LOMBOK – Michel Post (64) is een woondemonstrant in hart en nieren. Hij begon als een kraker in zijn studententijd. Inmiddels staat Michel sociale huurders bij om hun belangen te behartigen én neemt hij deel aan het Utrechtse woonprotest. ‘We worden vergeleken met Rupsje Nooitgenoeg.’

Kraken

‘Ik ben begonnen met kraken in de jaren tachtig, toen zocht ik een woning in Amsterdam om tijdens mijn studententijd te verblijven. Ik kwam daar terecht in woongroepen: mijn huisgenoten en ik hadden dus zelf de organisatie in handen, wij hadden het pand immers gekraakt. Naast onze vergelijkbare ideeën over wonen, hadden we ook over andere maatschappelijke thema’s dezelfde visie. Dat zorgde ervoor dat je in zekere mate sociaal competent was met elkaar.’ 

Het kraken van woningen is volgens voorstanders van het woonprotest een van de oplossingen om de woningnood tegen te gaan. Bij het kraken van een woning gaan mensen wonen in een leegstaand pand, om op die manier te kunnen voldoen aan de basisbehoeften van onderdak. Desondanks is het kraken illegaal en na de afschaffing van de kraakwet in 2010 hebben de zogenoemde krakers ook niet meer de rechten van een huurder. Toch zijn pandverhuurders niet volledig machteloos tegen krakers. Om te voorkomen dat een leegstaand pand gekraakt wordt, kan de verhuurder ervoor kiezen een antikraakcontract aan te bieden, zodat de woning tijdelijk bewoners bevat. Het woonprotest pleit echter tegen deze contracten en wil het kraken decriminaliseren.

‘De kraakbeweging op zichzelf is eigenlijk al een groot woonprotest. Alles wat ik heb gedaan heeft dezelfde essentie: ik kom op voor mensen die ergens wonen. Om dat goed te kunnen doen moet je als sociale huurder gaan organiseren. Dat vind ik belangrijk, want waar je woont is jouw plekje op deze aarde en dat moet je kunnen inrichten naar wens. Je hebt recht op de zekerheid van deze plek.’

Op de agenda

‘Tot nu toe hebben we nog vrij weinig bereikt met het woonprotest, maar we hebben ervoor gezorgd dat wonen op de lokale politieke agenda is gezet. Zo spreekt het huidige bestuur zich onder meer uit tegen het slopen van woningen. Maar daarmee zijn de protesten nog niet gedaan, om de belangen van de sociale huurders te realiseren moet er een democratisering van het woonbeleid plaatsvinden. Nu vindt er veel nepdemocratie plaats waarbij er sprake is van afvinkparticipatie. Oftewel, er wordt een bijeenkomst georganiseerd met een paar mensen waar de plannen op geeltjes worden gepresenteerd. Maar in de werkelijkheid weten de meeste mensen niet dat deze bijeenkomst plaatsvindt, en naar de bezoekers die komen wordt niet geluisterd. We worden vergeleken met Rupsje Nooitgenoeg. Om alsnog de belangen van de bewoners te behartigen ben ik er. Ik heb ooit een wethouder ontmoet die zei dat ik mij gedroeg als een koper terwijl ik in een sociale huurwoning woon, dat is een vertekend beeld.’ 

Het doel van de bewonersparticipatie is om de bewoners van de omgeving een democratische stem te geven in besluiten over hun wijk en woning. Woningcorporaties worden hiertoe verplicht vanuit de gemeente Utrecht. Deze participatie wordt door de gemeente Utrecht gehandhaafd aan de hand van de Beleidsnota Samen stad maken, Geen Utrecht zonder U. Dit beleid is ingesteld sinds 2024, aangezien de doelen van het voorgaande actieprogramma uit 2019 volgens onderzoek van de Rekenkamer onvoldoende te realiseren waren. Dat de bewonersparticipatie nog niet volledig slaagt, merkt Michel ook op. 

‘Het punt is dat bewoners het gevoel willen hebben dat het gebouw van hen is. Wat er nu wordt gedaan is een definitief besluit presenteren. Door de participatie op die manier in te steken, gaan alle hakken in het zand. Ik denk dat het verstandiger is om bijvoorbeeld een algemene avond te organiseren om met de bewoners rond de tafel te gaan. Op die manier gaan mensen fantaseren, dan ben je gezamenlijk tot een conclusie gekomen over het pand. Dus er moet samen een plan gemaakt worden met ideeën van de bewoners. Er valt veel te verbeteren in de communicatie tussen de woningcorporaties en de bewoners, ga nou eens met die mensen om als mensen en niet als objecten die daar toevallig wonen en jouw plannetje in de weg staan. De woningcorporaties gedragen zich voornamelijk als vastgoedondernemers en te weinig als dienstverlener.’

Ideaal beleid

Ondanks het op de agenda zetten van de woonproblematiek, is de gemeente Utrecht nog niet bij een beleid waar Michel volledig achter staat. Michel: ‘Er moet meer participatie van sociale huurders in hun eigen woonomgeving komen. Ook ben ik tegen sloop en voor het renoveren van gebouwen, op die manier kun je namelijk de allure van de mooie oude stad én de al bestaande goede sociale cohesie in de wijken behouden. Daarnaast moet de politiek erkennen dat de sociale woningbouw niet financieel op eigen benen kan staan. Met het huidige beleid wordt de sociale woningbouw niet genoeg ondersteund, terwijl het wel goed is voor de maatschappij, want door deze vorm van wonen kunnen mensen betaalbaar wonen. Er moet erkend worden dat sociale woningbouw voorziet in een belangrijke maatschappelijke behoefte, daarom moet er geld in gestoken worden. Op die manier zijn woningcorporaties in staat voldoende sociale huur te realiseren. Wonen is nu eenmaal van belang en ook mensen met een kleine beurs hebben het recht op goed wonen. Als dit punt wordt bereikt, ben ik klaar met protesteren.’