Elke dinsdagavond wordt er in Bibliotheek Utrechtse Venen een taalcafé georganiseerd voor nieuwkomers en anderstaligen, met als doel: mensen met een migratieachtergrond te helpen om de taal beter te beheersen. Met taaloefeningen en alledaagse gesprekken proberen ze zo mensen comfortabeler te maken met de taal. Maar hoe helpt een taalcursus mensen met integreren in de gemeente?
De gemeente Woerden telde in 2024 naar schatting ongeveer 10.000 inwoners met een migratieachtergrond. Sinds de invoering van de nieuwe Wet Inburgering in 2022 ligt de nadruk op een snellere en effectievere integratie, waarbij statushouders niet alleen de taal leren, maar ook kennismaken met werk en maatschappij. Dit blijkt niet altijd even gemakkelijk. “Een nieuwe taal leren is een ding, maar deze goed kunnen gebruiken om in contact te komen met de mensen uit de buurt blijft een uitdaging,” stelt Willemijn Lenen, cursusorganisator bij de bibliotheek. “Ze leren dan wel de taal, maar krijgen geen kans om het echt te gebruiken.
Het Taalcafé
Het taalcafé is bij lange na niet het enige wat de cursusvolgers doen om de taal onder de knie te krijgen. “Het is een onprofessionele taalcursus,” zegt Willemijn. Het is de bedoeling dat de cursus naast het officiële programma gevolgd wordt. Veel migranten volgen 2 à 3 keer in de week een Nederlandse les. Daar leren ze dingen zoals lezen, schrijven en de grammatica. Bij het taalcafé is het de bedoeling dat ze gebruik gaan maken van de dingen die ze leren. “Het is niet zozeer een les, het is gewoon veel praten,” zegt een van de vrijwilligers.
Het belang van inburgering
Hoe groot de uitdaging is, verschilt natuurlijk per persoon. “Een groot aandeel van de immigranten zijn arbeiders. Die werken in het Engels, maar die denken toch soms: “Hey, het zou toch wel fijn zijn om Nederlands te kunnen spreken.” Maar iemand die uit een oorlogsgebied komt, heeft natuurlijk duizenden andere stappen gezet voordat ze hier aan tafel komen bij een taalcursus. Er zijn ook mensen die nog niet kunnen lezen en schrijven.” Zegt mevrouw Lenen. Toch blijft het leren van de taal cruciaal tot het inburgeringsproces Niet alleen omdat dit wettelijk verplicht is, maar ook voor het individu zelf. Uit verschillende onderzoeken van onder andere het CBS blijkt dat het kan leiden tot sociale isolatie, en dat het sociale netwerk van een niet-ingeburgerde immigrant ook vaak veel kleiner is dan dat van iemand die wel ingeburgerd is.
“Het blijft heel moeilijk… Soms zijn de enige Nederlanders die ze spreken de vrijwilligers hier aan tafel.”
Uit verder onderzoek van het CBS blijken veel positieve effecten, zowel voor de migranten zelf als voor de samenleving als geheel. Goede inburgering stelt de migranten in staat om de Nederlandse taal te leren, wat belangrijk is voor hun dagelijkse communicatie. Dit stemt overeen met wat Adriaan vertelt, een van de cursusvolgers. Hij woont hier al 6 jaar, maar volgt pas 7 maanden de cursus. “Ik merk dat ik beter kan praten met de mensen om mij heen. Ik praat soms met mijn buurman bijvoorbeeld. Of hier praten we over politiek.” Ook blijkt dat immigranten die geïntegreerd zijn makkelijker een baan kunnen vinden, en ook vaak betere arbeidsomstandigheden hebben, wat uiteindelijk ook goed is voor de economie. Daarnaast helpt een succesvolle inburgering de sociale integratie van migranten, waardoor ze zich meer betrokken voelen bij hun nieuwe gemeenschap en sociale netwerken opbouwen. Dit vermindert de kans op isolatie en draagt bij aan de sociale cohesie binnen de samenleving. Studies tonen ook aan dat migranten die goed ingeburgerd zijn, minder gezondheidsproblemen ervaren, omdat ze beter toegang hebben tot zorg en minder stress ervaren.
