ZEIST – Op zaterdag 18 mei vond in de bossen van Zeist een rouwwandeling plaats, georganiseerd door Humanitas Heuvelrug. Hierbij kwamen deelnemers samen om in de rust van de natuur stil te staan bij verlies, hun verdriet te delen en herkenning te vinden bij lotgenoten. De wandeling is onderdeel van een reeks die Humanitas sinds 2024 organiseert. 

Uit een onderzoek van de Universiteit Twente blijkt dat één op de vijf nabestaanden behoefte heeft aan psychosociale zorg. Deze zorg kan in de vorm van steun, informatie of contact met anderen zijn. Humanitas wil met de wandelingen een toegankelijke manier bieden om daarmee om te gaan.

Gedeelde ervaring

De deelnemers wandelen tijdens de wandeling ongeveer anderhalf uur door de natuur, begeleid door twee vrijwilligers met ervaring in rouwbegeleiding. De bijeenkomst begint met een gedicht of korte tekst gevolgd door een wandeling waarin ruimte is voor zowel gesprek als stilte. ‘Soms zijn de gesprekken intens’, vertelt begeleider Heleen Maris. ‘Even in stilte lopen helpt om weer bij jezelf te komen.’ Natuur speelt ook een belangrijke rol tijdens de wandeling. ‘Een boom met een afgebroken tak laat zien dat je kunt doorgroeien, ondanks een wond’, zegt Maris. ‘De seizoenen leren ons dat alles verandert en dat verdriet ook mee kan bewegen.’ Fysieke beweging helpt bovendien ook om emoties los te maken en stress te verlagen. ‘Je voelt je gedragen door de natuur’, aldus Maris. De kracht van de bijeenkomst zit volgens de organisatie in het contact met anderen. Deelnemers hoeven hun situatie niet uit te leggen, omdat iedereen rouwervaring heeft. ‘Dat zorgt voor herkenning, en vaak ook voor verbinding’, zegt Maris. Soms ontstaat er blijvend contact tussen deelnemers, doordat ze na afloop bijvoorbeeld nummers uitwisselen.

Persoonlijke impact

Eén van de deelnemers, Annemiek Rebel, verloor vorig jaar haar moeder en nam voor het eerst deel aan de wandeling. ‘In mijn directe omgeving is het onderwerp rouw vaak lastig bespreekbaar’, vertelt ze. ‘Hier voelde ik me meteen begrepen. Ik hoefde niets uit te leggen en dat was ontzettend prettig.’ Voor haar was vooral de combinatie van natuur en ontmoeting helpend. ‘De wandeling gaf me rust, maar ook herkenning. Iemand anders vertelde iets wat precies mijn gevoel verwoordde. Dat gaf me ruimte om mijn eigen verdriet toe te laten.’

Maatschappelijk belang van rouwondersteuning

Volgens Humanitas onderstrepen dit soort bijeenkomsten het belang van openheid rond rouw in de samenleving. Rouw is nog vaak een onderwerp waar weinig over gesproken wordt, terwijl veel mensen ermee te maken hebben. Door bijeenkomsten als deze ontstaat er meer zichtbaarheid en erkenning voor het proces van verlies. Ook bieden ze een alternatief voor formele hulpverlening, wat voor sommige mensen een fijnere vorm is van zorg en hen beter ondersteunt. Ook doordat we in een tijd leven waar mentale gezondheid vaker onder druk staat, kan informele rouwondersteuning bijdragen aan preventie van langdurige eenzaamheid of psychische klachten. 

Diverse deelnemers

Deelnemers zijn tussen de veertig en zeventig jaar oud en bevinden zich in verschillende fases van hun rouwproces. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld recent iemand verloren, terwijl het voor anderen al jaren geleden is. Zo’n mix zorgt voor een uitwisseling van verschillende ervaringsverhalen en onderlinge steun. De begeleiders bieden tijdens de wandeling begeleiding aan mensen die dit nodig hebben. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer mensen het lastig vinden om uit hun schulp te kruipen. Na afloop van de wandeling is er de gelegenheid om samen iets te drinken. Volgens Maris is dat vaak het moment waarop mensen zich echt openstellen. ‘Je hoort dan dat mensen elkaar herkennen, soms zelfs uit hetzelfde dorp komen.’

Aandacht voor rouw

Volgens Maris is het ook belangrijk dat mensen zich gezien voelen. ‘In je eigen kring vinden mensen het soms lastig als je na jaren nog verdriet hebt, hier is daar wel ruimte voor.’ Humanitas hoopt met het initiatief niet alleen steun te bieden aan deelnemers zelf, maar ook een signaal af te geven dat rouw er mag zijn in onze samenleving. ‘Als je kunt praten over je verlies, kan daarna de liefde weer stromen,’ vertelt Maris.