Wie was Jan de Bakker? En wat betekent zijn verhaal nog voor mensen van nu? Van 10 tot en met 18 oktober 2025 duikt Woerden opnieuw in zijn eigen verleden tijdens de zesde editie van de Historische Spelen. In het muziektheaterstuk “De Martelaar” wordt het verhaal van de eerste Nederlandse protestantse martelaar verteld. Nu wordt het verteld door de ogen van een nieuwe generatie. De 20-jarige Woerdenaar Sem Hoos, speelt de hoofdrol.

Het verhaal van Jan de Bakker

Jan de Bakker werd in 1499 in Woerden geboren en groeide uit tot een symbool van geloofsmoed en persoonlijke overtuiging. Als jonge priester kwam hij in aanraking met ideeën van Erasmus en Luther. Zijn afwijkende geloofsopvattingen zorgde voor veel ophef en koste hem zijn leven: op 26-jarige leeftijd werd hij ter dood veroordeeld vanwege ketterij. Hij stierf vervolgens op de brandstapel in Den Haag.

Volgens productieleider Niek Dekker is het verhaal van Jan nog altijd relevant: “Hij is ter dood veroordeeld, omdat aan hem geen herinnering meer zou zijn, maar 500 jaar na zijn dood spreken we nog over hem. We willen overbrengen dat de manier waarop je leeft en welke keuzes je maakt écht van invloed zijn. Ook nu. Of juist nu.” 

Wie is Sem Hoos?

Sem Hoos is niet onbekend als het om culturele activiteiten gaat in Woerden. Hij studeert klassiek piano aan het Conservatorium van Utrecht, zingt, acteert en speelt regelmatig mee met concerten van Fanfare Orkest Excelsior. Ook is hij te vinden in Het Klooster, waar hij theater les volgt.

“Ik ben eigenlijk altijd bezig met muziek en theater. Of het nou is voor mijn studie, of in mijn vrije tijd” vertelt Sem. “Of ik nou piano studeer, zing of speel: ik wil mezelf blijven uitdagen en groeien. Theater is voor mij ook een uitlaatklep en een hobby waar ik heel veel energie uithaal. Die energie kan ik weer gebruiken voor mijn muzikale opleiding”

Zijn liefde voor klassieke muziek ontstond op jonge leeftijd, na het zien van een scène uit “Monsters vs Aliens” waarin de president keyboard speelt. “Toen wist ik: dat wil ik ook kunnen. Ik ging op zolder een keyboard zoeken en sindsdien is het nooit meer gestopt.”

Waarom Sem de juiste Jan is

Volgens de organisatie is de keuze voor Sem als hoofdrolspeler in “De Martelaar” een logische. “We waren op zoek naar een krachtige, jonge speler en zanger. Iemand met charisma, die overtuigende toespraken zou kunnen houden, maar ook kleine en intieme scènes kan spelen,” aldus productieleider Niek. “Sem heeft alles wat we zoeken. En hij is ook nog eens een fijn persoon om mee te werken.”

Sem begrijpt zelf ook waarom deze rol hem goed past. “Ik voel heel veel verwantschap met Jan. Hij bleef trouw aan zijn overtuiging, zelfs als de wereld om hem heen zei dat hij fout zat. Dat is iets wat ik zelf ook belangrijk vind: dicht bij jezelf blijven, ook als dat niet de makkelijkste weg is. Jan de Bakker leefde vanuit zijn passie en dat herken ik.”

Waarom hij denkt dat de organisatie hem heeft gekozen denkt Sem wel te weten: “Zowel in muziek als in theater heb je controle nodig. Controle over je stem, je lichaam, je aanwezigheid. Als je gelooft in wat je speelt, voelt het publiek dat ook. En ik geloof écht in dit verhaal.”

Een eigentijdse vertaling

“De Martelaar” is geen traditioneel toneelstuk, maar een muzikale, theatrale route door Woerden. Het is een drieluik. Het publiek beweegt zich tussen de Petruskerk waar de opening van het stuk plaats vind, vervolgens het Kasteel en tenslotte in Het Klooster. Onderweg worden scènes gespeeld die Jan de Bakkers leven en innerlijke strijd verbeelden. De makers kozen voor een moderne invalshoek, waarbij ook zijn vrouw Jacoba een belangrijke rol krijgt. Haar rol komt duidelijk naar voren tijdens de slotscène in Het Klooster.

Sem ziet die brug naar het heden ook duidelijk. “We leven in een tijd van veel meningen, veel stemmen. De uitdaging is om niet te verdrinken in wat anderen vinden, maar jezelf te blijven horen. Dat deed Jan. En dat wil ik ook overbrengen op het publiek.”

Een voorstelling voor iedereen

Voor Sem is het een droom om juist dit verhaal te mogen spelen, in zijn eigen stad. “Het is echt een voorrecht. Het is een groot verhaal, maar ook zo menselijk. Iedereen worstelt wel eens met wat hij gelooft, of met keuzes maken die niet populair zijn. “De Martelaar” laat zien dat trouw blijven aan jezelf ook krachtig kan zijn.”

En dan is er nog zijn oproep aan Woerden: “Kom kijken. Laat je raken. Dit is een verhaal van vijfhonderd jaar oud, maar het gaat over ons allemaal.”