Voertuigen moeten emissievrij zijn in Utrecht centrum. Bedrijven die bestel- en vrachtauto’s hebben die niet uitstootvrij zijn staan voor de uitdaging om het wagenpark te verduurzamen. Zo moeten voertuigen een transitie ondergaan om aan bepaalde eisen te kunnen voldoen zodat ze in deze emissievrije zone mogen rijden.
De zero-emissiezones zijn vanaf 1 januari 2025 ingegaan in Utrecht. Een zero-emissiezone houdt in dat bestelbussen en vrachtauto’s hier alleen nog uitstootvrij mogen rijden. Vanaf 2030 moeten alle voertuigen in de emissiezones uitstootvrij zijn. ‘Als je als ondernemer nog niet weet wat er aan de hand is dan heb je echt de post en het nieuws gemist’, aldus Ivo Santegoets. Hij is logistiek makelaar voor onder andere de gemeente Utrecht en voor een aantal andere gemeente. Ivo Santegoets geeft advies aan ondernemers met name over verduurzaming van mobiliteit zoals bestel- en vrachtauto’s.
Naast Utrecht Centraal aan de jaarbeurszijde is het stadskantoor gevestigd. Het pand is bijna 100 meter hoog, er zijn 21 verdiepingen en in totaal zijn er ongeveer 2500 werkplekken. Het gebouw is wit, heeft de vorm van het cijfer vier met honderden ramen. De ramen verschillen van grootte. Dat komt door de enkele witte kruisen die door de ramen op het pand te zien zijn. In dit kantoor bespreekt de gemeente het onderwerp: de zero-emissiezone in Utrecht. Via twee draaideuren die in een glaswand zijn verwerkt komt men binnen in de ontvangsthal. De ontvangsthal is wit met vanaf de begane grond zicht op de glazen balustrades van de eerste zes verdiepingen.
Bij dit onderwerp is het voor ondernemers van belang dat het proces transparant verloopt zodat ondernemers niet tegen onvoorzienbare regelgeving lopen. ‘Er is een landelijke website opwegnaarzes.nl die wordt door het ministerie van INW (Infrastructuur en Waterstaat) bijgehouden, waar komen de zones, welke regels gelden er, daar kun je zelfs alle gegevens van de logistieke makelaars vinden zo staan mijn gegevens ook’, zegt Ivo.
De regels zijn landelijk dus die zijn voor iedere gemeente gelijk en binnen die regels zijn er verschillende overgangsregelingen die lopen tot 2030. Dit hangt in de basis af van het voertuig. Hierbij wordt gekeken naar uitstoot, emissieklasse en voor vrachtwagens ook nog bouwjaar’ aldus Ivo. Emissieklassen geeft aan hoeveel schadelijke stoffen een voertuig produceert. De emissieklasse van een voertuig is afhankelijk van de motor en de technologie die wordt gebruikt om schadelijke stoffen uit de uitlaatgassen te filteren. Hoe hoger de emissieklasse, hoe schoner het voertuig is in termen van de uitstoot van vervuilende stoffen. Er zijn verschillende overgangsregelingen voor diverse type voertuigen. Zo mogen vanaf 1 januari 2025 tot 1 januari 2027 voertuigen met emissieklasse vijf of hoger de zero-emissiezone in. Van 1 januari 2027 tot 1 januari 2028 geldt emissieklasse zes of hoger en vanaf 1 januari 2028 moeten alle bestelauto’s uitstootvrij zijn. Dieselvrachtwagens moeten minimaal emissieklasse zes hebben om de milieuzone in te mogen vanaf 1 januari 2025.
Wanneer een ondernemer zich de eerste maanden niet aan de emissiezone houdt komt diegene nog weg met een waarschuwing. Pas na mei worden ondernemers die zich niet aan de zero-emissiezone houden beboet. Om bedrijven tet ondersteunen bij de overgang naar emissievrije voertuigen zijn er diverse subsidies beschikbaar. ‘Die subsidies zijn een schrale troost alsnog moet ik veel geld inleveren om aan de zero emissie-eisen te voldoen’, zegt Edward Vlasveld. Hij is directeur van buitenschrijnwerk.eu. Een bouwbedrijf waar een van de vestigingen geleden is in Utrecht centrum. ‘Het is voor de iets kleinere bedrijven niet makkelijk om zo’n transitie van de voertuigen te financieren’ zegt Edward.
‘Er wordt ook nog gekeken naar bepaalde uitzonderingen voor een speciaal voertuig. Dat hangt vaak af van een bepaalde code die ingericht is. Dit kan je als ondernemer altijd zien op de kenteken check dus die houdt daar automatisch rekening mee’, zegt Ivo. Bij elk voertuig wordt tijdens de goedkeuringsprocedure namelijk een emissiecode toegekend, die de uitstootnorm van het voertuig aangeeft. Dit is een onderdeel van het goedkeuringsproces waarbij het voertuig wordt getest op zijn uitstoot van schadelijke stoffen. Deze code helpt autoriteiten zoals de gemeente snel te bepalen welke regels van toepassing zijn op dat voertuig voor de zero-emissiezones. Op de site opwegnaarzes.nl is het mogelijk om het kenteken van het desbetreffende voertuig in te voeren om te kijken onder welke emissieklasse het valt.
Voor voertuigen die niet voldoen aan de eisen kunnen ontheffingen worden aangevraagd. ‘De ontheffingen zijn specifiek voor ondernemers omdat ze vanwege hun financiële situatie of vanwege een bijzondere omstandigheid echt niet anders kunnen die mensen kunnen altijd ontheffing aanvragen daar is een loket voor aangemaakt’, vertelt Ivo. Deze kunnen bijvoorbeeld worden verleend vanwege de levertijd van emissie loze voertuigen, medische aanpassingen, bijzondere situaties of financiële omstandigheden. Vanaf 1 juli 2024 kunnen eigenaren van bestel- en vrachtauto’s een ontheffing aanvragen bij het centrale zero-emissieloket. ‘Het is lastig om het perspectief te kunnen zien van de zero-missie regelingen omdat je nu zoveel moet inleveren en waarvoor?’, zegt Edward mopperend.
David Stam heeft gesproken met zero emissie adviseur Ivo Santegoeds en ondernemer Naomi Stam-Klein. Hij gaat in op waarom de gemeente Utrecht wel al heeft besloten om de zero emissie zones vanaf 2025 in te voeren als zo veel Nederlandse gemeentes dit hebben uitgesteld naar 2026, 2027 of zelfs 2028. Naomi Stam klein verteld over de impact die de zero emissie zones hebben op haar werk en hoe ze daar mee om is gegaan.
