In het gezamenlijk honoursprogramma werkten dertig journalistiekstudenten samen met AI-studenten van de Radboud Universiteit. Destiny wist aanvankelijk niet welk onderwerp ze zou kiezen, maar door de tijd en ruimte die ze kreeg om verschillende opties te verkennen, stuitte ze op de relatie tussen mensen en chatbots en de toepassing van AI in de zorg. ‘Toen ik begon met het verkennen van onderwerpen, vond ik het interessant hoe chatbots en empathie met elkaar verweven zijn.’

‘Dit leidde mij uiteindelijk naar de zorgsector, waar AI ook een belangrijke rol speelt,’ vertelt ze. ‘Ik heb zelf niet veel technische kennis, dus het was voor mij een uitdaging om een geschikt onderwerp te vinden.’ Gedurende het programma merkte Destiny dat er met de opkomst van AI in de zorgsector veel relaties zijn ontstaan tussen mensen en machines, wat haar interesseerde. ‘Het was iets nieuws voor mij en ik bleef in die hoek hangen,’ zegt ze.

Uitblinker
Samen met Shannon Bakker geeft Nele Goutier deze nieuwe honours. Over de productie van Destiny zegt Nele: ‘Destiny is diep in een onderwerp gedoken dat voor haar helemaal nieuw was. Ze heeft in haar verhaal een goede afwisseling gemaakt tussen concrete voorbeelden en ethische vraagstukken. Net als veel andere studenten heeft ook zij dat bijna helemaal zelfstandig gedaan en daarbij de samenwerking met de AI-studenten goed gebruikt.’

 Het artikel dat Destiny voor de honours heeft geschreven, bespreekt de inzet van sociale robots, zoals de zorgrobot Tonnie, om de werkdruk in de zorg te verlichten en de kwaliteit van zorg te verbeteren. Door een tekort aan personeel en hoge werkdruk in de geestelijke gezondheidszorg, wordt technologie ingezet om zorgverleners te ondersteunen. Tonnie helpt cliënten met dagelijkse taken en biedt emotionele steun, ondanks beperkte AI-functionaliteiten vanwege privacywetgeving. Het artikel belicht de uitdagingen en ethische vragen rondom de inzet van sociale robots en benadrukt de behoefte aan duidelijke regelgeving om de integratie van AI in de zorgsector te bevorderen.

Cruciale samenwerking en onderzoek
Vier maanden lang hebben de SvJ-studenten samengewerkt met studenten van de Master ‘Maatschappelijke Implicaties van Kunstmatige Intelligentie’ aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Deze samenwerking was cruciaal voor Destiny: ‘Ik heb veel literatuur over AI tot mij genomen en veel overlegd en samengewerkt met studenten van de andere opleidingen, waardoor ik de nodige termen en basiskennis opdeed. Daarnaast ben ik tijdens de honour erachter gekomen dat er soms een taalbarrière is tussen zeer technische mensen en ons als journalisten. Wat ook opvalt, is dat mensen vaak niet goed weten wat wij precies verwachten tijdens een interview. Op een gegeven moment hadden we als journalisten zelfs presentaties voorbereid om uit te leggen wat ons werk inhoudt en wat we van hen verwachten. Die technische mensen hadden daar echter niet zo’n goed besef van. Het is grappig om te merken dat we soms niet goed weten wat we van elkaar kunnen verwachten en waar we eigenlijk mee bezig zijn. Stilstaan bij dit gegeven en zorgen dat ik wel de taal sprak van de experts, heeft mij uiteindelijk geholpen om de nodige diepgang te geven aan mijn artikel.’ Over haar aanpak en onderzoek vertelt ze: ‘Ik begon met verkennend onderzoek en merkte dat er nog veel ontbrak aan journalistieke verhalen over AI in de zorg. Dat motiveerde om dieper in dit onderwerp te duiken.’

Destiny is uiteindelijk een uitblinker, iets wat ze zelf niet had verwacht. ‘Ik had niet per se verwacht dat mijn harde werk op deze manier zou worden opgemerkt, maar het is een fijn compliment om te horen dat mijn inspanningen niet voor niets waren geweest,’ zegt ze.

Blik op de toekomst
Over de toekomst van AI in de journalistiek is Destiny positief, maar ook realistisch. ‘We hebben altijd mensen nodig; AI kan veel, maar ons verstand is onmisbaar om te zien wat goed is. Het is een uitdaging omdat AI zich zo snel ontwikkelt, maar ik denk dat het belangrijk is dat we als journalisten de basiskennis hebben om het op een begrijpelijke manier te vertalen naar het publiek.’

 Het honoursprogramma heeft volgens Destiny niet alleen haar kennis vergroot, maar ook haar netwerk uitgebreid. ‘Het honoursprogramma heeft me niet alleen kennis bijgebracht over AI en machine learning, maar ook de mogelijkheid gegeven om met professionals en AI-studenten samen te werken’.  Over haar leerervaring zegt ze: ‘Het was een leerzame ervaring om met experts te praten en te begrijpen hoe AI en zorg elkaar kunnen aanvullen. Ik heb veel nieuwe inzichten opgedaan die ik niet had verwacht.’

 Destiny raadt andere studenten aan om deel te nemen aan zulke programma’s, ook als ze in eerste instantie niet technisch zijn ingesteld: ‘Als je nieuwsgierig bent en wilt leren over AI, dan raad ik het zeker aan om aan zo’n honoursprogramma mee te doen. Je leert sowieso wel iets en het is een goede toevoeging aan je kennis en netwerk,’ concludeert ze. Over het belang van journalistieke vaardigheden in AI benadrukt ze: ‘Er is een kloof tussen technische experts en journalisten. Het honoursprogramma heeft me geholpen om die kloof te overbruggen en beter te begrijpen wat er van beide kanten wordt verwacht.’

Tenslotte, over haar toekomstvisie zegt Destiny: ‘Ik denk dat AI steeds meer geïntegreerd zal worden in verschillende sectoren, inclusief de journalistiek. Het is belangrijk dat we als journalisten begrijpen hoe AI werkt, zodat we de impact ervan goed kunnen uitleggen aan het publiek. Ik hoor ook de angsten en snap dat mensen bang zijn dat AI ons gaat overnemen, maar voor nu wordt dat nog heel erg opgeblazen. Ik denk niet dat alles zo snel zal veranderen dat mensen opeens overbodig worden.’

 ‘Dus ja, als ik aan mijn toekomst denk, denk ik dat AI steeds belangrijker zal worden en dat wetgeving uiteindelijk moet gaan kijken hoe bepaalde zaken geïntegreerd kunnen worden. Dat is nog wel een stukje waarover ik twijfel. Het zal een kwestie zijn van passen en meten.’

Een selectie de producties die tijdens de honour gemaakt zijn, zal binnenkort te vinden zijn op www.journalistiek-en-ai.nl en www.svjmedia.nl. Voor meer informatie over het Honoursprogramma ‘Samen Slimmer met AI’ is hier te vinden. Waarom AI-expertise in de journalistiek hard nodig in een tijd waarin AI de samenleving op alle mogelijke manieren beïnvloedt en wetgeving achter de feiten aan hobbelt, vertelt Nele hier in een eerder interview op SvJmedia.nl.

Over het experiment met ChatGPT van studenten Joost en Willem lees je hier meer.