Afgelopen zaterdag vond de vrijwilligersdag “Sociaal Tuinieren” plaats, georganiseerd door Stichting Present en Kracht van Zuilen. Deze dag draagt bij aan het vergroten van de saamhorigheid in de buurt. Bewoners zonder netwerk, voor wie het psychisch, fysiek of financieel moeilijk is om hun tuin te onderhouden, krijgen hulp van buurtbewoners om hun tuin winterklaar te maken.

Op 12 oktober vond de Sociaal Tuinieren-dag plaats. Vrijwilligers verzamelden om 9:30 uur bij buurthuis Samen Sterk in Zuilen. Dankzij de duidelijke aanwijzingen was de locatie eenvoudig te vinden. Naast het buurthuis ligt een grote speeltuin en het huis was gezellig ingericht met tafeltjes.

Stichting Present zet zich in voor het duurzaam opknappen en onderhouden van privétuinen van mensen in een kwetsbare situatie door groepen vrijwilligers. Ook willen ze de sociale cohesie vergroten in wijken, een gezonde groene leefomgeving en zinvol vrijwilligerswerk bevorderen, dit doen ze het hele jaar door.

Tijdens feestelijke projectdagen zoals deze worden de tuinen grondig aangepakt door vrijwilligers. Ze wieden, snoeien, verwijderen tegels en planten onderhoudsarm en diervriendelijk groen onder deskundige begeleiding. De vrijwilligers hebben de hele dag hard gewerkt en al veel tuinen opgeknapt. Er hing een gezellige sfeer en de vrijwilligers konden goed met elkaar opschieten.

Om 12:30 uur kwam iedereen bij elkaar om van een gezellige lunch te genieten. Er werd geëvalueerd en gekletst. Na de lunch besprak de coördinator van de groep wie welke tuin toegewezen kreeg. Ik ging samen met mijn begeleider en een collega naar een tuin in Zuilen, waar we hartelijk werden ontvangen door een mevrouw. We hebben veel onkruid verwijderd en de tuin weer representatief gemaakt.

Na de eenmalige tuinmake-over zorgen buurtvrijwilligers het hele jaar door voor het onderhoud. Dit project, onderdeel van Sociaal Tuinieren, bevordert waardevolle contacten tussen buurtbewoners en helpt sociaal isolement te doorbreken. Door regelmatig tuinonderhoud komen bewoners in contact met buurtgenoten, wat bijdraagt aan het ontstaan van nieuwe sociale relaties. Tegelijkertijd zorgt het initiatief voor meer groen en biodiversiteit in de wijk, wat bijdraagt aan een nettere, veiligere en aantrekkelijkere leefomgeving.

Lee Oosterwaal, zelf woonachtig in Zuilen, is de coördinator van de vrijwilligersgroep. Zij legt het eerste contact met bewoners die hun tuinen willen opknappen en koppelt hen aan de vrijwilligers. Het hele jaar door werkt ze met een vaste groep, en daarnaast worden er twee keer per jaar, in het voor- en najaar, speciale vrijwilligersdagen georganiseerd, zoals die van afgelopen zaterdag. Present Utrecht speelt hierin een belangrijke rol door de tuinen te selecteren waar het meeste werk nodig is.

Lee vertelt: “Ik was vrijwilliger bij een tuindag, en ik vond het leuk om dit vaker met een paar mensen te doen. Dat wilden meer mensen, en zo is het initiatief ontstaan.” Ze benadrukt: “Ik vind het eigenlijk het belangrijkst dat mensen die een tuin hebben, die ook behouden. Voor mij draait het echt om het groener maken, ik geloof dat het gezond is om buiten te zitten met planten om je heen.”

Om de tuinen groener te maken, ontvangen ze planten van verschillende sponsors. Lee legt uit: “We krijgen planten van allerlei plekken. Zo hebben we een ruiltuin in de buurt, waar we vrijdag nog planten hebben opgehaald. Als we zelf planten overhouden, zetten we die daar weer neer. We plannen de vrijwilligersdag ook altijd na de boomspiegeldag, dan kun je op vier kinderboerderijen plantjes halen voor je boomspiegel. Wij vragen van tevoren of wij de overgebleven planten mogen ophalen.” Daarnaast krijgt Present Utrecht ook planten van de stichting Utrecht Natuurlijk.

Lee merkt ook dat het werk van de vrijwilligers een positieve invloed heeft op de bewoners. “Je ziet dat mensen langzaam zelf ook iets meer aan hun tuin gaan doen. We stimuleren bewoners om te doen wat ze zelf nog kunnen. Het is misschien minimaal, maar het is een begin.”

Mijn collega Angelina heeft gesproken met een van de vrijwilligers. Hieronder kun je luisteren naar een fragment van dat gesprek.