Elke dinsdagavond vult een hoek van de Bibliotheek Utrechtse Venen zich met stemmen, gelach en geconcentreerde gezichten. Het is het wekelijkse Taalcafé, waar mensen met een migratieachtergrond samenkomen om hun Nederlandse taalvaardigheid te oefenen. Onder begeleiding van vrijwilligers praten ze over alledaagse onderwerpen: van een bezoek aan de dokter tot het doen van boodschappen of het voeren van een gezellig praatje op straat.

Het Taalcafé biedt een laagdrempelige en veilige omgeving voor iedereen die de Nederlandse taal beter wil leren spreken. De nadruk ligt niet op perfectie, maar op oefenen, durven en begrijpen. Deelnemers komen uit allerlei landen: Syrië, Turkije, Eritrea, Oekraïne, Marokko en nog veel meer. Sommigen wonen pas kort in Nederland, anderen al jaren, maar willen hun taalniveau verbeteren om actiever mee te kunnen doen in de samenleving.

De begeleiding van het Taalcafé is in handen van een team vrijwilligers, dat met veel toewijding en geduld zorgt voor structuur en ondersteuning. Ze bedenken gespreksopdrachten, stellen vragen, leggen woorden uit en moedigen deelnemers aan om zélf te praten. Vrijwilliger Carla (62) begeleidt al drie jaar het Taalcafé. “Wat ik het mooiste vind, is dat mensen hier echt opbloeien. In het begin zijn sommigen nog wat verlegen of onzeker, maar na een paar weken zie je ze steeds vrijer praten. Ze durven fouten te maken, en juist daardoor leren ze.”

Volgens Carla is het succes van het Taalcafé vooral te danken aan de informele sfeer. “Dit is geen taalles zoals op school. We praten met elkaar, drinken koffie, lachen, delen verhalen. Dat maakt het laagdrempelig. Mensen voelen zich hier welkom.” Elke bijeenkomst heeft een thema. Soms is dat praktisch, zoals ‘naar de huisarts gaan’ of ‘de kinderen ophalen van school’ andere keren meer sociaal of cultureel: ‘typisch Nederlandse gewoontes’, ‘feestdagen’ of ‘wat eet jij thuis?’ De gesprekken leveren niet alleen taalvaardigheid op, maar ook inzichten in elkaars cultuur en gewoonten.

Ahmed (34), afkomstig uit Syrië, is een vaste bezoeker van het Taalcafé. “Ik heb op school Nederlands geleerd, maar hier leer ik praten. Ik leer woorden die je in het echte leven gebruikt, en ik leer hoe Nederlanders praten dat is anders dan in de boeken.” Hij glimlacht. “En ik maak vrienden.” Voor veel deelnemers is het Taalcafé ook een belangrijke sociale ontmoetingsplek. De bijeenkomsten helpen tegen eenzaamheid en geven het gevoel ergens bij te horen. Zeker voor nieuwkomers die nog bezig zijn met inburgering of nog geen werk hebben, is dat van grote waarde.

De bibliotheek stelt niet alleen de ruimte beschikbaar, maar ondersteunt het initiatief ook met materialen en coördinatie. De deelname aan het Taalcafé is gratis en aanmelden is niet verplicht mensen mogen gewoon binnenlopen. Die open opzet verlaagt de drempel en zorgt voor een diverse, wisselende groep deelnemers.

Bibliotheekmedewerker Lotte van Dijk benadrukt het belang van dit soort initiatieven. “Taal is de sleutel tot meedoen. Als je de taal niet spreekt, blijf je vaak aan de zijlijn staan. Door dit soort activiteiten willen we bijdragen aan gelijke kansen en aan een samenleving waarin iedereen zich thuis kan voelen.”

Voor sommige deelnemers is het Taalcafé een eerste stap naar meer: vrijwilligerswerk, een opleiding of betaald werk. “Toen ik hier net kwam, durfde ik bijna niets te zeggen,” vertelt Sofia uit Oekraïne. “Maar nu werk ik als assistent in een winkel. Dankzij het Taalcafé durf ik klanten aan te spreken.” De bibliotheek merkt dat het Taalcafé niet alleen taalontwikkeling bevordert, maar ook het zelfvertrouwen vergroot. “We zien mensen groeien,” zegt Lotte. “En daar doen we het voor.”