In Woerden is er een pilot gestart waar er 10 speciale statiegeldbakken zijn geplaatst. Deze bakken staan vooral op drukke plekken en altijd naast een prullenbak. Het is de bedoeling mensen lege flesjes of blikjes in deze bak doen, waarna iemand die het hard nodig heeft het statiegeld kan innen om zijn of haar boodschappen te kunnen doen. Madelon Dijkstra en Roeland Heijne zijn allebei werkzaam voor gemeente Woerden en Oudewater en vertellen het verhaal achter deze pilot.
Wat is voor de gemeente woerden de belangrijkste reden geweest om deze statiegeldbakken te plaatsen?
‘De aanleiding was eigenlijk dat een betrokken inwoner deze bakken zag staan op plekken waar het probleem van zwervers die bakken leeghalen veel voorkomt. Hij vroeg aan ons waarom we dit in Woerden niet hebben. Dit ben ik gaan uitzoeken en toen kwam ik bij deze bakken terecht. Vervolgens kwam ik terecht bij Pablo Cantatore, de kunstenaar die deze bakken heeft ontworpen. Die heb ik benaderd dat ik een pilot wilde doen. Hij had nog 10 bakken over dus die mochten we gratis hebben. Het wordt betaald vanuit Statiegeld Nederland door niet opgehaald statiegeld. Er liggen voor miljoenen aan statiegeld op de banken en op die manier hebben ze dit kunnen betalen dus het kost ons niks.’
Hoeveel van deze bakken zijn er momenteel in Woerden en waar staan ze voornamelijk?
‘We hebben er nu 8 in Woerden en ze staan op drukke plekken zoals het station en het park. Ze staan ook naast prullenbakken. De andere 2 moeten nog geplaatst worden in Overvecht.’
Waarom staan ze naast prullenbakken?
‘Zodat mensen hun blikje niet weggooien maar doneren. Als je aan komt lopen moet je de neiging hebben om hem in die bak te doen.’
Zien jullie al resultaten sinds de invoering van de statiegeldbakken?
‘Ze staan nog niet lang maar waar we de opening zagen we al flesjes in de bakken zitten. Dat is wel leuk om te zien. Het moet natuurlijk nog gecommuniceerd worden om de mensen op de hoogte te brengen dat ze het naast het doneren ook het statiegeld kunnen innen. Iemand die statiegeld nodig heeft doet gewoon het klepje open en kan pakken wat hij of zij nodig heeft. Wat ik heel ingenieus vind is dit, zo’n bak ontwerpen is 1 ding maar in de zomer kan dit onwijs gaan plakken en stinken. Als oplossing heeft Pablo boven gewoon een gat gemaakt en de onderkant is open. Wanneer het regent zal het regenwater langs alles stromen en zo maakt het zichzelf schoon.’
Hoe bepaalt gemeente Woerden waar zo’n bak het meest effectief is?
‘Dat hebben de jongens in de buitendienst die rondrijden in servicewagens echt besloten. Die zijn buiten en kennen de stad het beste. Ze hebben rondgekeken waar het het drukst is en waar veel prullenbakken staan, zodoende. Het is altijd gokken, vandaar dat dit een pilot is.’
In grote steden zien we dat zwervers en andere mensen actief flesjes verzamelen voor het statiegeld en verdienen daar wel 2 miljoen per jaar mee. Komt dit in Woerden ook voor?
‘Ja zeker. Wij zien absoluut mensen flesjes verzamelen voor het statiegeld. Zeker met evenementen zoals Koningsdag. We zien niet dat er echt kapotte prullenbakken zijn.’
Worden de statiegeldbakken in Woerden ook ingezet tegen mogelijke overlast?
‘Dat is niet de reden achter dit initiatief. We vinden het idee heel goed. Die ontwerpers, het zijn 2 jonge ontwerpers, die gun je ook de wereld. Wij zijn natuurlijk van afval maar er zit ook een stukje sociaal verhaal bij en het kost de inwoner geen geld.’
Wordt er nu al gemerkt dat de statiegeldbakken bijdragen aan een schoner straatbeeld?
‘Sinds de invoering van het statiegeld op kleine flesjes en blikjes zag je de hoeveelheid zwerfafval al afnemen. We hebben in Woerden ruim 300 zwerfambassadeurs, dat zijn vrijwilligers die zwerfafval rapen en die zeggen ook dat er veel minder rommel op straat is. Ik denk niet dat deze bak voor Woerden veel veranderd wat betreft een schoner straatbeeld, dat is meer voor de grote steden.’
