ZUILEN – Stichting Samen Zuilen organiseerde afgelopen maanden een Vrijheidsmaaltijd, in het teken van 1275 jaar Zuilen én 80 jaar bevrijding van de Duitse bezetting, in de Tweede Wereldoorlog. Vrijwilligers en medeorganisatoren Leny Nieuwendijk en Esther Burgmeijer noemen de organisatie “een hele klus.”
“De vrijheidslunch van aanstaande maandag is onderdeel van de viering van 1275 jaar Zuilen. Daar zijn we vorig jaar april mee begonnen,” vertelt Nieuwendijk van Stichting Samen Zuilen, die de maaltijd organiseert.
Oorspronkelijk was de maaltijd bedoeld om het jubileum van de wijk te vieren. “Maar omdat Bevrijdingsdag dit jaar een vrije dag is, hebben we dat ook meegenomen. Zo vieren we nu ook de bevrijding van de Duitse bezetter, in de Tweede Wereldoorlog”
“Eerst wilden we optredens organiseren van een bigband en een rock-‘n-rollband op een podium op het grasveld, met Oudhollandse spelletjes erbij,” vertelt Nieuwendijk. “Later kwam de gemeente Utrecht met het idee om Vrijheidsmaaltijden door de hele stad te organiseren. Toen hebben we besloten dat onderdeel toe te voegen aan ons programma.”
Voor de organisatie moest veel geregeld worden. “De vergunningaanvraag moest al vier maanden van tevoren ingediend worden, voor 4 en 5 mei. Dat was een hele klus, maar het is gelukt,” zegt ze tevreden.
Collega Esther Burgmeijer licht toe: “Ik heb contact gehad met The Colour Kitchen, het restaurant bij het Vorstelijk Complex. Daar, op het naastgelegen grasveld, wordt de maaltijd maandag georganiseerd. We hebben hen gevraagd om soep te maken op onze kosten. Die kosten worden vervolgens vergoed door het Nationaal Comité 4 en 5 mei, dat tevens de organisatie van de Vrijheidsmaaltijden is. Wij voeren hier het lokale deel uit”, verduidelijkt Burgmeijer. “The Colour Kitchen verzorgt de soep en het uitserveren en wij zorgen voor brood en smeersels”, specificeert ze enkele organisatorische taken.
Symboliek van soep eten
Het eten van soep op Bevrijdingsdag wordt door het Nationaal Comité vergeleken met het eten van oliebollen op oud en nieuw: een symbolisch, verbindend moment. Nieuwendijk en Burgmeijer hopen op diezelfde verbindende kracht.
“We willen graag jong en oud aan tafel krijgen”, zegt Burgmeijer. “Of dat helemaal lukt, weet ik nog niet. Tot nu toe staan er vooral ouderen op de inschrijflijst. Maar ik heb alvast mijn kinderen ingeschreven,” voegt ze lachend toe. Ze hoopt ook dat haar jongere nichtjes aanwezig zullen zijn.
Nieuwendijk vult aan: “We hebben placemats laten drukken met de vraag: ‘Wat betekent vrijheid voor jou?’ Zo kunnen bezoekers daar zelf iets over opschrijven. Daarnaast liggen er kaartjes met vragen om elkaar beter te leren kennen, zoals: ‘Hoe goed ken jij je buurman of buurvrouw?”
Stilstaan bij vrijheid
Het Nationaal Comité roept mensen ook online op om stil te staan bij de betekenis van vrijheid, juist omdat die elders in de wereld niet vanzelfsprekend is. Denk aan de oorlogen in Oekraïne en de Gazastrook. Ook tijdens de herdenking in Zuilen zal daarbij worden stilgestaan.
“Voor de herdenking hebben mijn nichtje van elf en haar vriendin samen met mij een gedicht geschreven over de Tweede Wereldoorlog”, vertelt Burgmeijer. “Mijn 19-jarige dochter zal het voordragen. Het gaat over naar elkaar omkijken, over de transporten van mensen die niet voldeden aan de normen van de bezetter: Joden, Roma, Sinti, homoseksuelen en mensen met een handicap of uitdaging. Alles aan oorlog is fout, ook de politieke kant. Zij beseffen dat nu al”, zegt Burgmeijer met een trotse lach op haar gezicht.
Beleving tachtig jaar bevrijding
Hoe de Vrijheidsmaaltijd leeft onder bewoners van het Vorstelijk Complex weet Burgmeijer niet precies. “Misschien schuiven er mensen aan die de oorlog nog hebben meegemaakt, of die verhalen van familie hebben meegekregen. De leeftijden van de deelnemers kennen we niet exact, maar oorlogservaringen kunnen ook diepe indrukken achterlaten in iemands jeugd.”
De Vrijheidslunch vindt plaats op maandag 5 mei om 12:00 uur, in de tent bij het Vorstelijk Complex in Zuilen.
