ZUILEN – In de Utrechtse wijk Zuilen is een bijzondere kunstgalerij te vinden waar je kunst zomaar kunt meenemen. Kunstenaar Ines Vilalva, die haar hele leven al met kunst bezig is, bedacht het concept om oude kunstwerken op straat te plaatsen, zodat voorbijgangers deze gratis mee kunnen nemen. 

In de Utrechtse wijk Zuilen kunnen voorbijgangers zomaar een kunstwerk meenemen zonder dat dit als diefstal wordt gezien. Kunstenares Ines Vilalva zet haar oude schilderijen en tekeningen op straat met een simpel bordje: ‘Gratis mee te nemen’. “Een paar maanden geleden was ik oude kunst aan het opruimen”, vertelt Vilalva. “Ja, als je een kunstenaar bent, of als je in kunst werkt, doe je altijd veel dingen die voor oefenen zijn of die om een of andere reden in een doos belanden. En je stelt het uit om ze weg te doen, omdat je niet weet wat je ermee moet. Maar op een gegeven moment moet je gewoon opruimen.” 

Vilalva, die oorspronkelijk uit Portugal komt en al 14 jaar in Nederland woont, heeft altijd iets met kunst gehad. “Ik werk als parttime freelancer als illustrator sinds 2017, dus dat is wanneer ik mijn bedrijf heb geopend. Maar ja, ik heb door de jaren heen veel kunstcursussen gevolgd en ik was er altijd mee bezig.” Toen ze haar werken op straat zette, had ze geen grote verwachtingen. ‘Ik dacht: ik zet het gewoon voor mijn deur met een bordje ‘je mag dit gratis meenemen’, de reacties waren direct: “Binnen de kortste keren waren ze weg.” Zelfs tekeningen en schilderijen waarvan ze dacht dat ze niet zo goed waren, bleken gewild. “Mensen waren echt blij om ze te nemen.” 

Het experiment in Zuilen heeft een onverwachte uitwerking. “Ja, er zijn veel positieve reacties geweest,” zegt Vilalva. “Het is leuk om te zien hoe mensen ermee omgaan. Sommigen vinden het geweldig en zijn enthousiast.” Maar wat hoopt ze dat mensen ervaren als ze een kunstwerk meenemen? “Ik bedoel, ik hoop dat ze, je weet wel, iets vinden, het hoeft niet per se vreugde te zijn, maar dat ze zich verbonden voelen met een werk en dat ze nieuwsgieriger worden.” 

Vilalva ziet haar project niet als een manier om kunst structureel toegankelijker te maken, maar eerder als een spontaan experiment. “Dit zal een manier zijn om kunst te verzamelen, weet je?” legt ze uit. “Het geeft mensen de kans om kennis te maken met kunst en kunstenaars, en om een klein stukje kunst thuis te hebben. Maar in geen geval vervangt het echt investeren in een kunstwerk.” Voor Vilalva zelf is het een proces zonder strikte planning. “Het is erg experimenteel”, zegt ze. “Voor nu is het nog heel nieuw, dus ik kijk hoe het zich ontwikkelt.” 

De kunstenaar heeft geen specifieke verwachtingen over hoe het project verder zal gaan, maar de enthousiaste reacties geven haar vertrouwen. “Ik probeer niet te veel verwachtingen te hebben”, zegt ze. “Je weet nooit hoe mensen erop reageren, maar tot nu toe is het een positieve verrassing geweest”. 

Met haar spontane galerij laat Vilalva zien dat kunst niet altijd in een galerie hoeft te hangen of een hoge prijs hoeft te hebben. Voorbijgangers in Zuilen kunnen zomaar een schilderij of tekening vinden dat hen aanspreekt en het zonder enige verplichting mee naar huis nemen.