UTRECHT-NOORD – Voor starters in Utrecht is de woningmarkt nagenoeg op slot. In Noordoost is bijna alles onbetaalbaar, terwijl Overvecht vol zit maar net zo onbereikbaar is door lange wachttijden. Of je nu koopt of huurt: als jongere zonder financieel vangnet heb je vrijwel geen kans.
In Overvecht bestaat 58 procent van de woningen uit sociale huur, tegenover slechts 27 procent in Noordoost. Wat vooral opvalt: bijna de helft van het woningaanbod in Noordoost (48 procent) bestaat uit dure koopwoningen vanaf €405.000. Voor een starter met een modaal inkomen is dat totaal buiten bereik. Overvecht heeft daarentegen een fors overschot aan sociale huurwoningen – maar ook daar zijn de wachttijden lang en de doorstroom stokt.
Makelaars zien die ongelijkheid dagelijks. Kyras Dimitopoulos van WijMakelaardij: “Noordoost is voor starters gewoon geen optie meer. Je moet of rijke ouders hebben of zelf al veel vermogen meenemen. Anders kun je het vergeten.” Volgens hem wijken starters steeds vaker uit naar Overvecht of zelfs buiten de stad, maar ook dat biedt weinig oplossing. “Zelfs in Overvecht is het een drama. De prijzen stijgen daar ook, terwijl je in de sociale huur jaren moet wachten.”
Hij ziet dat het geen Utrechts probleem is, maar landelijk speelt. “De huurmarkt krimpt, koopwoningen worden duurder, en starters vissen overal achter het net. De hele markt is op slot voor wie onderaan begint.”
De cijfers bevestigen dat beeld. Woningen tot €405.000 – de zogenoemde betaalbare koop – maken slechts 8 procent uit van het aanbod in Noordoost, en 11 procent in Overvecht. Tegelijkertijd blijkt uit CBS-data dat starters gemiddeld zo’n €326.000 kunnen lenen. Daarmee valt een groot deel van het woningaanbod simpelweg af.
Ook voor middenhuur geldt dat het er wel is, maar vaak onbetaalbaar. “Iedereen doet alsof middenhuur de oplossing is, maar de tegenwoordige huur voor een kleine woning is voor een starter niet te doen,” zegt Kyras. “En dan moet je vaak ook nog drie keer de maandhuur verdienen.”
Woningcorporatie Portaal ziet de druk ook toenemen in Overvecht. Reijnder Jan Spits, regiomanager: “Deze wijk is voor veel jongeren het laatste redmiddel. Maar ook hier zit alles vol. De doorstroom stagneert, en dat werkt in alle lagen van de woningmarkt door.”
Uit cijfers van het CBS blijkt dat jongeren gemiddeld steeds langer thuis blijven wonen. Een koopwoning is vaak onhaalbaar, en huren lukt ook niet.
Kyras ziet in zijn praktijk dat sommigen samen met een partner of vriend proberen te kopen: “Maar zelfs dat wordt steeds moeilijker. Hypotheekregels zijn streng, en de prijzen blijven stijgen. Ik hoor steeds vaker: ‘Ik heb alles geprobeerd, maar er is gewoon niks.’”
De gemeente Utrecht wil met nieuwbouwprojecten de boel vlot trekken. Plannen zijn er genoeg: 75 procent van de nieuwbouw moet betaalbaar zijn. Maar die woningen komen vooral aan de rand van de stad of in nieuwe wijken. “Dat is niet genoeg,” vindt Kyras. “Het probleem zit ook in bestaande wijken zoals Noordoost, waar geen ruimte meer is voor starters. En bouwen duurt veel te lang. Projecten liggen jaren stil door bezwaarprocedures en stikstofregels. Dat maakt het voor ontwikkelaars onaantrekkelijk.”
Hij ziet ook dat het woningtekort een breder maatschappelijk effect heeft. “Als je in Utrecht een baan krijgt met een tijdelijk contract, kun je nergens wonen. Dan zeg je die baan af. Dat remt gewoon de economie.”
De cijfers zijn duidelijk, en volgens Kyras moet het roer om. “We moeten bouwen waar het pijn doet, ook in dure wijken. En minder regels, sneller bouwen. Anders blijft dit probleem generaties doorsluipen.”
