Het aantal wekelijkse tabaksgebruikers onder 16-25 jarige is in 2024 gestegen met 7 procent in tegenstelling tot 2022, blijkt uit cijfers van de GGD regio Utrecht. De cijfers zijn afkomstig uit een gezondheidsmonitor onder jongvolwassenen door de GGD. Met de stijging verliest Woerden de laagste plek als tabaksgebruiker onder deze doelgroep, maar blijft ondanks de toename onder het gemiddelde van de provincie Utrecht.

Provincie Utrecht

Hoewel het wekelijks tabaksgebruik onder 16-25 jarige in 2022 nog 11 procent was, is dat in 2024 gestegen naar 18 procent. Samen met gemeente De Ronde Venen bleef Woerden in de provincie Utrecht als laagste tabaksgebruiker onder deze doelgroep, maar blijft ondanks de stijging onder het gemiddelde van 21 procent.

De provincie Utrecht heeft uitschieters als Rhenen, Bunnik en Wijk bij Duurstede met allemaal 27 procent. De hoogste gebruikers is Bunschoten met maar liefst 28 procent van de 16-25 jarige.

Invloed van vapen

In het aantal vape gebruikers onder jongeren in Woerden, lijkt ook een stijgende lijn te zijn. Uit data van het RIVM en de GGD blijkt dat 7,3 procent van de Woerdense tweede- en vierdeklassers wekelijks een e-sigaret gebruikt. Dit zijn 240 Woerdense jongeren tegenover maar 0,6 procent van de Woerdense jongeren in 2019.

De oorzaak van deze stijging ligt volgens onderzoek van het Trimbos-instituut aan de onwetendheid van jongeren. Bijna 40 procent van de jongeren die maandelijks vapen, weet niet hoeveel nicotine er in hun vape zit. Sociale invloed, nieuwsgierigheid en de smaakjes van de vapes spelen volgens het Trimbos een belangrijke rol bij het beginnen van vapen.

Gevolgen van roken

Het gebruik van tabak op jonge leeftijd kan ernstige gevolgen hebben op de hersenen van jongeren, blijkt uit een onderzoek van het Trimbos-instituut. De meeste rokers beginnen met roken in de adolescentie: een kritieke periode waarin bepaalde hersengebieden nog volop in ontwikkeling zijn. De volledige ontwikkeling van de hersenen is een langdurig en intensief proces dat doorloopt tot het 25e levensjaar. Diverse dierstudies tonen aan dat roken invloed heeft op de hersenen en zelfs schade aan hersencellen kan aanrichten. 

Organisatie Rookvrije Generatie zet zich juist in om deze jonge doelgroep te beschermen. ‘Wij werken toe naar een wereld waar kinderen rookvrij kunnen opgroeien’, vertelt woordvoerder van Rookvrij Generatie, Gemma van den Boog. ‘Als organisatie proberen wij via de overheid en politiek de drempel om voor kinderen te beginnen met roken zo groot mogelijk te maken’, aldus van den Boog.

De Woerdense jeugd

Of de Woerdense jongeren daadwerkelijk luisteren naar deze gevolgen is nog maar de vraag. Zo rookt Timo (23) uit woonwijk Molenvliet in Woerden. ‘Voor mij begon het op de middelbare school toen ik 16 was. Het was dan vooral de groepsdruk die ervoor gezorgd heeft dat ik ben begonnen met roken’, vertelt hij.

Timo weet wat de gevolgen zijn van zijn gedrag, maar vindt het lastig om te stoppen. ‘Ik denk dat ik niet zonder zou kunnen. Het zit nu zo in mijn routine en zeker in momenten van stress steek ik er snel één op.’

Gevoelige doelgroep

De meeste rokers zijn begonnen met roken en verslaafd geraakt op de middelbare school. Daarnaast is de kans op verslaving groter op deze leeftijd, blijkt uit onderzoek van het Nederlands Jeugdinstituut. Dit heeft alles te maken met de gevoeligheid van deze doelgroep, vult het Trimbos-instituut aan. De hersenen van jongeren zijn gevoeliger voor de belonende effecten van nicotine in vergelijking met de hersenen van volwassenen. Jongeren die beginnen met roken in de adolescentie, vergroten daarmee de kans op nicotineafhankelijkheid in vergelijking met rokers die beginnen in de volwassenheid.

Rookvrije Generatie probeert dit zo veel mogelijk tegen te gaan. ‘Door zoveel mogelijk fysieke plekken waar kinderen komen rookvrij te maken, wordt deze verleiding minder. Denk dan bijvoorbeeld aan de kinderboerderijen, terrassen en schoolpleinen in Woerden’, vertelt Gemma.