‘Wie leest er weleens een tijdschrift?’ Zo begon ik jarenlang mijn eerste les ‘Tijdschriftdenken’ op de SvJ. Meestal gingen er zeker zo’n vijftien vingers omhoog. ‘Welke tijdschrift?’ was altijd mijn tweede vraag. De antwoorden varieerden van Cosmopolitan tot Autoweek, Flair, Yes, en, jawel, Playboy. Abonnee waren ze niet, maar ze kregen een exemplaar cadeau of lazen mee met een vriend, vriendin of ouder (papa’s Playboy).

Als ik tegenwoord dezelfde vraag stel, aan de start van ons ‘Tijdschriftproject’ (speciaal voor eerstejaars studenten om ook met dit genre kennis te maken), gaat er vaak maar één of twee vingers omhoog. Of (mijn hart huilt) geen. De tijd die vroeger werd besteed aan een tijdschrift wordt nu volledig online doorgebracht. Die trend, van papier naar online, zette zich overigens zo’n achttien jaar geleden al in en was voor mij een van de redenen om het toenmalig Sanoma Uitgevers (nu DPG Media), waar ik hoofdredacteur van o.a. Yes en Fancy was (inmiddels ter ziele) te verlaten.

En toch vinden de studenten ‘t geweldig om een tijdschrift te maken. Elk jaar zijn de weken waarin zij als klas van begin tot eind een magazine maken een feest. Met grote, verwachtingsvolle ogen kijken ze me aan als ik vertel over bladritmes, covers, prikkelende fotografie, pakkende koppen en originele invalshoeken. De creativiteit die met bladenmaken gepaard gaat, is voor sommigen een verademing. Even geen nieuwsberichten schrijven, even niet aan het werk als camjo. Door het maken van een tijdschrift leren de studenten bovendien te denken in concepten, invalshoeken en beeld. Dat is in de journalistieke praktijk reuze handig.

Dertig jaar geleden zat ik zelf op de SvJ. Daar bestond toen nog de specialisatie ‘Tijdschrift’. Onder de bezielende leiding van Marjolein Doomen maakten wij in een vast lokaal aan de Ravellaan het blad ‘ZIP’. Gisteren (ja, echt waar) vond ik bij het opruimen een exemplaar. Ik las het interview met ‘Pionier op de drempel van de Tweede Kamer’ Sharon Dijksma (toen 23), een verhaal over Oud-Amelisweerd (hoe actueel), een artikel over ‘de golf van racistische en fascistische gevoelens in Europa’ (idem) en mijn eigen artikel, over de opkomst van Emotie-tv (nu niet meer weg te denken).

Dat is dus ook het mooie aspect van tijdschriften; ze fungeren als vensters op de tijdgeest, omdat ze op unieke wijze de ideeën, trends, zorgen en aspiraties van een bepaald moment in de geschiedenis vastleggen. Bovendien weerspiegelt de lay-out van een tijdschrift de visuele smaak en technologie van toen. Chat GPT noemt tijdschriften ‘tastbare capsules van een bepaald tijdperk’. Ik had het niet beter kunnen verwoorden.                                                                                          

Marijke Kolk