Utrecht-Noord– Het is van 23 maart tot en met 27 maart de Week van de Verpleegkundige. De recente bezuinigingen van Minister Fleur Agema (Zorg) van 165 miljoen euro op de scholing van onder anderen verpleegkundigen hebben binnen de zorgsector tot veel bezorgdheid geleid. Dit wordt vooral gevoeld in regio’s zoals Utrecht, waar de werkdruk al hoog is en het tekort aan personeel groeit.

Bezuinigingen op scholing voor verpleegkundigen

Recent werd bekend dat er 165 miljoen euro wordt bezuinigd op subsidies voor de bij- en nascholing van zorgprofessionals. Deze maatregel werd genomen als onderdeel van een bredere bezuinigingsronde, maar heeft veel zorgen losgemaakt binnen de zorgsector. In plaats van te investeren in de opleiding van nieuwe verpleegkundigen en het verbeteren van de kwalificaties van bestaande medewerkers, wordt er nu juist geld weggenomen uit dit potje. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) stelde dat de bezuinigingen noodzakelijk zijn vanwege de tekorten op andere terreinen, maar zorgorganisaties en vakbonden hebben hun zorgen geuit over de gevolgen hiervan voor de zorgkwaliteit. Zowel in ziekenhuizen als in de wijkzorg is er al lange tijd sprake van grote personeelstekorten, en deze bezuinigingen kunnen dat probleem alleen maar verergeren.

Annette Schothorst is verpleegkundige op de IC en CCU en merkt de gevolgen van het personeelstekort. ‘Er zijn al zoveel tekorten in de wijk, en nu wordt er ook nog geld weggehaald’ zegt ze. ‘De werkdruk is al te hoog, en we hebben niet genoeg collega’s om alles te kunnen doen. En scholing is dan ook een van de dingen die vaak op de achtergrond komt.’

Schothorst geeft aan dat het moeilijk is om voldoende tijd en middelen te vinden voor bijscholing. ‘Er is gewoon geen geld voor. Je kunt geen cursussen volgen en bent daardoor niet in staat om up-to-date te blijven met nieuwe ontwikkelingen. Dat is niet alleen frustrerend voor ons als verpleegkundigen, maar het heeft ook invloed op de zorg die we bieden.’ Het tekort aan zorgpersoneel is al jaren een probleem, en deze bezuinigingen lijken de situatie alleen maar te verergeren. In 2017 werd al duidelijk dat de provincie Utrecht kampt met een hoge mate van schaarste in de zorg. Dit wordt versterkt door de centrale ligging van de regio, waar verpleegkundigen in veel ziekenhuizen kunnen kiezen uit meerdere zorginstellingen.

Impact op de opleiding en stages

Janet Leijser, docent verpleegkunde aan het mbo, merkt dat de bezuinigingen ook al voelbaar zijn in het onderwijs. ‘Op dit moment merk ik nog niet direct de gevolgen van deze bezuinigingen, maar we merken wel dat er steeds minder geïnvesteerd kan worden in de opleiding van studenten’, zegt Leijser. ‘In het onderwijs willen we studenten goed voorbereiden op de praktijk, maar de middelen en mogelijkheden worden steeds minder.’

Leijser benadrukt dat scholing cruciaal is voor de kwaliteit van zorg. ‘Zorg is een vak dat continu in beweging is. We kunnen niet stil blijven staan, vooral als het gaat om digitalisering en nieuwe technologieën in de zorg. Studenten moeten voorbereid worden op wat hen te wachten staat, en dat betekent ook dat er geïnvesteerd moet worden in hun opleiding.’

Ook de werkdruk die studenten ervaren tijdens hun stages is een belangrijk punt. Atusa, een mbo-student verpleegkunde, vertelt: ‘De werkdruk tijdens mijn stages is vaak hoog, en ik heb het gevoel dat ik me moet bewijzen. Op sommige plekken, vooral in ziekenhuizen, krijg je weinig begeleiding en wordt er van je verwacht dat je alles zelf oplost. Dat maakt het werk soms zwaar.’

De maatschappelijke waardering voor verpleegkundigen is vaak een onderwerp van discussie. Schothorst en Leijser zijn het erover eens dat, hoewel verpleegkundigen op de werkvloer gewaardeerd worden door patiënten en hun families, de financiële waardering in de zorg te wensen overlaat. ‘Je werkt hard en krijgt vaak weinig terug, zowel in geld als in waardering’, zegt Atusa. ‘Een beter salaris zou zeker helpen om het beroep aantrekkelijker te maken, vooral voor jongeren die overwegen om in de zorg te gaan werken.’

Leijser wijst erop dat het huidige zorgbeleid in Nederland niet voldoende oog heeft voor de groeiende behoefte aan goed opgeleide zorgprofessionals. ‘Er zijn simpelweg niet genoeg zorgprofessionals om de werkdruk aan te kunnen. Als er niet snel meer wordt geïnvesteerd in de opleiding van verpleegkundigen, kunnen we het probleem in de toekomst alleen maar groter maken.’