Eenzaamheid onder ouderen in Utrecht is een groeiend probleem. De organisatie het Danspaleis zet zich in om ouderen een fijne tijd te bezorgen en met elkaar in contact te brengen. Op 25 juni organiseerden zij in Tivoli Vredenburg een dansmiddag voor lhbtiq+ ouderen. Op welke manier zet het Danspaleis zich in voor de ouderen en waardoor ontstaat eenzaamheid onder ouderen?

Het Danspaleis is een landelijke organisatie die gefocust is op het samenbrengen van ouderen in een veilige, feestelijke omgeving. Afgelopen woensdag, 25 juni, organiseerden zij van twee tot half vier ’s middags een Regenboogeditie Huiskamer dansmiddag in Tivoli Vredenburg. Er werd naar muziek geluisterd, gedanst, gekletst en het allerbelangrijkste: verbinding gemaakt! Er was ook ruimte om persoonlijke verhalen en muziekfavorieten te delen. ‘Vaak zit ik maar alleen thuis en sinds haar verhuizing komt mijn dochter met de kleinkinderen nou eenmaal minder langs. Erg jammer. Ik wil graag meer leuke dingen buitenshuis doen. Dan is het toch fantastisch dat er zo’n plek is? Echt een geweldig initiatief, vind ik’, vertelt de eenenzeventigjarige Gerrie.

Uit de volksgezondheidsmonitor van Utrecht blijkt dat 12% van de ouderen zich ernstig eenzaam voelt. Vanaf 75 jaar neemt het percentage eenzame ouderen toe. Van alle 75-plussers voelt namelijk maar liefst 51% zich eenzaam. De missie van het Danspaleis is dan ook duidelijk.

Het Danspaleis heeft als doel om een inclusieve organisatie te zijn. Ze richten zich ook op subgroepen, zoals de lhbtiq+, en zijn er sinds twee jaar volop mee bezig om die te benaderen. Ze organiseren “Huiskamer” dansmiddagen om de mensen in kleine, veilige groepjes met gelijkgestemden bij elkaar te brengen en te laten wennen aan het concept. Er is dan de mogelijkheid om vervolgens door te stromen naar de reguliere, grotere danspaleizen.

Het Danspaleis is een organisatie die draait om impact maken. Niet alleen worden ouderen in beweging gebracht op de dansvloer, maar is er ook ruimte voor dansvrijwilligers om een dansje te wagen met de ouderen. Daarnaast wordt er echt een community opgebouwd. ‘Door deze vereniging leer ik nieuwe mensen kennen en ik voel me ook echt wel onderdeel van de groep. Het is fijn om ergens bij te kunnen horen. Voelt een beetje als thuiskomen eigenlijk,’ vertelt Gerrie. Het Danspaleis is er merendeels voor de langer thuiswonenden ouderen en gaat naar openbare plekken zoals buurthuizen, bibliotheken, theaterzalen en stationshallen.

Ellen is bij het Danspaleis komen werken, omdat zij meer wilde betekenen voor de maatschappij. ‘Met deze stichting maken we meer dan 20.000 ouderen per jaar blij. We laden ze weer op, geven ze levensvreugde en vertrouwen in hun lichaam. Ik zie mensen gewoon opbloeien en dat vind ik zo hartverwarmend. Het raakt me gewoon nog steeds iedere dag.’

Zo’n dansmiddag kan een perfecte ijsbreker zijn, waarbij mensen elkaar helemaal gevonden blijken te hebben. ‘De muziek wordt ingezet om ouderen te openen, te activeren en in contact te brengen met leeftijdsgenoten, personeel van zorgorganisaties, familieleden en buurtbewoners’, vermeldt het Danspaleis. Het Danspaleis werkt vanuit één oogpunt: verbinden door muziek. Er is namelijk wetenschappelijk bewezen dat dansen en muziek eenzaamheid tegengaan. ‘Door dansen en muziek vallen eigenlijk alle vooroordelen naar elkaar toe weg, waardoor je heel makkelijk kan verbinden. Je merkt gewoon heel erg dat door te dansen en de muziek van vroeger te horen ze zich weer even jong voelen en makkelijker verbinden’, vertelt Ellen.

Voor het ontstaan van eenzaamheid onder ouderen zijn verschillende oorzaken. Een oudere kan hier mee te maken krijgen tijdens een grote levensgebeurtenis. Bijvoorbeeld wanneer deze met pensioen gaat, ziek wordt, diens rijbewijs moet afgeven of in de rouw zit. Een belangrijke factor is het verlies van mobiliteit. Als er geen vervoersmogelijkheden zijn kan de oudere niet meer op plekken komen waar deze voorheen altijd kwam en graag wilt zijn. De wereld van de oudere wordt kleiner. Ook zijn meer ouderen eenzaam in vakantieperiodes, wanneer vrienden en familie weg zijn. Daarnaast spelen digitale vaardigheden een rol. Want wat moeten we vandaag de dag zonder internet om contacten mee te onderhouden? ‘We zijn natuurlijk naar een digitale omgeving gegaan waar zij helemaal niet in thuis zijn, dus voor hen is het veel moeilijker om die verbinding weer te leggen op digitaal vlak. De wereld is veel individueler geworden, waardoor we gewoon veel minder oog voor elkaar hebben en uiteindelijk verlies je dan ook ouderen uit het oog. Ik denk dat zij dan niet in staat zijn om dat zelf weer op te pakken, omdat alles zo digitaal is geworden’, vertelt Ellen.

De gevolgen van eenzaamheid zijn ernstig; het kan zelfs het risico op dementie verhogen. In de gemeente Utrecht wonen naar schatting ruim 5000 mensen met dementie. Naast het tegengaan van eenzaamheid heeft de methode van het Danspaleis nog een mooi voordeel: Er wordt gewerkt aan de vitaliteit van de ouderen! Uit onderzoek blijkt dat beweging helpt om het geestelijk achteruitgaan te vertragen. Door het dansen komen ouderen meer in beweging en wordt het spiergeheugen en het mentale geheugen gestimuleerd. Ouderen die te maken krijgen met dementie worden op deze manier ondersteunt en geprikkeld. De organisatie Samen Dementie Vriendelijk heeft het Danspaleis in 2023 een keurmerk gegeven voor hun dementievriendelijke expertise.