ZEIST – Tijdens de Week van Natuur, van 19 tot en met 23 mei, nemen ook basisscholen in Zeist deel aan een landelijk project dat kinderen in contact brengt met natuur en voeding. De week is een initiatief van Jong Leren Eten en de Alliantie Schooltuinen en sluit aan bij een groeiende behoefte aan praktijkgericht onderwijs rondom duurzaamheid en gezonde leefstijl.
Groeiende beweging
Landelijk doen zo’n 75 basisscholen in de provincie Utrecht mee aan deze tweede editie van de actieweek. Ook in Zeist wordt er gezaaid, gewied en geoogst. Leerlingen krijgen de kans om buiten in een echte tuin te leren over hoe voedsel groeit en wat daar allemaal bij komt kijken. ‘Kinderen weten vaak niet meer dat een wortel onder de grond groeit of dat een appel van een boom komt’, zegt Anna-Karina Raven, een vrijwilliger bij het IVN. ‘Door het zelf te ervaren, krijgen ze daar een veel duidelijker beeld van.’ De betrokken scholen worden ondersteund door lokale IVN-vrijwilligers en groenvoorzieners. Samen zorgen zij ervoor dat de tuinen goed zijn voorbereid en dat er educatief materiaal beschikbaar is. De gemeente Zeist speelt hierin ook een faciliterende rol.
Leerzaam én gezond
Volgens DUO Onderwijsonderzoek is het percentage basisscholen dat gebruikmaakt van schooltuinen landelijk gegroeid van negentien naar zevenentwintig procent in de afgelopen vier jaar. Scholen zien de waarde van deze vorm van buitenonderwijs toenemen. Leerkracht Anja Meijer van de Rehobothschool in Zeist is ook een voorstander van het tuinieren. ‘Wat mij opvalt is dat alle kinderen meedoen.’ Ook degenen die zich in de klas moeilijk kunnen concentreren, gaan hier ineens zelfstandig aan de slag. Ze vinden het leuk en ze leren er ongemerkt heel veel van,’ zegt ze. ‘We combineren het met reken- en taallessen: hoeveel liter water geef je een plant, hoe schrijf je een instructie? Het is vakoverstijgend én praktisch.’ Voor haar draait het niet alleen om educatie, maar ook om persoonlijke ontwikkeling. ‘Je ziet dat kinderen trots zijn als hun zaadjes opkomen. Dat geeft zelfvertrouwen en het idee dat eten niet uit een fabriek komt, maar uit de grond, is voor sommigen echt nieuw.’
Maatschappelijk belang
Het schooltuinproject speelt ook in op bredere maatschappelijke thema’s. Steeds meer kinderen brengen veel tijd binnenshuis door. Volgens cijfers van het RIVM brengt de gemiddelde Nederlandse scholier ruim zes uur per dag zittend door, vaak achter een scherm. Beweging en buiten zijn komen daardoor onder druk te staan. Schooltuinieren biedt een tegenwicht. Het verbindt kinderen met de natuur, stimuleert beweging en draagt bij aan mentale gezondheid. Daarnaast is er ook een groeiende zorg over de afstand tussen jongeren en hun kennis van waar hun voedsel vandaan komt. Door kinderen actief te betrekken bij het proces van zaadje tot bord, hopen scholen en organisaties dat er bewustere keuzes gemaakt zullen worden op het gebied van voeding en duurzaamheid.
Toekomst
De gemeente Zeist bekijkt op dit moment hoe het schooltuinieren structureel kan worden ingebed in het onderwijsaanbod. De belangstelling groeit, maar niet elke school beschikt over een tuin of de middelen om ermee te starten. Samenwerking met lokale organisaties, vrijwilligers en educatieve programma’s is daarom essentieel. Voor de komende jaren hoopt de organisatie achter de Week van de Schooltuin dat het project verder uitbreidt.
