De extreem droge lente van 2025 heeft flinke gevolgen voor de vogels in en rond Zeist. Ondanks dat het begin juni weer regende, zijn de gevolgen die de droogte veroorzaakten nog goed zichtbaar in de natuur. Vooral vogels die afhankelijk zijn van insecten en bodemdiertjes hebben te kampen met voedseltekorten. Dit kan het broedseizoen extreem verstoren.
Vogels verliezen voedsel door de droogte
‘In mei konden merels, kieviten en grutto’s nauwelijks nog wormen vinden,’ vertelt Sander Macquoy van Vogelbescherming Nederland, dat tevens gevestigd is in Zeist. ‘Door de droogte trekken wormen en andere bodemdiertjes dieper de grond in, waardoor vogels er niet meer bij kunnen. Dit betekent dat de vogels te maken krijgen met een tekort aan voedsel, wat hun gezondheid en voortplanting negatief beïnvloedt.
Ook rupsen, die een belangrijke voedselbron zijn voor jonge vogels, zijn bijna verdwenen. ‘Minder regen betekent minder bloemen,’ legt Macquoy uit. ‘Minder bloemen betekent minder nectar en minder vlinders. Dat betekent uiteindelijk ook minder rupsen, die cruciaal zijn voor de groei van jonge vogels.’ Dit probleem raakt vooral soorten die in en rond tuinen en landbouwgebieden leven, zoals mezen, roodborsten en lijsters.
Problemen met broeden en voortplanting
Vogels bouwen hun nesten graag met vochtig materiaal, zoals klei of modder. Vooral huiszwaluwen en boerenzwaluwen ondervinden hier hinder van. ‘Zonder een stevig nest kunnen ze geen eieren leggen, en dat betekent dat er minder jongen worden geboren,’ zegt Macquoy. Hoewel er nog geen concrete cijfers zijn over mislukte nesten door droogte, is het aannemelijk dat dit vaak voorkomt. ‘Het is best een uitdaging om dit officieel te registreren, omdat kuikens om allerlei redenen kunnen falen tijdens het broedseizoen. We merken echter wel dat de droogte een grote impact heeft op het broedseizoen, waardoor jonge vogels minder kans hebben om te overleven.’
De 4e droogste lente ooit
De lente van 2025 was een van de droogste in meer dan een eeuw, volgens weer.nl komt de lente van 2025 op de vierde plaats van droogste lentes. Hoewel er begin juni weer regen viel, helpt die neerslag de natuur maar langzaam te herstellen. ‘Het bodemleven, zoals wormen en insectenlarven, heeft tijd nodig om zich te herstellen,’ zegt Macquoy. ‘Voor veel vogels, zeker die in mei geboren zijn, komt die regen te laat.’
Klimaatverandering en toekomst
Klimaatverandering zorgt ervoor dat droogteperiodes vaker en heftiger zullen worden, waarschuwt Macquoy. ‘Zonder ingrijpende maatregelen in waterbeheer en natuurbeheer worden deze problemen steeds groter. Vogelbescherming Nederland pleit al jaren voor meer natte natuur, zoals bloemrijke weilanden en plas-drasgebieden, om de effecten van droogte te beperken.’ Volgens hem zijn ook boeren in de regio bezig met het verhogen van het waterpeil in weilanden, maar dat is voor nu nog niet genoeg.
Hoewel de regen de droogte voorlopig lijkt te verzachten, is het nog onduidelijk hoe lang dat zo blijft. Bij een nieuwe droge periode kunnen de gevolgen voor de vogelpopulatie in Zeist verder toenemen, met mogelijk blijvende schade aan het lokale ecosysteem.
