HALVE MAAN – De gedragsregels binnen voetbalvereniging PVC worden vanaf dit seizoen strikter gehandhaafd door de introductie van CODE030, een set richtlijnen die de omgang met elkaar op en naast het veld moet verbeteren. Het bestuurslid van de club, Michel Marree, legt uit waarom deze nieuwe standaard zo belangrijk is en hoe de coronaperiode het gedrag van zowel spelers als supporters heeft beïnvloed.

Volgens Marree is CODE030 een noodzakelijk antwoord op de veranderingen die tijdens de coronatijd zijn ontstaan. ‘De sociale contacten zijn gewoon anders geworden, mensen gaan anders met elkaar om. Dit merken we vooral op het sportpark’, zegt Marree. Hij haalt een voorbeeld aan van een situatie die voor de coronamaatregelen volkomen vanzelfsprekend was: “Vroeger, als iemand een flesje drinken liet vallen, zei je gewoon: ‘Hé, gooi dat even in de prullenbak’, en dan werd dat gedaan. Nu merk je dat als je iemand aanspreekt, het gesprek al snel escaleert.”

Volgens Marree is dit gedrag niet alleen iets wat volwassenen vertonen, maar ook bij jeugdspelers komt het voor. De manier van omgaan met elkaar is verhard, en dit heeft een bredere invloed, niet alleen op het veld, maar ook langs de zijlijn. De heersende fanatisme uit het betaald voetbal heeft zijn weg gevonden naar de jeugd. ‘Die kinderen kijken naar het betaald voetbal, en zien hoe spelers elkaar voortdurend aansteken. Dat gedrag nemen zij mee naar hun eigen wedstrijden.’

De belangrijkste focus van CODE030 ligt op de jeugd. De club gelooft dat het belangrijk is om de gedragsregels vanaf jonge leeftijd te integreren. ‘Het begint bij de jeugd, daar moet het echt goed worden aangeleerd. Als we dat goed doen, krijgen we over 10 tot 15 jaar een generatie die veel beter met elkaar omgaat.’

PVC heeft daarom niet alleen de spelers maar ook de begeleiding van de jeugdteams actief betrokken bij de lancering van de gedragsrichtlijnen. ‘We hebben de teambegeleiding verteld wat we wilden doen, en hen aangespoord om het gedrag actief aan te pakken. Het is belangrijk dat ook zij als rolmodel fungeren.’ Als er incidenten zijn, is de begeleiding van de jeugdteams de eerste lijn om in gesprek te gaan. Marree benadrukt dat het niet de taak van de bestuursleden is om elke individuele speler te monitoren, maar dat de teambegeleiding daarin een cruciale rol speelt.

Als een jeugdspeler zich niet aan de afspraken houdt, wil PVC niet meteen overgaan tot zware sancties zoals schorsingen. ‘We proberen eerst op gedragsverandering in te zetten. Als dat niet lukt, kan het zijn dat we een speler naar een gedragscursus sturen, of dat we samenwerken met een gedragscoach die specifiek werkt met de speler’, legt Marree uit. De nadruk ligt dus op het veranderen van het gedrag en het creëren van een positieve omgeving, waarin iedereen de kans krijgt om zijn of haar gedrag te verbeteren.

Marree benadrukt dat gedragsverandering niet altijd gemakkelijk is. ‘Het is moeilijk om oude gewoontes los te laten, vooral als die vanaf jonge leeftijd zijn aangeleerd. Maar we willen dat onze spelers begrijpen dat het niet gaat om het ‘winnen’ in termen van agressie, maar om respect en fair play.’

Naast de rol van de jeugd en begeleiding speelt ook de invloed van ouders een belangrijke rol in de handhaving van CODE030. Ouders langs de zijlijn kunnen het gedrag van hun kinderen beïnvloeden, en dat geldt zeker voor hun eigen gedrag. Marree legt uit dat PVC heeft besloten om met ‘stewards’ te werken, vrijwilligers die zich langs het veld begeven en ouders op subtiele wijze aanspreken als ze zich onterecht gedragen. ‘We hopen dat een tik op de schouder voldoende is om mensen te laten inzien dat hun gedrag niet acceptabel is.’

PVC is ook niet bang om ouders aan te spreken als ze zich niet aan de gedragsnormen houden. Marree vertelt dat de club in het verleden al geluidsopnames van ouders maakte die zich niet konden beheersen, waarna het gesprek met de ouder werd aangaan. ‘Die ouders schrokken vaak enorm van hun eigen gedrag. Het gaf hen inzicht in hoe ze hun emoties beter kunnen reguleren, en dat is precies wat we willen bereiken.’

Amber Dors van Sport Utrecht benadrukt het belang van een gezamenlijke aanpak met CODE030. ‘Of je nu een uit- of thuiswedstrijd speelt, iedereen weet waar hij aan toe is,’ zegt ze. Ze legt uit dat als 24 verenigingen één harde stem hebben en werken met generieke gedragscodes, er duidelijkheid ontstaat over de normen en waarden binnen het voetbal. Dit vermindert discussie en zorgt ervoor dat clubs gezamenlijk kunnen optreden tegen ongewenst gedrag, wat bijdraagt aan een veiligere en respectvolle sportomgeving.

PVC wil dat de boodschap van CODE030 door alle betrokkenen, van spelers tot ouders en begeleiders, gedragen wordt. ‘Het is belangrijk dat deze gedragsregels niet alleen op papier staan, maar echt onderdeel worden van de cultuur binnen de vereniging. We willen ervoor zorgen dat dit gedragen wordt door iedereen, en dat we de regels steeds weer opnieuw onder de aandacht brengen.’

Met deze aanpak hoopt PVC niet alleen het gedrag van hun spelers te verbeteren, maar ook een positieve invloed te hebben op de bredere voetbalgemeenschap. Door het gedrag van zowel spelers als ouders op de juiste manier aan te pakken, wil de club bijdragen aan een meer respectvolle en sportieve voetbalomgeving.

In de onderstaande videoreportage is verslaggever Julia Koch aanwezig op voetbalvereniging PVC om daar in gesprek te gaan met Michel Marree (bestuurslid PVC) en Amber Dors (SportUtrecht) over hoe de nieuwe afspraken bijdragen een een sportieve en veilige sfeer bij PVC.