OVERVECHT-Laura Smid werkt sinds twee jaar bij de Natuur en Milieufederatie Utrecht, waar ze zich bezighoudt met verduurzaming op verschillende niveaus: van circulaire landbouw tot bewonersinitiatieven voor energiebesparing. ‘Mijn werk draait om het verbinden van mensen en ideeën. Hoe zorgen we ervoor dat bewoners en beleid elkaar beter begrijpen?’
Nederland staat voor grote klimaatuitdagingen. De temperaturen stijgen, de zomers worden heter en extreme regenbuien zorgen voor wateroverlast. Steden zoals Utrecht zoeken naar manieren om klimaatbestendig te worden. ‘Vergroening speelt daarin een sleutelrol.’ Zegt Smid terwijl ze door Overvecht loopt. ‘Meer bomen, geveltuinen en groene daken helpen om hitte te verminderen en water beter op te vangen.’ Onlangs heeft de Natuur en Milieufederatie een subsidie ontvangen voor projecten rondom klimaatadaptatie en vergroening. Dit maakt het mogelijk om meer initiatieven van bewoners te ondersteunen, bijvoorbeeld door inkoopacties voor groene daken of het beschikbaar stellen van jonge bomen. Smid wijst naar een pas geplante lindeboom verderop in de straat. ‘Zomers worden steeds heter. Als we niets doen, worden we afhankelijk van airco’s, terwijl bomen de beste natuurlijke airco’s zijn.’ Zegt ze lachend.
Het spanningsveld tussen lokale initiatieven en landelijke regelgeving is een van de uitdagingen waar ze dagelijks mee te maken heeft. ‘Veel initiatieven komen van onderaf, vanuit bewoners. Tegelijkertijd wordt er op nationaal niveau beleid gemaakt, en de gemeente zit daar precies tussenin. Die werelden spreken soms een andere taal.’ Ze ziet hoe bewoners pragmatisch en snel te werk willen gaan, terwijl de gemeente gebonden is aan procedures en het verantwoord besteden van belastinggeld. ‘Daarom organiseren we bijeenkomsten waar bewoners en beleidsmakers met elkaar in gesprek gaan. Niet alleen om dingen op papier te zetten, maar vooral om van elkaar te leren en beter te communiceren.’
Een concreet voorbeeld is de vergroening van de stad. ‘In sommige straten is nauwelijks groen, terwijl een geveltuin of een boom veel verschil kan maken,’ vertelt Smid. De gemeente helpt daarbij, soms met financiële ondersteuning vanuit het Rijk. ‘Maar veel mensen weten niet hoe ze aan dat geld kunnen komen. Dat proces toegankelijker maken is een belangrijke taak voor ons.’
Naast vergroening speelt ook energiebesparing een belangrijke rol in haar werk. ‘We ondersteunen bewonersinitiatieven die helpen bij isolatieprojecten. Er zijn vrijwilligers en klusteams die buren helpen die zelf geen tijd of middelen hebben om hun woning te verduurzamen.’ Dergelijke initiatieven dragen niet alleen bij aan een lagere energierekening, maar ook aan een sterkere gemeenschap waarin mensen elkaar helpen. ‘Een goed voorbeeld hiervan zijn de energiecoaches in de stad. Zij geven gratis advies over energiebesparing en helpen bewoners om concrete stappen te zetten.’
Een ander project waar Smid bij betrokken is, richt zich op mobiliteit en ruimtegebruik in de stad. ‘Ik woon in Utrecht Zuilen en heb zelf geen auto nodig. Maar als ik er een wil gebruiken, huur ik een deelauto. Op die manier houden we meer ruimte over voor vergroening.’ De stad staat voor een lastige opgave: enerzijds is er de woningnood, anderzijds de wens om meer groen te behouden en te creëren. ‘De balans tussen woningen, groen en mobiliteit blijft een uitdaging. Het delen van auto’s en efficiënter ruimtegebruik kunnen daar een oplossing voor bieden.’
Smid raadt iedereen aan om klein te beginnen.‘Ga in gesprek met je buren en zet samen actie op. Koop bijvoorbeeld gezamenlijk een regenton of start een geveltuin. Als iedereen een kleine bijdrage levert, wordt Utrecht een stuk groener en leefbaarder.’ Volgens haar zijn dit soort acties niet alleen goed voor het milieu, maar versterken ze ook de sociale cohesie in de buurt. ‘Het is veel makkelijker om iets op te pakken als je het samen doet.’
Ook hoopt ze dat in de toekomst meer mensen zich bewust worden van hun invloed op hun leefomgeving. ‘Je hoeft niet te wachten op grote beleidsplannen. Veel veranderingen beginnen gewoon in je eigen straat, met een kleine stap.’ Met de subsidie die de Natuur en Milieufederatie heeft ontvangen, kunnen meer bewonersinitiatieven worden ondersteund. ‘Hoe meer mensen meedoen, hoe groter de impact op de stad. Samen maken we Utrecht een stuk groener.’
