Wat is het belangrijkste verschil tussen de toekomst van ons vak toen je afstudeerde aan de SvJ en voor studenten nu? 
‘Eind jaren zeventig was het medialandschap veel smaller. Je had de nog sterk verzuilde publieke omroep, landelijke en regionale dagbladen, weekbladen en dat was het wel zo’n beetje. Ook was maar één opleiding voor journalistiek en die was sterk in de greep van de democratiseringsgolf uit de jaren zestig. Nu kun je kiezen uit vier scholen journalistiek met allemaal hun eigen kleur. De kansen op vast werk waren, net als nu, ook toen beperkt. Dat had toen met de economie te maken. Er was niet zoveel discussie over de ‘toekomst van de journalistiek’ zoals nu, het ging er vooral om dat we andere journalistiek wilden: vrijer, onafhankelijker en eigenlijk ook linkser.’ 

 Wat zal je nooit meer vergeten van jouw tijd op de SVJ?  
‘Er heerste een zekere anarchie. De geur van weed hing in de kantine. Er was geen duidelijk idee wat studenten eigenlijk moesten leren om journalist te kunnen zijn. Elk trimester konden studenten kiezen uit een enorm aanbod. Het ging van interviewtechnieken tot bestudering van de biologische landbouw. Er was een aantal hele goede leraren, waar ik veel van heb geleerd. Onder wie Anneke Bouman en Piet Heil. Maar ik leerde vooral van mijn stages bij De Telegraaf en de Haagse Post.’ 

Wat zijn de belangrijkste veranderingen toen je op de SvJ zat en nu? 
‘De digitalisering is traag begonnen, maar is doorgezet met hier en daar successen. Er is meer onderzoeksjournalistiek en meer samenwerking tussen verschillende redacties. Vroeger was dit een taboe. Je beschouwde iedereen als een concurrent en iedereen ging voor zijn eigen krant of omroep.  Je wilde je eigen hele hebben en houden liefst zelf regelen. Van eigengereide journalisten zijn we steeds meer in teamverband gaan werken. De afgelopen jaren verbeterde de samenwerking. Bijvoorbeeld bij de Bijlmerramp dertig jaar terug. Dat was het begin van onderzoekjournalistiek, waarbij journalisten die door wilden graven, elkaar vonden. Op een geven moment gingen Trouw en tv-rubrieken Nova en EenVandaag, elkaar helpen. Zij hebben het taboe op samenwerken tussen verschillende mediabedrijven doorbroken.’ 

Welke gevaren zie je voor de journalistiek met de toenemende invloed van social media? 
‘Als je social media goed gebruikt, werkt het fantastisch. Je kunt er waanzinnige bronnen mee aanboren. Je kunt bijvoorbeeld rechtstreeks vanuit Nederland met ooggetuigen in Oekraïne communiceren. Vroeger was dit onmogelijk. Toch brengt de toenemende invloed van sociale media ook risico’s met zich mee voor de journalistiek. Zo wordt er tegenwoordig veel vanuit de laptop gedaan. Vroeger was het een langer en zorgvuldiger proces. Je ging op pad, je maakte een stukje, controleerde het voordat het naar de bureauredacteur ging die het nog een keer controleerde, dan ging het naar de eindredacteur en dan pas kwam het in de krant. Die tussenstations hebben wel degelijk een functie. Die vallen meer en meer weg, met alle gevolgen van dien.’ 

‘Een ander gevaar is de druk om snel te publiceren. Daardoor wordt er zonder voldoende controle of factchecking, gepubliceerd of geretweet. Deze druk is enorm en het is zeer verleidelijk om hieraan toe te geven. Dit kan leiden tot ernstige fouten.’ 

Hoe kan je als journalist betrouwbaar blijven met de opkomst van fake nieuws op sociale media?
‘Tijd is het meest kostbare bezit van een journalist. Dus je moet je heel goed afvragen waar je die tijd instopt. Je wil dat het én een goed verhaal is, feitelijk klopt én dat het mensen bereikt. Ik denk dat het belangrijk is er regels komen voor grote sociale media platforms om de verspreiding van desinformatie te beperken. Daarnaast moet het onderwijs meer aandacht besteden aan mediawijsheid. Journalisten moeten hun stinkende best doen om te laten zien dat ze goed werk verrichten.’ 

Is er nog hoop voor de klassieke media om jongeren te bereiken? 
‘Bij extreme omstandigheden kiezen jongeren nog altijd voor klassieke media, omdat ze dan dringend behoefte hebben aan informatie. Dan ga je liever naar het NOS-journaal dan naar Yvonne Coldeweijer. Maar we weten eigenlijk nog niet genoeg wat er in het hoofd van jongeren omgaat. We slagen er nog niet goed genoeg in om jongeren en andere groepen in Nederland te bereiken. Laat staan dat ze bereid zijn te betalen voor onze journalistiek.’  

Er is ook een andere opkomst, robotisering in de journalistiek. Ben je daar bang voor? 
‘Nou ja bang voor…, het gebeurt. Het gaat het ‘domme werk’ van journalisten uit handen nemen. Zodat er meer tijd komt voor het slimme werk. Als je technologie goed inzet, kan je veel automatiseren en tijd besparen. Dit is in theorie mooi, maar of het ook lukt, blijft afwachten. Het is in ieder geval niet tegen te houden en dan is het belangrijk om mensen zo betrouwbaar mogelijk te informeren. En de zin en onzin goed te onderscheiden.’ 

Had je liever student aan de SVJ willen zijn in onze tijd of in jouw tijd? 
‘Ik denk dat ik er liever nu zou willen zitten. Niet omdat ik dan weer jong zou zijn. Maar omdat er zoveel in beweging is: technologie, maatschappij en economie. Ik heb het idee dat journalistiek er nu meer toe kan doen dan destijds. Er staat veel op het spel. Ik denk ook dat journalisten nu veel professioneler zijn, beter in staat zijn om complexe zaken uit te leggen. Je hebt ook meer mogelijkheden om je verhaal te vertellen. Via tekst, beeld, audio, graphics en data. Je hebt er alleen wel de tijd en dus geld voor nodig.’ 

Wat is je belangrijkste tip aan de journalisten van de toekomst? 
‘Probeer nieuwsgierig te blijven. Ja, dat klinkt misschien als een cliché, maar voor een journalist is het zaak dat je uit je eigen journalistieke bubbel stapt. Dat je altijd nieuwsgierig blijft naar mensen die in andere bubbels dan de jouwe leven.’