OVERVECHT- Zwerfafval is een hardnekkig probleem in Utrecht. De Partij voor de Dieren strijdt voor een schonere stad en organiseert regelmatig cleanups om gezamenlijk afval op te ruimen. Onlangs werd er een cleanup georganiseerd bij het winkelcentrum in Overvecht, een gebied dat bekend staat om zijn hoge afvalproductie. Fractievoorzitter Maarten van Heuven zet zich sinds 2018 in voor een diervriendelijke leefomgeving. “Liever hoeven we deze cleanups niet te doen,” zegt hij. “Maar zolang mensen afval op straat gooien, blijven we ons inzetten.” In dit interview deelt hij zijn visie op zwerfafval en mogelijke oplossingen.

Waarom organiseert de Partij voor de Dieren deze cleanup bij Winkelcentrum Overvecht?

De Partij voor de Dieren organiseert met regelmaat cleanups. En hierbij gaan we heel Utrecht af. We organiseren deze cleanups om Utrecht weer een stukje schoner te maken, maar ook om te laten zien hoe vies onze stad soms is. Hoewel het opruimen best een leuke activiteit is, vind ik het eigenlijk vreselijk dat we deze cleanups moeten organiseren. Ik heb liever dat de stad al schoon is en dat mensen niet zomaar hun troep op straat gooien.

Wat maakt dit specifieke gebied problematisch als het gaat om zwerfafval?

Eigenlijk zijn alle plekken in de buurt van winkelcentra en fastfood-eetplekken problematisch. Want juist op die plekken waar mensen snel iets eten en drinken, vaak ook terwijl ze onderweg zijn, liggen veel verpakkingen in de openbare ruimte. In de zomer liggen parken vol zwerfafval, omdat mensen hun pizzadozen en andere verpakkingen achterlaten. Zo liggen er vaak ook talloze sigarettenpeuken en bierdopjes in het park. Erg asociaal.

Welke gevolgen heeft zwerfafval voor dieren in Utrecht? Kunt u een concreet voorbeeld geven?

Dieren kunnen ziek worden door etensresten of verpakkingen die ze per ongeluk inslikken. Dieren kunnen ook verstrikt raken in afval, denk bijvoorbeeld aan de plastic lintjes van sixpacks bier. Afval in het water kan ook leiden tot een slechte waterkwaliteit, en daarmee de leefomgeving voor waterdieren negatief beïnvloeden.

Wat hoopt u te bereiken met deze actie, zowel op korte als lange termijn?

Op korte termijn werken we aan een schone openbare ruimte, frustrerend is wel dat je weet dat de omgeving snel weer vies zal zijn. We zetten onze acties ook altijd op social media om zo bewustwording te creëren. En als we ergens een specifiek probleem constateren, dan willen we hiervan nog wel eens werk maken in de gemeenteraad en vragen we de wethouder om een probleem op te lossen.

Wat doet de gemeente nu al om dit tegen te gaan? Is dat voldoende?

Gelukkig doet de gemeente best veel. Zo wordt er vaak en snel opgeruimd. Maar het kan altijd beter. Maar liever zouden we hebben dat ondernemers die spullen verkopen die vervolgens als zwerfafval op straat of in de natuur belanden een grotere rol nemen om de stad schoon te houden. Zij verkopen immers de producten die weggegooid worden. Ook de mensen die zwerfafval veroorzaken hebben hier een rol in natuurlijk. Zij moeten hun troep netjes in de bakken doen.

Welke extra maatregelen zouden volgens de Partij voor de Dieren nodig zijn om zwerfafval structureel te verminderen?

Sowieso minder consumeren. Is het nou nodig om altijd maar zoveel te eten en drinken terwijl je onderweg bent? Minder kopen betekent minder zwerfafval. Daarnaast zijn er mensen die beter moeten leren dat ze hun zooi bij zich houden totdat ze het in een prullenbak doen.

Wat vindt u van het beleid rondom statiegeld en andere afval reguleringen?

Statiegeld is goed, want draagt bij aan minder zwerfafval. Maar het systeem van statiegeld werkt nog niet goed genoeg, omdat je flesjes en blikjes eigenlijk alleen maar kan inleveren in supermarkten, en niet op de plek waar je het koopt. En omdat mensen geen zin hebben om hun blikjes en flesjes naar de supermarkt te brengen gooien ze het gewoon maar op straat of in een bosje.

Hoe kunnen inwoners van Utrecht zelf bijdragen aan een schonere en diervriendelijkere stad?

Mensen moeten hun gedrag aanpassen: gooi je zooi op de juiste plekken weg. Nog liever gebruiken ze verpakkingen die vaker gebruikt kunnen worden, of consumeren ze minder. Een groot probleem zijn peuken, en dan geldt: stop met roken.

Wat zou u zeggen tegen mensen die vinden dat zwerfafval opruimen een taak van de gemeente is, en niet van burgers?

Dat klopt slechts ten dele. Als niemand troep opruimt, dan moet de gemeente het inderdaad doen. Maar liever veroorzaken mensen geen troep.

Hoe belangrijk zijn educatie en bewustwording in de strijd tegen zwerfafval? Heeft de Partij voor de Dieren hier initiatieven voor?

Dit is heel belangrijk. Als je ander gedrag wil, moet je uitleggen waarom. In Utrecht is er door ons een voederverbod, wat betekent dat je dieren in het park geen eten meer mag geven. Als je uitlegt waarom, namelijk dat dieren ziek worden van ons brood, dan snappen mensen ook waarom en stoppen ze er zelf mee. Er is nu ook een campagne over de relatie tussen ratten en afval. Die campagne zegt: door zwerfafval te veroorzaken draag jij bij aan de hoeveelheid ratten in Utrecht. Wil je dat niet, dan moet je stoppen met veroorzaken van zwerfafval.  Het doen van een cleanup draagt al bij aan educatie en bewustwording.

Wat is het mooiste of meest inspirerende moment dat u te horen heeft gekregen of zelf heeft meegemaakt tijdens een clean-up?

Het is altijd leuk als wij in PvdD-jasjes aan het cleanuppen zijn en dan voorbijgangers ons enthousiast toeroepen hoe goed bezig we zijn. En gelukkig gebeurt dat vaak.

Als u één boodschap zou mogen meegeven aan Utrechters over dit onderwerp, wat zou dat zijn?

Stop met vervuilen.

Meer weten over de acties van de Partij voor de Dieren? Volg de partij op sociale media of kijk op utrecht.partijvoordedieren.nl