Het aantal inbraken en diefstallen zonder geweld in Zeist is de afgelopen vijftien jaar flink afgenomen. Waar in 2010 nog ruim 2.800 incidenten werden geregistreerd, was dat aantal in 2024 met maar liefst zo’n 68% gedaald tot 930. Deze daling is het resultaat van jarenlange samenwerking tussen gemeente, politie en bewoners via preventieprogramma’s zoals ‘Waaks!’. Toch blijft buurtpreventie belangrijk, omdat bepaalde wijken nog kwetsbaar zijn en periodes als winter en zomer extra risico’s kennen.
Daling in cijfers
Tussen 2010 en 2024 is het aantal inbraken en diefstallen zonder geweld in Zeist flink afgenomen. Vooral in de jaren 2013, 2017, 2018 en 2021 was die daling extra groot, met afnames van 17%, 11,1%, 19,8% en zelfs 23,6% ten opzichte van het jaar ervoor. Alleen in 2022 was er een procentuele stijging van 4,0%, vergeleken met het jaar ervoor. Volgens wijkmanager Bülent Isik heeft dit te maken met het feit dat de maatregelen van de COVID-19-pandemie (thuisblijven) opgegeven waren en dat de criminelen uit Oostbloklanden naar Nederland kwamen om in te breken. ‘’Mensen gaan natuurlijk vaak inbreken op het moment dat er niemand thuis is’’, vertelt hij.
Waarom neemt het aantal inbraken af?
De daling is vooral te danken aan de actieve preventieprogramma’s en de samenwerking van de buurtbewoners, gemeente en politie. Dit doen zij onder andere via het ‘Waaks!’-programma. Dit is een initiatief dat buurtpreventie stimuleert door middel van Whatsapp-groepen, digitale flyers en waarschuwingsborden. Bij signalen van meerdere inbraken wordt er gelijk actie ondernomen, zoals de borden die worden geplaatst aan de zijkant en op de kruispunten van de weg. Dhr. Isik benadrukt dat communicatie in de samenwerking een sleutelrol speelt. “In de risicoperiodes zoals de donkere maanden (winterperiode) en voor de zomervakantie geven we extra tips. Een lampje aan laten staan, buren en wijkagent informeren over je afwezigheid, dat soort maatregelen maken vaak een verschil.’’
Blijvende waakzaamheid en samenwerking
Wijkmanager dhr. Isik is al ruim zes jaar actief in Zeist en meent dat veiligheid vooral draait om gezamenlijke inspanning en communicatie. “We hebben structureel overleg met bewoners, politie, handhaving en woningcorporaties. Elke wijk heeft een eigen integraal veiligheidsplan, afgestemd op de situatie in de buurt en wijk.’’ vertelt hij. Toch waarschuwt hij ook voor een vals gevoel van veiligheid: ‘’Camera’s helpen, maar het zijn geen wondermiddelen. Als je je deur open laat staan, maakt een camera weinig uit.’’ De samenwerking met elkaar zorgt ervoor dat het aantal inbraken tot een minimum blijft. ‘’Je kan niet alles van de overheid verwachten, integrale samenwerking is namelijk de sleutel van het minimaliseren van het aantal inbraken’’, licht dhr. Isik toe.
Ervaringen van bewoners
Ook bewoners merken een verschil in hun dagelijkse leven. In de wijk Kerckebosch ziet bewoner Gijsbert hoe buurtpreventie bijdraagt aan een veiliger gevoel in de wijk. Sinds hij samen met zijn buren actief meedoet aan het Waaks!-programma en onderdeel is van een buurtappgroep, merkt hij dat mensen vaker alert zijn en verdachte situaties melden aan elkaar. Volgens hem zorgt het niet alleen voor meer veiligheid in de buurt, maar ontstaat er ook meer contact tussen buurtbewoners en saamhorigheid. ‘’Je staat er niet alleen voor, iedereen kijkt ook mee en dat schrikt af’’, vertelt hij.
Lokale verschillen en aandachtspunten
Hoewel de algemene trend van dalende inbraakcijfers positief is, kent Zeist verschillende veiligheidsuitdagingen per wijk. Bosch en Duin, met veel duurdere woningen, blijft aantrekkelijk voor professionele inbrekers. ‘’Dure woningen trekken vaker inbrekers aan”, vertelt dhr. Isik. ‘’Je bent verantwoordelijk voor je eigen omgeving en je moet zorgen dat het niet aantrekkelijk of aanlokkelijk is om in te breken.’’ In het centrum van Zeist komen vooral fietsdiefstallen en kleinere diefstallen relatief vaker voor dan woninginbraken.
