenlange werkervaring. Je kunt geen nieuwe mensen aantrekken als je ze geen kans geeft om te groeien.’

Ze hoopt dat zorgorganisaties hun wervingsbeleid heroverwegen. ‘Kijk naar wat iemand wél kan, in plaats van alleen te letten op wat iemand nog niet heeft gedaan. Geef jonge starters een eerlijke kans, bied begeleiding en maak het sollicitatieproces toegankelijker. Alleen zo kunnen we het personeelstekort écht aanpakken.’